Home Nieuws Data academici zonder toestemming gedeeld voor ‘diversiteitsbarometer’

Data academici zonder toestemming gedeeld voor ‘diversiteitsbarometer’

Een van de gebouwen van de Universiteit van Amsterdam in de binnenstad (Beeld: Wikimedia Commons / Lijjccoo)

Data van universiteitsmedewerkers worden zonder toestemming gedeeld met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) voor een ‘Barometer Culturele Diversiteit’. Dit roept vragen op bij sommigen van hen.

Het gaat om de Vrije Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Leiden, de Erasmus Universiteit, de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam.

Het delen van de gegevens gaat buiten toestemming van medewerkers om. Wel kunnen zij individueel bezwaar maken tegen de opname van hun gegevens aan het onderzoek van CBS. Die termijn verloopt in sommige gevallen al vandaag.

‘Geen zuivere koffie’, aldus Tim Goudriaan (Universiteit Utrecht). Hij doet op de site van Elsevier zijn beklag:

‘De timing en het gebrek aan inspraak en historisch besef van deze aanpak zijn stuitend. De grondslagen en uitzonderingen waarop universiteiten zich beroepen zijn zowel juridisch als ethisch discutabel, en bovendien onvoldoende gecommuniceerd aan de medewerkers die het betreft.’

Ook historicus Geerten Waling, ex-medewerker van de Universiteit Leiden, noemt het zonder toestemming doorspelen van persoonlijke gegevens voor etnische registratie door het CBS ‘beangstigend’.

Universitair docent Susan Verberne (Universiteit Leiden), lid van een ethische commissie aan haar universiteit, beaamt: ‘Ja, dit is problematisch. De informed consent hierover (welke data wordt gedeeld, waarvoor, en hoe?) was heel beperkt. Opt-out gaat via email. Ik begreep dat het volgens de privacy officer voldoet aan de GDPR-regels, maar als ethische commissie zouden wij dit afkeuren.’

In december 2020 stak de Tweede Kamer een stokje voor plannen voor nog meer diversiteit in het hoger onderwijs. VVD, CDA, ChristenUnie, SGP, PVV en Forum voor Democratie wilden geen etnische registratie. Toch blijven universiteiten neigen naar het willen bijhouden van diversiteit.

De Universiteit Utrecht meldt op de eigen website dat het doorgeven van gegevens voor de ‘diversiteitsbarometer’ bij medewerkers tot privacy-zorgen leidde.

‘De Universiteit Utrecht mag niet bijhouden of een werknemer een migratieachtergrond heeft, aldus de universiteit. ‘Toch wil de universiteit in het kader van het diversiteitsbeleid graag weten hoe divers haar personeelsbestand is.’

De universiteiten geven niet rechtstreeks de etnische gegevens van hun medewerkers door, maar andere gegevens. Die zal het CBS zelf koppelen met gegevens die het statistiekbureau al in bezit heeft. Op die manier kunnen universiteiten beter zicht krijgt op de diversiteit van het personeelsbestand en ‘is er beter beleid op te maken’.

Dat de Universiteit Utrecht geen toestemming vraagt aan haar medewerkers ‘is omdat het publieke belang van gelijke kansen op de arbeidsmarkt zwaarder weegt dan privacybelang van individuele medewerkers’.