De nieuwe Turkse invasie in Syrië zet veel kwaad bloed in Nederland. Niet alleen bij de Koerdische Nederlanders, die lijdzaam toezien hoe zij opnieuw door de Amerikanen verraden zijn, waardoor hun broeders en zusters in Syrië gebombardeerd worden of moeten vluchten. Maar ook bij veel Turkse Nederlanders, die Erdogan en deze invasie steunen en vinden dat Nederland en de Nederlandse media zich eenzijdig verhouden tot dit conflict.
Vanuit het Turkse perspectief bezien is dit geen aanval tegen de Koerden, geen internationaalrechtelijk onwettige invasie in Koerdisch gebied, maar zelfverdediging. Zelfverdediging tegen terrorisme. En die terroristen, dat zijn de Syrisch-Koerdische PYD-partij en YPG-milities en de Turks-Koerdische strijders van de PKK.
In dit narratief is de Turkse invasie gericht op het neutraliseren van de YPG en PYD en het vormen van een veiligheidscorridor waarmee terrorisme in Turkije door Koerdische groeperingen voorkomen kan worden. Op het eerste gezicht een legitiem argument, zou je zeggen. Want laten we wel wezen: de PKK is ook een organisatie die wel degelijk de nodige terroristische aanslagen heeft gepleegd in Turkije en daarmee geclassificeerd kan worden in de categorie etno-separatistisch terrorisme.
Een belangrijk kenmerk van deze categorie terreurorganisaties is dat het terrorisme primair nationaal gericht is. De PKK zet terreur in als wapen in de vrijheidsstrijd van een volk dat met onderdrukking te maken heeft. In het Midden-Oosten bevinden zich weinig vergelijkbare organisaties. De meeste terreurorganisaties hebben een religieus karakter. Wel zijn er bijvoorbeeld islamistische terreurorganisaties, zoals Hezbollah en Hamas, die hun terreur richten tegen een bezettende macht, namelijk de staat Israël.
En dat brengt ons bij een interessante vergelijking. Want in hoeverre is de PKK de Koerdische evenknie van het Libanese Hezbollah en het Palestijnse Hamas? Hezbollah ontstond in de jaren tachtig van de vorige eeuw vanwege de Israëlische invasie in het zuiden van Libanon en de onderdrukking van de sjiietische bevolking aldaar. Hamas is het product van de Israelische bezetting van Palestina en de onderdrukking van de Palestijnen.
Turkije bestaat als staat sinds 1923, de PKK werd in 1978 opgericht. De PKK is het product van decennialange Turkse onderdrukking van de Koerdische bevolking, gecombineerd met de wens van het Koerdische volk tot nationale zelfbeschikking. Koerden verlangen naar een eigen staat, of in ieder geval autonomie, zodat ze niet langer afhankelijk zijn van andere volken die hen in het verleden altijd onderdrukt hebben.
Turkije wil voorkomen dat er een Koerdische staat komt
Je zou misschien denken dat de Turken, die honderd jaar geleden een vrijheidsstrijd voerden tegen de koloniale machten en tegen Griekenland, begrip zouden hebben voor de Koerdische positie. Maar niets is minder waar. Want Turkije onderdrukt nog steeds de Koerden. Het Turkse nationalisme wordt in tijden van oorlog en invasie krachtiger. Als Israël Libanon of de Gazastrook straks aanvalt met het beroep op zelfverdediging, dan gaan veel Turken – geheel terecht – de straat op om tegen dit geweld te protesteren. Maar als Turkije precies hetzelfde doet bij de Koerden, dan mag het opeens wél.
Om u uit de droom te helpen: ‘Operatie Vredesbron’ gaat helemaal niet om de Turkse veiligheid. De achterliggende oorzaak van de Turkse inval is het decennialange conflict met de Koerden en geopolitieke belangen. Turkije wil voorkomen dat er een Koerdische staat komt, of een ring van autonome Koerdische regio’s rondom Turkije. Want Turkije is als de dood dat Koerdische successen in de regio het separatisme onder de eigen Koerdische bevolking verder zullen aanwakkeren.
De afgelopen jaren heeft Turkije keihard en met grof geweld de Koerden in eigen land onderdrukt. Ook de vredelievende pro-Koerdische HDP, die sterk is in het zuidoosten van Turkije, is hier slachtoffer van geworden. Democratisch verkozen HDP-burgemeesters worden afgezet en vervangen door zetmannen van Erdogan. Veel HDP-politici zitten in de gevangenis, waaronder HDP-leider Selahattin Demirtas.
Wil Turkije écht veiligheid, dan moet het land het roer 180 graden draaien en investeren in een duurzame vrede. Dit betekent onderhandelingen met de PKK, zelfbeschikking voor de Turkse Koerden, vrede en veiligheid in Koerdische gebieden in buurlanden. Alleen dit kan de vrede en stabiliteit brengen waarnaar zovelen in de regio verlangen.
Uiteraard is Erdogan hiertoe niet bereid en hij krijgt hiervoor brede steun: ook de seculiere oppositiepartij CHP steunt ‘Operatie Vredesbron’. De Koerden betalen hiervoor opnieuw de bloedige prijs.
En veel Turkse Nederlanders zullen zich onbegrepen blijven voelen. Maar zolang zij niet bereid zijn om zich in het Koerdische perspectief te verplaatsen, dan zullen ze inderdaad ook van weinigen begrip krijgen.
