De politieke partij BIJ1 is solidair met de anti-kolonialistische activisten Emery Mwazulu Diyabanza, Laehtia Babin en Sore Brama. Zij liepen op 10 september het Afrika Museum in Berg en Dal binnen om ‘gestolen’ Afrikaanse kunst terug te stelen.
Actievist Mwazulu Diyabanza legde vorige maand zijn actie als volgt uit: ‘Overal in het Westen prijken er in musea voorwerpen die een diepe significantie hebben voor Afrikaanse volkeren. Dit zijn geen gewone kunstvoorwerpen, maar culturele uitingen van onze voorvaderen die een rol spelen in wie wij zijn. Ze horen niet in musea tentoongesteld te zijn, want bij ons hebben ze spirituele en sociaal antropologische waarde; en zeker ook economische waarde. Denk maar aan de landbouw en veeteelt; iets met spirituele waarde genereert een heleboel; het beïnvloedt de visvangst, bevrucht de grond. Dat is alleen maar goed voor de mensheid. Daarom moet het terug.’
BIJ1 is het hier in essentie mee eens. ‘Het teruggeven van roofkunst is een belangrijke stap in het proces van dekolonisatie waar BIJ1 voor wil strijden’, stelt de partij van Sylvana Simons in een persbericht. ‘BIJ1 is voor een Nederland waarin erkenning is voor het verleden van mensenhandel, slavernij, kolonisatie en uitbuiting. Die periode van onrecht kan niet worden afgesloten als we niet bereid zijn actie te ondernemen om scheve verhoudingen weer recht te zetten.’
De partij vindt verder dat er een onderzoek moet komen naar ‘de roof van kapitaal en eigendom uit de voormalige koloniën, maar ook van Joden in de Tweede Wereldoorlog, de waarde van gestolen arbeid van tot slaaf gemaakten en contractarbeiders (hindoestanen, die na de afschaffing van de slavernij in Suriname in 1863 werden geronseld, red.), en de gelden die Indonesië heeft betaald in ruil voor de soevereiniteitsoverdracht (van 27 december 1949, red.)’.
Nederlandse culturele instellingen moeten volgens BIJ1 proactief zijn en zelf contact opnemen met de rechtmatige eigenaren. Dat kunnen de lokale overheden, de makers of de eigenaars van deze kunst zijn. De bewijslijst moet volgens BIJ1 bij Nederlandse instellingen liggen. Zij moeten aantonen dat voorwerpen rechtmatig zijn verworven. Kunnen ze dat niet, dan zouden ze deze ‘roofkunst’ moeten teruggeven.
