Nederlandse hindoes die zich negatief uitlaten over moslims maar weduwenverbranding goedpraten, de Nederlandse tak van de Indiase regeringspartij BJP die zich hier gedraagt als ambassade, Nederlandse mensenrechtenactivisten die worden geïntimideerd: het hindoe-nationalisme uit India heeft ook in Nederland voet aan de grond gekregen.
Als we het in Nederland hebben over ‘ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen’, dan denken we meteen aan Saoedi-Arabië, Turkije, Rusland of China. Eén belangrijke wereldspeler moeten we echter niet onderschatten: India, officieel de grootste democratie ter wereld.
Sinds het aan de macht komen van premier Narendra Modi en zijn Bharatiya Janata Party (BJP) in 2014 is India een hindoe-nationalistische koers ingeslagen. En in het Westen – het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Duitsland én Nederland – zijn hindoe-nationalisten actief die het narratief van Modi promoten en dissidente geluiden bestrijden.
Met name sinds de zomer van vorig jaar zijn de politieke en religieuze spanningen in India enorm opgelopen. De vrees bestaat dat moslims er gereduceerd worden tot tweederangs burgers – of erger.
Delhi besloot in augustus 2019 de autonomie van het overwegend islamitische Kashmir in te trekken en de noodtoestand in deze staat af te roepen. In september werden via een administratieve handeling twee miljoen moslims plotsklaps stateloos gemaakt. In december nam het Indiase parlement de controversiële Citizenship Amendment Act (CAA) aan, die het voor migranten makkelijker maakt om Indiaas staatsburger te worden – maar niet voor moslims. En vorige maand legde Modi de eerste steen voor de bouw van de tempel in Ayodhya, op de plek waar honderden jaren een moskee stond die in 1992 door hindoe-nationalisten werd gesloopt.
Ook in het buitenland timmeren de BJP en de hindoe-nationalistische beweging, ook wel de hindutva-beweging genaamd, stevig aan de weg. In veel landen zijn afdelingen van de Overseas Friends of Bharatiya Janata Party (OFBJP) actief, die onder die Indiase diaspora de politiek van Modi promoten. De hindoe-nationalistische vrijwilligersorganisatie Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), die in 1925 aan de basis stond van de parapluorganisatie Sangh Parivar en dus ook van de BJP, werkt in het buitenland via haar dochterorganisatie Hindu Swayamsevak Sangh (HSS). Sinds 1995 is HSS in Nederland officieel actief.
Hebben westerse landen, ook Nederland, te maken met beïnvloeding vanuit Delhi? We spraken met onderzoekers, mensenrechtenactivisten en mensen die sympathiseren met het hindutva-gedachtengoed.
Maar eerst: wat is hindutva?
Het begrip ‘hindutva’ – ‘hindoeheid’ – werd in 1892 gemunt door de Bengaalse schrijver Chandranath Basu en in 1923 gepopulariseerd door de Indiase filosoof en onafhankelijkheidsactivist Vinayak Damodar Savarkar. In zijn pamflet Hindutva: Who is a Hindu? definieerde Savarkar, zelf een atheïst, het hindoe-zijn als een culturele en politieke identiteit. Het ging hem om de religies die volgens hem echt bij India hoorden: het hindoeïsme, het boeddhisme, het jaïnisme en het sikhisme. De islam en het christendom waren volgens hem religies van buitenlandse veroveraars. India moest niet alleen het christelijke juk van de Britse koloniale overheersers afwerpen, maar ook de islam terugdringen. In de jaren dertig sympathiseerde Savarkar met nazi-Duitsland, omdat Adolf Hitler zou begrijpen dat de Joden geen echte Duitsers waren. Savarkar was na de Tweede Wereldoorlog echter een warme pleitbezorger voor de staat Israël – niet alleen als thuisland voor de Joden, maar ook als bolwerk tegen de islam.
De in 1980 opgerichte BJP won in India steeds meer aan invloed dankzij religieuze conflicten, zoals de sloop van de Babri Masjid moskee in Ayodhya. RSS, BJP en andere hindoe-nationalistische organisaties wisten hierdoor vrome hindoes aan zich te binden. In 2002 vond er in de Indiase staat Gujarat een bloedige confrontatie plaats tussen hindoes en moslims waarbij meer dan duizend doden vielen, de meerderheid moslim. Modi, die op dat moment de eerste minister van Gujarat was, deed volgens critici niets om het geweld te stoppen. Tot vlak voor zijn verkiezing als premier van India mocht Modi de Europese Unie niet in.
