Israël onderdrukt de Palestijnen op een vergelijkbare wijze als het witte apartheidsregime in Zuid-Afrika de zwarte bevolking onderdrukte. Dat stellen twee voormalige Israëlische diplomaten, allebei ooit ambassadeur in Zuid-Afrika.
Het gaat om Ilan Baruch, die in Zuid-Afrika als ambassadeur diende van 2005 tot 2008 en Alon Liel, die diende tot 1992-1994, het jaar waarin de apartheid formeel werd opgeheven. Hun ervaringen in Zuid-Afrika helpen hen de realiteit in hun thuisland te begrijpen, schrijven de twee op de Zuid-Afrikaanse website GroundUp.
‘Al meer dan een halve eeuw regeert Israël over de bezette Palestijnse gebieden met een tweeledig rechtssysteem, waarin binnen hetzelfde stuk land op de Westelijke Jordaanoever Israëlische kolonisten onder Israëlisch burgerlijk recht leven, terwijl Palestijnen onder militair recht leven. Het is een systeem van inherente ongelijkheid.’
Door hun verbindingen met het eigenlijke Israël vormen deze – internationaalrechtelijk illegale – nederzettingen op Westelijke Jordaanoever ‘een comfortabele versie van een buitenwijk’. Ondertussen wordt veel Palestijns land onteigend en overgenomen, schrijven de oud-ambassadeurs, wat gepaard gaat met uitzettingen en verwoestingen van huizen van Palestijnen, ‘die gedwongen worden om op steeds kleinere stukken land te wonen’.
De auteurs wijzen op een opmerkelijk verhaal in de autobiografie van Avi Primor, voormalig Israëlisch ambassadeur in Europa, over een reis door het Zuid-Afrika van de jaren tachtig. Primor reisde samen met de latere Israëlische premier Ariel Sharon (2001-2006), toen nog minister van Defensie. Sharon toonde er grote belangstelling voor het Zuid-Afrikaanse Bantustan-project: in naam autonome ‘thuislanden’ binnen de grenzen van Zuid-Afrika, die aan de zwarte bevolking werden toegewezen.
Een blik op de kaart van de Westelijke Jordaanoever laat weinig twijfel over bestaan waar Sharon zijn inspiratie vandaan haalde, schrijven de oud-ambassadeurs. ‘De Westelijke Jordaanoever bestaat vandaag de dag uit 165 ‘enclaves’ – dat wil zeggen Palestijnse gemeenschappen die worden omringd door grondgebied dat is overgenomen door het nederzettingenproject. In 2005, met de verwijdering van de nederzettingen uit Gaza en het begin van de belegering, werd Gaza gewoon nóg een enclave – een blok grondgebied zonder autonomie, grotendeels omringd door Israël en dus ook effectief gecontroleerd door Israël.’
De bantustans van Zuid-Afrika onder het apartheidsregime en de kaart van de bezette Palestijnse gebieden vandaag zijn gebaseerd op hetzelfde idee: namelijk om de ‘ongewenste’ bevolking in een zo klein mogelijk gebied te concentreren, in een reeks niet-aaneengesloten enclaves, stellen Baruch en Liel.
‘Door deze bevolkingsgroepen geleidelijk van hun land te verdrijven en ze te concentreren in dichte en verdeelde enclaves, hebben zowel Zuid-Afrika destijds als Israël vandaag gewerkt aan het dwarsbomen van politieke autonomie en echte democratie.’
De oud-ambassadeurs merken op dat de Israëlische regering niet de politieke wil heeft om een eind aan te maken aan de bezettingen. Ze wijzen op het recente rapport van Human Rights Watch, dat het Israëlische optreden definieert als ‘apartheid’, op basis van het internationale recht.
Baruch en Liel: ‘Het wordt tijd dat de wereld erkent dat wat wij decennia geleden in Zuid-Afrika hebben gezien, ook in de bezette Palestijnse gebieden gebeurt. En net zoals de wereld zich heeft aangesloten bij de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika, is het tijd dat de wereld ook in ons geval vastberaden diplomatieke actie onderneemt en werkt aan een toekomst van gelijkheid, waardigheid en veiligheid voor zowel Palestijnen als Israëliërs.’
