In Biesdonk zijn Denk en de PVV de twee grootste partijen. Waarom wordt hier zo extreem gestemd? Onze verslaggever Freek de Swart toog naar Biesdonk.
Hoewel de PVV en Denk qua verkiezingsprogramma lijnrecht tegenover elkaar staan, hebben ze ook iets gemeen. De achterbannen van deze partijen wonen namelijk opmerkelijk vaak in dezelfde wijken. In de Bredase wijk Biesdonk zijn Denk en de PVV zelfs de twee grootste partijen geworden bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen. Wat drijft de bewoners van Biesdonk naar de zijkanten van het politieke spectrum?
Biesdonk is een ‘achterstandswijk’ gelegen aan de rand van de stad. De straten zijn schoon, maar maken door de povere voortuinen toch een verpauperde indruk. Buiten het winkelcentrum en het buurthuis zijn er weinig sociale voorzieningen.
De secretaris van het buurthuis, John de Graaf, heeft op de PVV gestemd bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen en is niet verbaasd dat de partij de grootste is geworden in de wijk. Volgens De Graaf stemmen mensen vooral op Geert Wilders vanwege de ‘Marokkanen’ en ‘Turken’ in de wijk. ‘Toen ik hier kwam wonen werd er gezegd ‘maximaal drie buitenlanders per straat’ en moet je nu zien.’ Volgens hem ontstaan veel problemen in de omgeving doordat deze groepen niet integreren. Als voorbeeld noemt De Graaf een Marokkaans taalclubje dat zijn buurthuis vanavond huurt. Die blijven volgens hem nooit hangen na de les. ‘Ze hoeven niks met ons van doen te hebben.’
De Hindoestaanse Nederlander Albert Rampersad heeft GroenLinks gestemd en is het niet eens met De Graaf. Hij begrijpt de populariteit van Denk in de wijk en verwerpt de term ‘buitenlander’. Volgens hem zijn alle inwoners van Zuid-Amerika ook buitenlanders, omdat ze de inheemse bevolking hebben uitgemoord. ‘Ja, maar jij bent geen buitenlander joh’, zegt een andere man aan de tafel in het buurthuis. Rampersad houdt voet bij stuk. ‘Ik werd in het begin ook met een scheef oog aangekeken toen ik hier kwam wonen. Totdat ze me leerden kennen’, vertelt hij. ‘Maar dat is het punt’, reageert de Graaf.
Een paar straten van het buurthuis vandaan genieten vier Marokkaanse Nederlanders van het warme weer. Geen van hen heeft gestemd, maar Denk is populair. Mounir was van plan om op Tunahan Kuzu te stemmen, maar is het vergeten. Hij denkt niet dat Denk veel kan veranderen, maar hoopt dat de opkomst van de partij een signaal afgeeft. Een verklaring waarom de PVV de grootste is in Biesdonk heeft hij niet. ‘Met die mensen ga ik niet om.’
Monique Gommers is samen met haar zoon aan het tuinieren in de voortuin. Ze zegt verbaasd te zijn dat de PVV en Denk zoveel stemmen hebben gekregen in haar wijk. ‘Ik denk dat Wilders met zijn taalgebruik veel mensen bereikt die het al niet zo breed hebben. Zeker nu met de vluchtelingencrisis.’ Het succes van Denk ziet ze vooral als reactie op de groei van de PVV. Ze noemt haar eigen relatie met de Turkse en Marokkaanse Nederlanders in de wijk ‘goed’. Haar zoon gaat ook bewust naar het nabijgelegen Kellebeek college, omdat daar veel kinderen met een migratieachtergrond naar school gaan. Gommers heeft op de VVD gestemd, omdat ze als onderneemster tevreden is met het recente kabinetsbeleid.
Van de kleine tienduizend bewoners in Biesdonk, is een derde van niet-westerse afkomst. En hoewel autochtonen en nieuwe Nederlanders dus dicht op elkaar wonen, is er van onderling contact weinig sprake. Ook Jan de Groen kent zijn buren met migratieachtergrond niet. Volgens hem komt dat door het geloof. Hij vergelijkt de situatie met die van de protestanten in Noord Brabant van de jaren vijftig. Hij vindt het vooral zorgelijk dat Denk zo groot is geworden. ‘Daar klopt helemaal niets van, ze mogen blij zijn dat ze in Nederland zijn.’ De Groen heeft op de SP gestemd. Aan een proteststem op de PVV heeft hij nooit gedacht, omdat hij ‘buitenlanders in de familie heeft’.
De verdeelde wijk zorgt er ook voor dat sommige mensen tussen wal en schip belanden. Een Turks-Nederlands echtpaar wil alleen anoniem iets zeggen. Beiden zijn namelijk sympathisant van de sociale beweging Hizmet, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de couppoging van afgelopen juli in Turkije, en willen geen conflict met de andere Turkse Nederlanders in de wijk. Normaliter stemmen beiden op D66, maar bij de laatste verkiezingen hebben ze ‘strategisch’ op de VVD gestemd. De vrouw vermoedt dat mensen op Denk stemmen, omdat ze zich buitengesloten voelen. Haar eigen vader heeft ook om die reden op Denk gestemd. Zelf herkent ze dat gevoel niet. ‘Ik ben hier geboren en opgegroeid en heb nooit discriminatie gevoeld, tot dat gedoe in Rotterdam.’ Haar man werd op zijn werk naar aanleiding van het Turkse protest bij het Turkse consulaat in Rotterdam aangesproken op zijn Turkse achtergrond. ‘Ze verpesten onze Turkse naam.’