‘Hindutva wil de waarden van het hindoeïsme hoog houden en toepassen op het leven’
Aanhangers van de hindutva-filosofie benadrukken de mooie kanten van deze leer. ‘Indiërs kennen hindutva niet als hindoe-nationalisme’, zegt pandit (priester) Ashis Mathura. ‘Het gaat om hindoe-ruimte, de band met India, de link met het hindoeïsme en een veilige omgeving om hindoe te zijn. Het erkent het leed van hindoes, veroorzaakt door de systematische bekeringen en genocides in en rond India. Het zegt tegen hindoes in India dat het, na de meervoudige invasies die structureel de hindoe-cultuur en filosofie hebben vernietigd, oké is om Hindoe te zijn en op te komen voor jouw identiteit. Hindutva wil de waarden van het hindoeïsme hoog houden en toepassen op het leven. Het hindoeïsme is eigenlijk geen religie, maar kijkt naar heel de menselijke ervaring in het leven. Hindutva benadrukt dat deze manier van kijken voor meer harmonie en samenhang in de maatschappij zorgt, doordat het pluraliteit en diversiteit stimuleert.’ Radj Bhondoe, yoga-leraar en ex-voorzitter van de Nederlandse Hindoe Raad, beaamt dit. ‘Hindutva is datgene wat ons verbindt, het zijn onze fundamenten, waar we voor opkomen.’
Mathura en Bhondoe zijn het niet eens met de ‘westerse’ kritiek op hindutva. ‘In het Westen wordt vanuit een abrahamitisch perspectief naar India, het hindoeïsme en hindutva gekeken – dan mis je veel nuances’, zegt Mathura. Volgens Bhondoe zijn westerse media, net als linkse, ‘communistische’ media in India, anti-hindoe. Zo vermeldden de media niet dat toen er in februari in Delhi 53 doden vielen bij een anti-moslimpogrom, het de moslims waren die zouden zijn begonnen met relschoppen. De hindoes verdedigden zich hier tegen, zegt hij. ‘Maar de media zetten vervolgens de moslims als slachtoffer neer, en de hindoes als dader.’
Ook de berichtgeving over Kashmir deugt niet, vindt hij. ‘India heeft het recht om zich te beschermen tegen Pakistaanse terroristen die in het geheim de grens oversteken.’ Tevens steunt Bhondoe de CAA, die volgens hem helemaal niet discriminerend is voor moslims. ‘Islamitische vluchtelingen kunnen terecht in Pakistan, Bangladesh en tientallen andere moslimlanden. Hindoevluchtelingen hebben die luxe niet. Zij kunnen alleen naar India.’ Volgens Bhondoe zijn moslims tegen de CAA opgehitst door de linkse oppositie. ‘Er werd allemaal nepnieuws verspreid, bijvoorbeeld dat de BJP concentratiekampen voor moslims aan het bouwen was.’
‘De linkse mainstreammedia laten maar een deel van de werkelijkheid zien’
Antropoloog, onderzoeker en medeoprichter van het rechtse YouTube-kanaal Up! Network Shashi Roopram is kritischer. ‘Nationalisme, trots zijn op je eigen land is goed, maar minderheden positioneren als tweederangsburgers of geweld en intimidatie tegen minderheden keur ik af. Je moet echter bedenken dat India een gigantisch land is, met 1,3 miljard mensen. En veel mensen zijn arm en hebben nauwelijks onderwijs genoten. Deze arme massa’s zijn relatief gemakkelijk op te zwepen.’ Toch steunt Roopram Modi. ‘Hij heeft geweld altijd afgekeurd. De linkse mainstreammedia laten maar een deel van de werkelijkheid zien. Het gaat ook heel goed met moslims in India. Ze hebben hun eigen scholen en universiteiten, ze kregen zelfs subsidie om naar Mekka te gaan voor de bedevaart (wat in 2018 door de regering-Modi weer is afgeschaft, red.). Maar daar hoor je de media natuurlijk niet over.’
