De Turkse politie heeft eervorige week de Israëlische voetballer Sagiv Yehezkel, speler bij de Turkse club Antalyaspor, opgepakt en het land uitgezet, omdat hij een armband droeg waarop hij zijn solidariteit met de op 7 oktober door Hamas vermoorde en gegijzelde Israëli’s betuigde.
De Turkse minister van Justitie beschuldigde hem daarop tot het ‘aanzetten tot haat en vijandigheid’, en sprak over een ‘lelijk gebaar ter ondersteuning van het bloedbad van Israël in Gaza’. Even aangebrand reageerde vervolgens Israël. Defensieminister Yoav Gallant – die eerder de Palestijnen als ‘menselijke beesten’ betitelde om ze daarop bij tienduizenden als beesten dood te kunnen bombarderen – betichtte Ankara prompt ervan ‘de facto een uitvoerende arm van Hamas’ te zijn.
Vooropgesteld: de Turkse reactie is idioot. Maar niet minder idioot dan de behandeling als landverraders die nu binnen Israël critici van Netanyahu ten deel valt, om van de behandeling van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever die medeleven met de Gazanen tonen te zwijgen. Of het feit dat in de Kamer de zinsnede ‘From the river to the sea’ verboden is en in Duitsland een Palestijnse schrijfster vanwege haar politieke standpunten plots een literatuurprijs werd geweigerd.
De vrijheid van meningsuiting – die geldt dezer dagen in veel landen voor veel mensen ten aanzien van het Israëlisch-Palestijnse conflict alleen voor degenen met wie we het eens zijn. Woedend zijn we als een onzer de mond wordt gesnoerd. Even woedend zijn we als de autoriteiten echter weigeren om de ander subiet de mond te snoeren.
Neem de absurde column van Elma Drayer in de Volkskrant van afgelopen vrijdag, die daarin klaagt over ‘ostentatieve eenzijdigheid’. ‘Alles Wat Israël Doet en Laat wordt continu gehekeld, Alles wat Hamas Doet en Laat wordt continu vergoelijkt’, heet het hier.
En wat schrijft zij zelf? Een ‘handjevol Duitse en andere kunstenaars dat klaagt over een gebrek aan vrijheid van meningsuiting vooral wat betreft solidariteitsbetuigingen voor Palestina’ moet niet zeuren. Een Israëlische uitwisselingsstudente aan de Haagse kunstacademie, die vanwege kritiek op de ‘speciale militaire operatie’ van Netanyahu voortijdig naar huis keerde, valt uiteraard in een heel andere categorie.
Waar sommigen duidelijk aan moeten wennen: de sympathisanten van Israël hebben niet langer het rijk alleen
Nee, dan Duitsland: daar waren pro-Palestijnse uitlatingen tenminste maandenlang volstrekt taboe! Een land naar haar hart! Hier ‘krijgt de BDS-beweging – de club die ijvert voor boycot-, desinvesterings- en sanctiemaatregelen tegen Israël – geen poot aan de grond. Voorbeeldig wat mij betreft’. Dát tegengeluid staat haar niet aan, en daarom vindt ze het prettig dat dat hier gewoon bij voorbaat de mond wordt gesnoerd.
Tsja. Binnen de psychiatrie staat dit verschijnsel volgens mij bekend als cognitieve dissonantie.
Waar sommigen duidelijk aan moeten wennen: de sympathisanten van Israël hebben niet langer het rijk alleen. Als gevolg van de globalisering wordt ook het tegengeluid inmiddels krachtig gehoord. Geen plek waar dit vervolgens tot grotere spanningen leidt dan aan universiteiten en andere instellingen voor hoger onderwijs. Zowel in de Verenigde Staten als hier bij ons. Zulke instellingen gaan namelijk prat op een beleid van internationalisering en internationale uitwisseling van studenten. En dat botst nu dus heftig, want de westerse visie op het Midden-Oosten wordt ook in studentenkring niet wereldwijd gedeeld.
In Amerika heeft dat al twee universiteitsbestuurders de kop gekost, omdat zij volgens sommige Joodse sponsoren teveel ruimte lieten voor een als antisemitisme geduid anti-Israël-geluid. Dat bewijst vooral opnieuw de onwenselijkheid van zulke afhankelijkheid van particuliere weldoeners, omdat die de academische vrijheid in gevaar brengen kunnen.
In Nederland lopen universiteitsbestuurders op eieren. Ze zijn met name heel ijverig bezig om zélf vooral niets van het hele conflict te vinden. Toch klagen sommige Joodse studenten nu, vanwege Israël-kritische uitingen van docenten of medestudenten, over een onveilig klimaat – iets waarover Arabische studenten zich vanwege de traditionele pro-Israël-sfeer in dit land al langer beklagen. Bij hen werd de roep om ‘save spaces’ vaak belachelijk gemaakt, juist door diegenen die zich nu bezorgd tonen over het welzijn van Joodse studenten.
Twee jaar geleden schaarden diezelfde universiteitsbestuurders zich daags na Vladimir Poetins overval op Oekraïne onvoorwaardelijk achter dat laatste land. Toen was er niemand die zich afvroeg, of Russische studenten – want die zijn er hier ook – zich daardoor misschien onveilig voelden.
