Activisten hebben een nieuw standbeeld van de negentiende-eeuwse generaal en staatsman Johannes van den Bosch een boevenpak aangetrokken. Hiermee herinneren zij eraan dat hij zich gedroeg als een ‘koloniale crimineel’ jegens Indonesië.
‘Het is onbegrijpelijk dat een man die zoveel bloed aan zijn handen heeft, geëerd wordt met een standbeeld’, aldus de organisatie Doorbraak die achter de actie zit, die dinsdagavond plaatsvond.
‘Zijn beeld moet verwijderd worden, en we moeten hem herinneren voor wat hij was: een internationale en koloniale crimineel.’
Het beeld staat in in Frederiksoord in Drenthe, en was net vijf dagen oud.
Van den Bosch (1780-1844) was van 1830 tot 1833 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië en van 1833 tot 1840 minister van Koloniën.
Hij was degene die het beruchte cultuurstelsel instelde, dat Javaanse boeren verplichtte om op 20 procent van hun grond handelsproducten – onder meer indigo, thee, suiker en koffie – te verbouwen voor de Europese markt. De opbrengsten van het cultuurstelsel zorgden ervoor dat de Nederlandse staat decennialang een begrotingsoverschot had.
Doorbraak: ‘De gevolgen voor de boeren waren uiteraard desastreus. Uitbuiting, dwangarbeid, slavernij, honger en hongersnoden. Alleen al bij de hongersnood in Demak en Grobogan, mede het gevolg van het ‘cultuurstelsel’, kwamen 83.000 mensen om. Deze gevolgen waren destijds ook al bekend, maar Van den Bosch negeerde ze. Een volle schatkist ging voor hem boven mensenlevens.’
Mede dankzij het verzet van schrijver Multatuli (een pseudoniem van Eduard Douwes Dekker), dat onder meer tot uiting kwam in zijn wereldberoemde boek Max Havelaar uit 1859, besloot de Nederlandse overheid in 1870 om het cultuurstelsel af te schaffen.