De hindoe-nationalistische lobby
In tegenstelling tot landen als Turkije en Marokko kent India niet het fenomeen van een dubbele nationaliteit. Buitenlandse burgers van Indiase afkomst zijn burger van het buitenland, niet van India. Ze hebben dan ook geen passief en actief stemrecht. Toch is de steun van BJP-sympathisanten overzee heel belangrijk. Dat de BJP in 2019 zo’n grote verkiezingsoverwinning heeft kunnen behalen is mede te danken aan het werk van de meer dan veertig OFBJP-afdelingen in het buitenland, die de verkiezingscampagne mede hebben gefinancierd. De belangrijkste afdelingen zijn die in de Verenigde Staten en in het Verenigd Koninkrijk. De leden en sympathisanten van OFBJP, waarvan veel een RSS-oriëntatie hebben, zouden jarenlang illegaal aan de BJP hebben gedoneerd, totdat de regering-Modi buitenlandse donaties legaal maakte.
Volgens professor Ashok Swain, hoogleraar conflictstudies aan de Universiteit van Uppsala in Zweden, is de buitenlandse financiële steun cruciaal. ‘India kent een patronagesysteem. Arme mensen stemmen op politici waar ze financieel afhankelijk van zijn. De BJP kan mede dankzij weldoeners uit het buitenland veel voor arme hindoes betekenen, en creëert op die manier een trouwe clientèle.’
‘De BJP kan mede dankzij weldoeners uit het buitenland veel voor arme hindoes betekenen’
Maar OFBJP lobbyt ook en probeert de politiek in het buitenland te beïnvloeden. Zo is er het Britse Conservatieve Lagerhuislid Bob Blackman, die close is met de hindoe-gemeenschap in Engeland, waaronder ook hindoe-nationalisten. In 2017 nodigde Blackman de controversiële hindoe-radicaal Tapan Ghosh uit om het Britse parlement te bezoeken. Vorig jaar maart was Blackman met BJP-hoed en –sjaal aanwezig op een OFBJP-bijeenkomst: ‘UK4Modi’. Blackman heeft een foto van hem met Modi als achtergrondfoto op zijn Twitterprofiel. En OFBJP voerde eind 2019 actief campagne tegen enkele Labour-kandidaten van Indiase afkomst, omdat zij in de kwestie-Kashmir niet het standpunt van de BJP vertolkten.
In de Verenigde Staten gaat OFBJP op een soortgelijke wijze te werk. Volgens onderzoeksjournalist Pieter Friedrich zijn twee Democratische politici pro-hindutva: Congreslid Tulsi Gabbard uit Hawaii en Congres-kandidaat Sri Preston Kulkarni uit Texas. Gabbard is omstreden vanwege haar steun aan het Assad-regime in Syrië, maar ze heeft ook banden met OFBJP en RSS. Gabbard kreeg, zo schrijft National Herald India, sinds 2011 honderdduizenden dollars gedoneerd vanuit de hindutva-hoek.
Amerikaanse hindutva-sympathisanten zijn daarentegen fel tegen Kamala Harris, de running mate van de Democratische presidentskandidaat Joe Biden. Hoewel deels van Indiase afkomst is ze kritisch over het hindoe-nationalisme. Zo schrijft het Engelstalige hindutva-tijdschrift Swaraiva dat Harris ‘niet een van ons is’ en haar Indiase identiteit allang zou hebben verloochend. Dev Karlekar van OFBJP USA nam ook geen blad voor de mond: hij zei dat Bidens keuze voor Harris beïnvloed was door de ‘Pakistaanse lobby’. Karlekar richtte vorig jaar samen met enkele andere OFBJP-leden in de VS het ‘Ram Janmabhoomi Shilanyas Committee’ op, die de herbouw van de Ramatempel in Ayodhya wil vieren met activiteiten door het hele land.
Ook de RSS is actief in het buitenland. In 2015 kwam HSS UK negatief in het nieuws toen het Britse programma Exposure onthulde dat hindoe-kinderen op HSS-zomerkampen haat tegen moslims en christenen werd bijgebracht. In Duitsland werd het Beierse parlementslid Sanne Kurz van de Grünen uitgenodigd voor een video-conferentie over de rol van migranten in de Duitse politiek. Kurz wilde hier graag aan deelnemen, maar haar contactpersoon had niet verteld dat HSS de organisator was. Dit hoorde ze pas 24 uur van tevoren, zo mailt ze ons. Ook bleek het opeens alleen over Indiërs te gaan, niet over andere groepen migranten. Uiteindelijk besloot ze, ook omdat ze zich had geïnformeerd over HSS, van deelname aan de videoconferentie af te zien.
