‘Wat moet je nou in die grote zandbak? Vergeet je emmertje en schepje niet mee te nemen.’
Uitkijkend op de skyline van de Emiraten vol wolkenkrabbers, kantoorgiganten van vijfentachtig verdiepingen hoog of meer en oneindig grote onder- en bovengrondse winkelcentra en hotels, lees ik dit berichtje op mijn telefoon. Ik voel meteen een soort meewarigheid. Het leven thuis achter de dijk wordt door velen nog steeds beheerst door beeldvorming.
In smetteloos witte kaftans, die alles vertellen over de religieuze en culturele tradities van de Emiraten, doen de heren samen met hun in donkere gewaden geklede echtgenotes keuvelend hun boodschappen. In de supermarkt, bij de modewinkels van H&M, Guess of andere voor de Europeaan bekende merken. Zitten op een bankje aanschouw ik deze beelden. Vrolijk samen lachend op het terrasje hebben onze gastheren en -dames er geen idee van hoeveel Hollands medelijden over hun ‘onderdrukking’ en ‘achterstelling’ wordt uitgestort.
Zijn het nu deze mensen die door hun leefstijl worden onderdrukt? Of zijn wij Hollanders het die door onze beeldvorming worden onderdrukt, zonder de feiten te kennen?
Natuurlijk zijn er in deze landen aan de Perzische Golf ook misstanden. Waarom niet? Zo goed als die er in ieder deel van de wereld bestaan. De Nederlandse gevangenissen zijn al eeuwenoud. En het huiselijk geweld dateert net als misbruik en ontucht al van ver vóór de Middeleeuwen. Toch beoordelen wij ons eigen landje terecht als beschaafd en ontwikkeld. Ondanks misstanden. Waarom dan toch zo een scheef oog naar wat ons vreemd is en die gemeenschappen die wij niet kennen?
‘Ik reis niet naar die enge landen’, krijg ik vlak voor mijn vertrek van Schiphol nog even toegefluisterd. Enge landen? De Emiraten, Tunesië, Marokko? Aan boord van het toestel van Emirate Airways worden ons de koosjere maaltijden uitgereikt, helemaal volgens de Thora-regels. Vergezeld van het certificaat van de rabbijn van Dubai. Op straat, in de winkelcentra, in de hotels worden wij voorkomend en vriendelijk bejegend, ook met onze keppeltjes op ons hoofd.
‘Bestrijder van antisemitisme? In wat voor een land wonen jullie dan, dat dit nodig is?’
Tijdens de rondleiding in de grote moskee van Abu Dhabi vertellen we terloops dat ons Nederland een ‘Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding’ kent. De in zijn traditionele kledij gehulde geestelijke, met zijn rood-wit geblokte keffiyeh als hoofdbedekking, opent zijn mond van verbazing. ‘Bestrijder van antisemitisme? In wat voor een land wonen jullie dan, dat dit nodig is?’
De duinen en dijken waar wij ons in Nederland achter verschansen, beschermen ons al heel lang tegen het hoge zeewater. De ellende is dat zij ons ook het uitzicht belemmeren op de werkelijkheid in de wereld om ons heen. En dan moeten wij het maar doen met de ideeën en de beelden die wij in ons eigen hoofd met ons meedragen.
Op de sjabbat gaan wij natuurlijk naar de sjoel, de synagoge in het hart van de grote stad Dubai. Vrijdagavond, zaterdagochtend en daarna voor de middag- en avonddienst.
In Nederland spreken wij als onderdeel van de liturgie tijdens deze synagogediensten iedere week de zegewens uit voor Hunne Koninklijke Hoogheden koning Willem Alexander en koningin Maxima. Zoals dat wereldwijd gebeurt voor de overheden en het leiderschap.
En in de Emiraten? Ja, precies hetzelfde. De zegenwens voor de H.H. Sheikh Khalifa Bin Zayed al Nahyan, president van de Verenigde Arabische Emiraten en ook voor de andere leiders van de zeven deelstaten en hun kroonprinsen.
Een weekje in dat deel van de globe, de Arabische wereld, schudt ons wakker. Het zijn niet de mensen die daar wonen die primitief, onderdrukkend of vijandig zijn. Het is de beeldvorming die ons altijd weer knus en veilig laat wegkruipen achter de hoge dijken om ons heen. Onder het zeeniveau is het gemakkelijk om beelden te scheppen waarmee de ander zo negatief kan worden beoordeeld.
