De Kanttekening spreekt ‘nieuwe’ Nederlanders die op weg zijn naar de top. Deze week: Congolese Nederlander Mpanzu Bamenga (31).
Wat doe je?
‘Ik ben een strijder, een pleitbezorger voor fundamentele waarden en mensenrechten. Ik heb ervaren hoe willekeurig het recht kan zijn. Daarom zet ik mij altijd in om onrecht aan te pakken. Dat doe ik dagelijks als jurist, activist en politicus. Als jurist werk ik als coördinator bij het Wereldhuis (ontmoetingsplek voor migranten zonder verblijfsvergunning, red.) waar we ongedocumenteerden helpen. Daarbij gaat het vaak om basisrechten. We zorgen dat mensen eten en onderdak krijgen. Daarnaast probeer ik mensen te begeleiden naar een toekomstperspectief, een situatie waarin ze het heft in eigen handen kunnen nemen. Of dat nu in Nederland is of in het land van herkomst. Als activist heb ik de beweging Inclusion Leaders Network opgericht. Dat is een beweging die inclusieve leiders vanuit verschillende sectoren, de overheid en media en het bedrijfsleven, bij elkaar brengt om samen te werken voor een inclusieve samenleving. Dat doen wij onder andere door workshops, recepties en bijeenkomsten te organiseren. Als politicus ben ik gemeenteraadslid in Eindhoven en was kandidaat Tweede Kamerlid. Ik zet me in voor kansengelijkheid, medemenselijkheid en internationale bewustwording. In 1994 vluchtte ik samen met mijn moeder en broer naar Nederland. We hebben in meerdere asielzoekerscentra gezeten. Veel hadden we niet, misschien één koffer, maar ik kan me niet herinneren dat ik ongelukkig was. Dat kwam pas op elfjarige leeftijd toen onze asielaanvraag werd afgewezen en we terugmoesten naar Congo. Ik zag mijn moeder zo verdrietig en toen dacht ik ‘waarom zijn wij anders, waarom zijn wij niet welkom?’ Ik ging alles bij elkaar optellen. Waarom zijn er zo veel verschillen tussen mensen? We zijn toch allemaal gelijkwaardig? Ik zag toen dat het vraagstuk niet alleen mijn gezin trof, maar dat het probleem groter en structureler was. Er waren meer mensen die in dezelfde situatie zaten. Ik vond het systeem oneerlijk. Het bestrijden van onrecht werd mijn drive. Ik zag mogelijkheden en wist hoe ik kon bijdragen om die situatie in positieve zin te veranderen.’
Waar wil je heen?
‘Ik wil me inzetten voor mijn droom en dat probeer ik na te jagen. Mijn droom is een samenleving waarin iedereen meedoet en het niet uitmaakt wie je bent, wat je geloofsovertuiging is, waar je geboren bent of wat je seksuele voorkeur is. Zowel op lokaal als op (inter)nationaal niveau zet ik mij daarvoor in. Het begint bij je eigen stad. Ik ben trots op het feit dat wij hier in Eindhoven een bed-bad-brood-regeling hebben. Toen de discussie begon sprak men alleen over bed-bad-brood. In Eindhoven zeiden we ‘je kan dat wel hebben, maar wat dan, hoe zit het met de toekomst?’ Je moet mensen ook begeleiden naar een toekomstperspectief’. Daarom hebben wij extra begeleiding geregeld. Je ziet dat steeds meer steden dat overnemen. Ook kunnen vreemdelingen in Eindhoven veilig aangifte doen. Daar zijn nu regels voor, dat was voorheen niet zo. In die twee dingen heb ik een groot aandeel gehad. Ik praat niet graag over functies of persoonlijke successen. Het gaat mij om de impact en wat je samen bereikt.’
Heb je een kruiwagen?
‘Ja, te veel om op te noemen. Mijn zus is een grote inspiratiebron geweest, zij was altijd mijn grootste fan. Zij is op een onrechtvaardige manier overleden in de zomer van 2011. Na deze tragedie besloot ik niet voor de negatieve energie te kiezen, maar om mijn energie te gebruiken om te blijven strijden voor mijn droom. Door haar kreeg ik het besef en de energie om niet op te geven. Toen ben ik lid geworden van D66 en is het balletje gaan rollen. Mijn moeder en mijn broer waren ook een kruiwagen. Familie is de basis, daar begint het mee. Maar ook andere mensen, zoals docenten, sportcoaches en stagebegeleiders. Ik heb het geluk gehad dat veel mensen in mijn omgeving zich bekommerden om mij. Dat vind ik mooi en dat gun ik iedereen.’
Zijn er beren op de weg?
‘De beer op de weg ben je vaak zelf. Toen ik achttien werd, mocht ik niet meer studeren want ik had geen papieren. Dan kan je twee dingen doen: je kunt kiezen om te stoppen of je gaat door. Ik heb toen gezegd ‘ik moet doorstuderen, ik wil niet stoppen na een mbo-studie’. Ik heb gekeken of er een organisatie was die mij wel wilde aannemen. Ik ben door de stad gaan lopen en toen kwam ik terecht bij Dynamo, een jongerencentrum. Ik sprak daar een vrouw en zij zei dat ik welkom was. Zo heb ik mijn studie kunnen afmaken. Een andere onprettige situatie ontstond toen ik te horen kreeg dat ik binnen acht weken het land moest verlaten. Dan kan je bij de pakken neerzitten of zoeken naar mogelijkheden. Ik heb het laatste gedaan en daarom ben ik hier nog. In het leven kun je veel tegenslagen krijgen, maar je bepaalt zelf hoe je ermee omgaat. Je omgeving is belangrijk. Als je het zelf even niet meer kunt, dan kunnen je familie, vrienden en kennissen je steunen en inspireren.’
Heb je tips?
‘Er gebeurt veel in de wereld, dingen die we niet altijd begrijpen of kunnen controleren. Dat zorgt ervoor dat mensen angstig of onzeker worden. Maar heb vertrouwen in de toekomst, die maken wij samen. Sta open in het leven. Een betere wereld begint bij jezelf. Wil je dingen veranderen dan zal je eerst zelf moeten veranderen en verantwoordelijkheid moeten nemen voor je omgeving. Succes meet je niet op basis van de functie die je hebt. Probeer succes te meten op basis van wat jij voor anderen doet, de impact die je in positieve zin hebt op mensen.’