Hindutva in Nederland
Toen Modi in 2017 Nederland bezocht sprak hij op een event in Den Haag, dat door duizenden hindoestanen werd bezocht. Modi is populair bij de hindoes in Nederland, zo lijkt het. Toch ligt dit genuanceerder, stelt onderzoeker Priya Swamy. Er is volgens haar een groot verschil tussen Nederland enerzijds en het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten anderzijds. In Nederland zijn de meeste hindoes hindoestaans: ze hebben weliswaar oorspronkelijk Indiase wortels, maar komen uit Suriname. De band met India is anders, en is niet gebaseerd op feeling met de grond van het land, of met de politiek.
‘Veel hindoestanen associëren Modi met hindoeïsme en dat vinden ze fijn. De politiek in India zegt ze verder heel weinig, want dat volgen ze niet. Ze zijn meer betrokken bij Suriname. Dat komt omdat in het hindoeïsme de grond waar je bent geboren heel belangrijk is. Bovendien duidt term hindoestanen niet op een religie, maar op een etniciteit. Er zijn ook islamitische en christelijke hindoestanen, bijvoorbeeld.’
In Nederland wonen tussen de 125.000 en 160.000 hindoestanen (hindoe, moslim, christelijk of atheïst) en bijna 60.000 Indiërs, waaronder veel hoogopgeleide expats. Professor Ruben Gowricharn, hoogleraar Indiase diaspora aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vertelt dat de Indiase ambassade sinds het aan de macht komen van Modi probeert ook de hindoestanen meer aan zich te binden. Als er activiteiten worden georganiseerd, worden hindoestanen daarvoor ook uitgenodigd. Indiase Nederlanders en hindoestanen mengen zich meer met elkaar, waardoor er een overlap ontstaat.
‘Onder hindoes in Suriname komt moslimhaat nauwelijks voor, in Nederland is het wel een probleem’
Daarentegen wordt in Nederland het onderscheid tussen hindoestaanse hindoes en hindoestaanse moslims groter: ‘Dat is allereerst een gevolg van het Nederlandse beleid, waarbij de vertegenwoordigende clubs van minderheden op basis van religie mogen aanschuiven aan de beleidstafel, dat onderscheid maakt op basis van religie. Daarnaast is de Nederlandse politieke context anders, met figuren als Geert Wilders. Onder hindoes in Suriname komt moslimhaat nauwelijks voor, in Nederland is het wel een probleem.’
HSS Nederland, sinds 1987 actief, is beduidend minder radicaal dan de Indiase moederorganisatie, zegt Swamy. ‘De kinderen leren op HSS-bijeenkomsten morele verhalen uit de Mahabharata en de Ramayana, de twee belangrijkste epen uit de hindoeïstische cultuur. Tijdens mijn onderzoek ben ik geen moslimhaat tegengekomen, wat niet betekent dat die haat er niet is.’
HSS Nederland telt dertien shakha’s (takken/afdelingen) in Amsterdam, Barendrecht, Den Haag, Rotterdam en Eindhoven. Vanwege de coronapandemie worden er nu geen fysieke bijeenkomsten georganiseerd, maar wel ‘e-shakha’s’. De website geeft een apolitieke indruk. Het gaat erom mensen de hindoetraditie bij te brengen. HSS ‘beoogt een Nederlandse samenleving waarin ieder individu, geïnspireerd door de universele waarden van Hindu dharm (hindoe-filosofie, red.), leeft in een staat van volledig lichamelijk, geestelijk, sociaal-maatschappelijk en spiritueel welzijn’, schrijft de organisatie.
