Home Columns Met betuttelracisme is niemand geholpen

Met betuttelracisme is niemand geholpen

Zou er in dat coronavaccin van de Britten iets zitten, waardoor Boris Johnson het goedkoper heeft kunnen krijgen? Of ligt het aan de Brexit, waardoor hun eiland in snel tempo van de normale wereld wegdrijft, dat hun belevenissen steeds vaker afkomstig lijken van de website de Speld? Anderzijds: alle Angelsaksische gekkigheid bereikt meestal na verloop van tijd ook Nederland.

Minstens tweemaal bleek de afgelopen maand satire geen nepnieuws, nog afgezien van Boris’ betrapte bouwwoede in Downingstreet en de nieuwe verklikkersrol van de Grote Wreker, diens oude Raspoetin Dominic Cummings – Shakespeare blijft in Londen altijd actueel.

Van de week het bericht dat de hoogbejaarde ex-voorzitster van het Hogerhuis, bij velen gevreesd vanwege haar vlijmscherpe tong, mogelijk gerechtelijk wordt vervolgd nadat ze een verplichte workshop over pesterijen heeft gemist. Ze was aan het herstellen van een openhartoperatie. Het herinnert aan het lot van oppositieleider Aleksej Navalny in Moskou, nadat die zich niet netjes op het voorgeschreven tijdstip bij de autoriteiten had gemeld omdat hij ook kennelijk zonodig eerst van een vergiftiging moest herstellen.

Enkele weken eerder werd bekend dat de universiteit van Hull studenten voortaan geen taalfouten meer zal aanrekenen, omdat dat discriminerend zou zijn. Taalkundige David Crystal kwam met het argument dat het belang van spellings- en grammaticaregels wordt overschat. Het diende slechts om de boodschap van de auteur te gaan.

‘Als je begrijpt wat ik bedoel’, om met Heer Bommel uit de Tom Poes-verhalen te spreken, en dat is nu juist het punt: als ieder maar brabbelt en broddelt wat in hem opkomt, snapt niemand wat je bedoelt. Niet toevallig is rond 1800 in Nederland de spelling geüniformeerd, opdat burgers elkaar ook buiten het eigen dorp zouden begrijpen.

Wie minderheden wil emanciperen, moet niet de normen verlagen, maar hen helpen aan die normen te voldoen

Het krankzinnige voornemen in Hull vond desondanks prompt in de Volkskrant een Nederlandse verdediger in de persoon van Hilde Roothart, student van de masteropleiding ‘Crossover Creativity’ – inderdaad: de Nederlandse taal ís daar kennelijk al afgeschaft – van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.

In een wazig betoog, dat misschien vooral als kunstproject beoordeeld moet worden (je weet het aan zo’n hogeschool maar nooit), betoogt zij dat foutloos taalgebruik eisen betekent dat de taal ‘gekoloniseerd’ blijft. Nog even, en ook het Nationaal Dictee wordt door de VN als perfide uiting van westers superioriteitsgevoel verboden. ‘Goed taalgebruik’, zo parafraseert Roothart althans de universiteit van Hull, ‘kan worden gezien als homogeen, Noord-Europees, wit, mannelijk en elitair’. Want aan die groep danken we al die taalkundige regels.

Als feitelijke constatering is dat juist. Een vrij homogene groep van Noord-Europese witte elitaire mannen zette de laatste eeuwen namelijk op vrijwel elk terrein de toon, dus ook dit. Dat geldt – om nog een politiek incorrecte opmerking te maken – eveneens voor vrijwel de hele wetenschappelijke vooruitgang de afgelopen vijfhonderd jaar. Nadat die vooruitgang daarvóór eeuwenlang vooral op de intellectuele nieuwsgierigheid van Arabische en Chinese geleerden dreef. Die waren overigens in grote meerderheid niet minder homogeen, mannelijk en elitair. Nee, Noord-Europees waren ze niet.

Rootharts zienswijze is vooral heel erg jaren zeventig. Toen hoorde je eveneens vaak dit soort geluiden, en werden ze prompt in de praktijk gebracht. Spelling was ook maar een mening, en iedereen moest vooral doen wat in hem opkwam. Dekolonisering! In dit geval niet ten gunste van etnische minderheden, maar van het arbeiderskind.

Dit berust op een groot misverstand. Je kunt wel in het onderwijs uit compassie de normen verlagen, maar daarmee verander je ze daarbuiten niet. Wiens beroerde spelling en syntax door een te welwillende docent nooit is verbeterd, ziet na zijn examen zijn knullige sollicitatiebrief direct in de prullenmand belanden en is kansloos op de arbeidsmarkt. Want daar gelden die normen onverkort wel. Helder denken gaat niet zonder helder schrijven. Daarvoor is een zekere homogeniteit nodig, ook al zijn veel taalkundige afspraken als zodanig vast willekeurig.

Wie minderheden wil emanciperen, moet niet de normen verlagen, maar hen helpen aan die normen te voldoen. Dat kan. Het is niet toevallig dat iemand als Zihni Özdil, die het tot parlementariër heeft gebracht, zich fel tegen Rootharts beledigende betuttelracisme keerde.