Zou Thierry Baudet ook de overtuiging zijn toegedaan dat de evolutietheorie niet klopt en dat er evenmin bewijs is dat de aarde rond de zon draait? Het is hem nog niet gevraagd, maar misschien zou dat toch nuttig zijn om wat meer in den brede zicht op de natuurkundige opvattingen van deze grote klimaatexpert te krijgen. Sinds hij de bètawetenschap tot niet meer dan een meninkje reduceert, hoeven we immers nergens meer van op te kijken.
In de alt-right-kringen waar hij dicht tegenaan leunt, waar feiten nepnieuws heten, en leugens als alternatieve feiten gelden, is er immers al één invloedrijke ideoloog die het bovenstaande verkondigt: de Braziliaan Olavo de Carvalho, raadgever van de nieuwe ultrarechtse president Jair Bolsonaro en innig bevriend met voormalig Trump-fluisteraar Steve Bannon. Ook een gevierd ‘denker’ in die kringen. NRC Handelsblad had 19 maart een informatief portret van hem.
Met Bolsonaro deelt Baudet zijn hang naar masculiene martialiteit, zoals hij die ook in zijn overwinningsspeech tot uiting bracht door boreale mammoetjagers tot zijn grote politieke voorbeeld te bombarderen, al zie ik hem niet zo snel persoonlijk een wilde mammoet vloeren. Ik betwijfel zelfs of het Baudet zou lukken om in de wei een tam schaap te pakken te krijgen (eerlijkheidshalve: dat geldt ook voor mijzelf, alleen zoek ik mijn politieke inspiratiebronnen dan ook wijselijk elders). Fred Flintstone als favoriete fractieleider – het ís natuurlijk een optie.
‘t Was een bijzondere speech, en dat was het, om met Dik Trom te spreken. We werden geconfronteerd met het puberale gymnasiasten-pathos van een intellectueel onvolgroeide narcist die door zijn eigen boekenkast verpletterd is. In de derde klas iets teveel Caesar gelezen, en dit mentaal nooit te boven gekomen. Zijn eigenwaan valt ook de hoogleraren te verwijten die hem nadien de hemel in hebben geprezen – het zijn sterke benen die die weelde kunnen dragen en Baudet is duidelijk naast zijn schoenen gaan lopen. Hij heeft al eens enige jaren terug, nadat hij op een dubieus proefschrift was gepromoveerd, zichzelf als de belangrijkste intellectueel van deze tijd betiteld. Ik kreeg toen niet de indruk dat dat ironisch was bedoeld.
In zijn overwinningstoespraak liet Baudet zich vooral kennen als een romanticus zonder maatbesef, maar dat betekent niet dat het allemaal maar onschuldig was. Ook al zal het meeste over de hoofden van zijn toehoorders zijn heengegaan, zijn betoog bevatte een aantal codewoorden die ideologisch niet zonder betekenis zijn.
Dat geldt bijvoorbeeld voor de term ‘boreaal’, een door Le Pen senior gemunt alternatief voor ‘Arisch’ sinds dat niet meer kan. Het geldt ook voor de passage: ‘Wij zijn naar het front geroepen’ – in de jaren twintig en dertig in fascistische kring een populaire kreet om gewelddadige actie te legitimeren. Ook al kan Baudet zeker niet van dat laatste beticht worden: het is onwaarschijnlijk dat hij geen weet heeft van deze achtergrond.
Hij koestert tenminste een ongezonde fascinatie voor troebele ultrarechtse figuren in heden en verleden, getuige ook de spengleriaanse ondergangsfantasieën waarin hij grossiert alsmede de toen en nu bij extreemrechts dominerende haat jegens de intelligentsia. Volgens Baudet zouden de ‘linkse’ universiteiten, journalisten, kunstenaars en leraren de samenleving zouden indoctrineren. Ook zouden zij, zoals hij op verkiezingsavond verkondigde, ervoor verantwoordelijk dat ‘we nu hier, vanavond, te elfder ure, letterlijk staan te midden van de brokstukken van wat ooit de grootste en mooiste beschaving was die de wereld ooit heeft gekend. Een beschaving die alle uithoeken van de wereld bestreek.’
Baudet is Le Pen persoonlijk zijn dissertatie komen brengen en dineerde een tijdje terug uitvoerig met de beruchte white supremacist Jared Taylor. De FvD-leider wuifde de kritiek toen luchtigjes weg, door te stellen dat Taylor hem wel een interessante gesprekspartner leek. Nodigt hij straks ook Holocaustontkenner David Irving uit? Die heeft vast ook héél interessante ideeën.
Het is alles bijeen net iets teveel om in onhandigheid of onwetendheid te geloven. Met Baudets voortdurende toespelingen op bepaalde zaken, waarvan hij dan nadien roept dat zijn uitspraken ‘uit hun verband gerukt zijn’, biedt het Forum voor Democratie zo een beschaafde vorm van racisme voor hogeropgeleiden en andere nette mensen. Daarmee is niet gezegd dat de meeste kiezers dat doorhebben of om die reden op Baudet hebben gestemd; wel dat hiermee sluipenderwijs een bepaalde vorm van onzalig blank superioriteitsdenken wordt gelegitimeerd. En het is, nu Baudet een heel Senaatselftal kan opstellen, de hoogste tijd om vooral de hoogleraren in zijn gevolg daarover eens kritisch te ondervragen.
Dat brengt mij tot slot op het geschiedbeeld van Baudet, dat geen serieus historicus serieus kan nemen. Hij spreekt over de ‘grootste en mooiste beschaving die alle uithoeken van de wereld bestreek’, maar laat ‘even’ terzijde dat de westerse beschaving ook voor twee wereldoorlogen en de Holocaust getekend heeft. Daarenboven heeft het westen een zeer fors aandeel in de slavenhandel gehad en heeft onze beschaving zich in al die uithoeken van de wereld niet altijd van haar meest beschaafde kant laten zien: ik noem slechts de Belgen in Congo. Ergo: veel van wat Baudet uitkraamt valt als zodanig niet met elkaar te rijmen.
En wat die fantastische kunst en muziek betreft, in de boreale wereld was men nog niet verder dan de grotschilderingen van Lascaux. Welk geluid onderwijl werd voortgebracht is onbekend, maar het was in elk geval nog niet een pianosonate van Chopin. Toen men daar eindelijk aan toe was, leefden de meeste Europeanen nog in bittere armoede. Zij zouden maar al te jaloers op onze ‘brokstukken’ zijn. Een Forum voor Democratie dat de democratie serieus neemt kan moeilijk terugverlangen naar al die kiesrechtloze eeuwen, waarin het door Baudet opgehemelde ‘volk’ pas echt door een klein kartel van beroepsvergaderaars werd geregeerd.