In oude nummers van het HSS-blad Sangh Kiran wordt duidelijker waar HSS voor staat: traditionalisme. Zo wordt de door Britse koloniale machthebbers afgeschafte praktijk van weduwenverbranding door HSS weliswaar niet expliciet verdedigt, toch wordt de oorsprong van deze traditie wel uitgelegd en vergoelijkt. Bij een weduwenverbranding, die tot in de negentiende eeuw gemeengoed waren, klom de vrouw al dan niet in verdoofde toestand op de brandstapel van haar overleden man, om samen met hem verbrand te worden. Vaak werd er druk uitgeoefend op de vrouw vanuit de familie.
Uit het HSS-blad Sangh Kiran (2003): ‘Zelfopoffering, ook bekend als sati, was een keuze die de vrouwen maakten als hun echtgenoten overleden waren. Ze lieten zich dan samen met het lijk van hun echtgenoot verbranden. Dit deden ze om ervoor te zorgen dat er geen andere man aan hun lichaam zou kunnen komen. (…) Deze manier en rede (sic) voor zelf opoffering werd in die tijd gezien als iets goeds, omdat de vrouw dan haar eigen eer redde en haar reinheid behield wat voor een hindoevrouw erg belangrijk is. Niemand anders dan haar eigen echtgenoot mag haar aanraken.’
‘Zelfopoffering, ook bekend als sati, was een keuze die de vrouwen maakten als hun echtgenoten overleden waren’
De islam wordt ook behandeld in het blad. In de verschillende geschiedenisverhalen over India krijgen de islamitische invasies van India veel aandacht. De islamitische veroveraars worden geportretteerd als bloeddorstige en sadistische onderdrukkers die de hindoe-identiteit van India willen vernietigen. Veelzeggend is onderstaande passage, uit het nummer van juni 1995:
‘Heel vroeger werd uit elke Hindu gezin de oudste zoon genomen en gevormd tot een Sikh. Deze Sikh’s zouden de Hindu gemeenschap beschermen en dienen. Toen kwam de periode dat Bharat honderden jaren lang overheerst werd door de mohammedanen (Moghuls). De Moghuls probeerden met geweld de Hindu’s tot de Islam te bekeren. Zij vernielden hun Mandir’s, doodden vele Hindu’s en namen de Hindu rijkdommen mee om zo de Hindu Dharm en Hindu cultuur te vernietigen. Guru Govind Singh (1666-1708) kwam als leider van de Sikh’s samen met de andere Sikh’s hiertegen in opstand. Hij heeft zijn hele leven moeten vechten. Zijn vader en zijn twee oudste zonen zijn samen met duizenden andere Sikh’s door de Moghuls in de strijd gedood. Zijn twee jongste zonen (van 8 en 10 jaar!) zijn, omdat zij hun Hindu Dharm niet wilden opgeven voor de islam levend tussen stenen muren dichtgemetseld.’ In een ander artikel uit 2003 wordt beweerd dat de ‘moslimindringers’ op de hindoes een ‘genocide’ hebben gepleegd.
In het heden is de islam nog steeds de vijand. Over het geweld van hindoes tegen moslims, zoals de onlusten van 2002 in Gujarat, wordt met geen woord gerept, andersom wel. Zo staat er in het novembernummer van 2013 een kritisch stuk over India’s buurland Pakistan, waar een hindoemeisje vertelt dat haar zus door moslims is ontvoerd. Ze werd verkracht en gedwongen om zich tot de islam te bekeren, waarop de familie besloot naar India te vluchten. Dit soort gedwongen bekeringen vinden inderdaad in Pakistan plaats, maar deze misstanden bevestigen tegelijkertijd het beeld van dé islam als dé vijand. Is Stichting Hindu Swayamsevak Sangh doelbewust bezig om moslimhaat onder hindoes aan te wakkeren? We hebben HSS om een reactie gevraagd, maar de stichting heeft onze email niet beantwoord.
HSS Nederland is geen grote organisatie. Uit de meest recente jaarrekening, die van 2016-2017, blijkt dat er 14.193 euro aan donatiegeld binnenkwam, het leeuwendeel van de inkomsten. Geld uit het buitenland krijgt de organisatie niet. Uit een rondvraag onder Nederlandse hindoestanen blijkt dat lang niet iedereen de organisatie kent. En degenen die de organisatie wel kennen benadrukken dat HSS maar een hele kleine achterban heeft. Dit zeggen ook de hindoes die zich met de hindutva-ideologie verbonden voelen en die we voor dit artikel gesproken hebben.
Toch doet HSS meer dan je op het eerste gezicht zou denken. HSS was een van de oprichters van de Hindoe Raad Nederland (HRN) en was ook de drijvende kracht achter het Hindoe Studenten Forum Nederland (HSFN), de grootste hindoeïstische studentenvereniging van Nederland. Anil Kumar, oud-fractievertegenwoordiger van de ChristenUnie in Den Haag, was in zijn studententijd lid van de HSFN. ‘Mijn vader is hindoeïstisch en komt uit India, mijn moeder is christelijk en Nederlands. Ik ben christelijk opgevoed, maar wilde ook wat met mijn Indiase roots doen, dus ging ik in Leiden Zuid-Aziatische studies doen en via-via kwam ik bij de HSFN terecht. Ik heb zelfs nog in het hoofdbestuur gezeten.’ Kumar vertelt dat HSFN ondanks de HSS/RSS-achtergrond geen radicale club was. ‘Je merkte het alleen soms op lezingen. Er was een keer een strenge hindoeïstische prediker uitgenodigd, die tekeer ging tegen de islam en het christendom. Ik en een islamitische vriend die met mij was meegekomen keken elkaar toen ontsteld aan. Maar de rest van de zaal had er kennelijk minder moeite mee.’
OFBJP Nederland
Sinds 2015, een jaar nadat Modi premier werd van India, is in Nederland een afdeling van de OFBJP actief. De organisatie heeft bij de KvK geen jaarrekeningen gedeponeerd. Op de Engelstalige website presenteert OFBJP the Netherlands zich als een toonbeeld van tolerantie, diversiteit en eenheid. Ook is OFBJP heel erg pro-Nederland en pro-koningshuis. Zo staan er op de site enkele YouTube-filmpjes met lokale en landelijke politici – waaronder Renske Leijten (SP), Geert Wilders (PVV) en Sander Dekker (VVD) – die over India en de Indiase diaspora spreken. Daarnaast wordt de laatste kersttoespraak van Willem-Alexander aangeprezen.
‘Hindoes in het buitenland moeten laten zien dat ze modelmigranten zijn’
Volgens onderzoeker Priya Swamy is dit hindutva-strategie. ‘Hindoes in het buitenland moeten laten zien dat ze modelmigranten zijn. Dat lijkt heel tolerant, maar er zit een addertje onder het gras: de boodschap dat andere migranten, moslims, geen goede migranten zijn.’ Verder participeert OFBJP in veel activiteiten die voor Nederlandse hindoes worden georganiseerd, waarbij Indiërs én hindoestanen wordt betrokken, en heeft de stichting sinds Chan Santoki president is van Suriname contacten met de Nederlandse afdeling van de VHP (Vooruitstrevende Hervormings Partij, voorheen de Verenigde Hindoestaanse Partij).
Tevens heeft OFBJP, ook al vertegenwoordigt de organisatie een politieke partij en niet de Indiase overheid, een ambassadehelpdesk voor Indiase expats die bijvoorbeeld hun paspoort zijn kwijtgeraakt.
Op de website van OFBJP is van moslimhaat en agressief nationalisme niets te merken. Op de Facebookpagina is de toon een stuk militanter. Zo wordt de controversiële herbouw van de Ramatempel in Ayodhya verdedigd, net als de CAA, en worden de ‘martelaren’ van het Indiase leger verheerlijkt. Ook deelt OFBJP een petitie waarin de ‘partijdige berichtgeving’ in de media over Kashmir wordt gehekeld.
Pratima Singh, woordvoerder van de Nederlandse OFBJP-afdeling, ontkent per mail dat OFBJP Netherlands betrokken is bij geldtransacties met de BJP of andere organisaties. Ze wil geen politieke vragen beantwoorden: daarvoor verwijst ze ons door naar de Indiase ambassade. Dat leidt dus tot de bijzondere situatie dat Indiërs in Nederland die hun paspoort hebben verloren bij de OFBJP terecht kunnen, maar dat Nederlandse journalisten met vragen over het BJP-beleid in India bij de ambassade moeten zijn.
Up! Network heeft geen banden met OFBJP en HSS, vertelt Roopram. ‘Maar je zou misschien wel kunnen zeggen dat wij het hindoe-nationalistische geluid vertolken. De kleuren van ons zijn oranje en groen, net als die van de Indiase vlag, haha.’ Hoewel Up! Network in eerste instantie over Nederlandse politiek bericht, komen India, hindoeïsme en de islam ook aan bod, ook op het Twitteraccount van het alternatieve mediakanaal. Zo deelde Up! Network op 17 augustus een filmpje van een islamitische vrouw in boerka, die in een winkel in Bahrein hindoebeelden op de grond stukgooit, omdat zulke beelden niet thuis zouden horen in een islamitisch land.
Volgens journaliste en vrouwenrechtenactiviste Mahesvari Autar, die met haar bedrijf DesiYUP de Indiase cultuur promoot in Nederland, hebben organisaties als OFBJP en HSS haast geen invloed op ons land. ‘Het is geen sharia of islam, hè. De invloed is er nauwelijks tot niet’, bericht ze ons. Op Twitter is ze kritisch over de islam en verdedigt ze de ‘hindoeheid’ van India tegen criticasters, waaronder ook professor Swain.
Als Swain zich uitspreekt tegen een ‘hindutva-bende’ die een moskee in de Noord-Indiase stad Mathura wil slopen, dient ze hem van een felle repliek. ‘Bent u dom ofzo? Er bestaat niet zoiets als een bende. Vechten voor gerechtigheid is dharma, onrecht aanvaarden is adharma. Heb je ooit de Mahabharatha gelezen? Zo niet, doe dat dan alstublieft! Krishna was medelevend, maar hij vermoordde ook zijn oom Kansa om zijn ouders te beschermen.’
Volgens onderzoeker en mensenrechtenactivist Ritumbra Manuvie is Patima Singh van de Nederlandse afdeling van OFBJP ‘de nederige lange arm van het kantoor van Delhi’. Zij verdedigde het standpunt van de Indiase regering toen ook in Nederland geprotesteerd werd tegen de CAA. ‘Maar ze is niet de enige in het kernteam. Het is als een ui, de kern is verborgen voor het publieke debat, zegt Manuvie. Aan Singh is gevraagd om op deze kritiek te reageren, maar op onze mail heeft ze niet geantwoord.
Zelf durft Manuvie India niet meer in, vertelt ze. Ook zijn er medestanders die om die reden anoniem willen blijven. ‘Ze helpen mij mee in mijn onderzoek naar de mensenrechtenschendingen in India, maar willen niet met naam en toenaam vermeld worden in de rapportages.’
Universitair docent en socioloog Roshni Sengupta (foto), die aan de Universiteit Leiden heeft gedoceerd en nu werkt aan de Uniwersytet Jagielloński in de Poolse stad Krakau, zegt dat ze vanwege haar kritiek op de hindutva-ideologie slachtoffer is geweest van agressieve troll-aanvallen. ‘De meeste trollen kwamen uit India en ik kende ze niet.’ Het echte gevaar komt volgens haar van de Indiase regering. ‘Ik heb de politieke activiteit op Facebook aanzienlijk verminderd na waarschuwingen van vrienden in India over een ‘zwarte lijst’ die wordt bijgehouden door de overheidsinstanties. Een lijst van academici en journalisten, van degenen waarvan zij denken dat ze zich schuldig maken aan ‘antinationale’ activiteiten. Tot deze activiteiten kunnen het plaatsen Facebook- of Twitter-berichten horen, of zelfs het maken van opmerkingen. Hoewel dit misschien een ongegronde vrees is, vind ik het op dit moment verstandig om weloverwogen afstand te bewaren tot sociale media.’
‘Toen ik voor Kashmir opkwam begonnen ze seksuele toespelingen tegen mij te maken’
In tegenstelling tot Sengupta heeft activiste Shawintala Banwarie het gevecht op social media nog niet opgegeven. Ze gaat de vele confrontaties met open vizier aan. ‘De mensen die mij uitschelden en intimideren zijn geen hindoestanen uit Nederland, maar hindoe-nationalisten uit India en de Verenigde Staten. Ook word ik vaak door vrouwen uitgescholden. Toen ik voor Kashmir opkwam begonnen ze seksuele toespelingen tegen mij te maken. Deze vorm van intimidatie komt echt niet alleen van de kant van mannen.’
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de Kanttekening op 4 september 2020.
