De Marokkaanse journalist Hamza Habhoub ontvluchtte vorige week zijn vaderland uit angst voor de Marokkaanse inlichtingendienst. Hij vroeg politiek asiel aan in Frankrijk.
Habhoub verliet Marokko uit angst voor vergelding van de overheid voor zijn werk als journalist bij de Arabische krant Akhbar al Yaoum. De journalist zou in dat geval het derde slachtoffer in korte tijd zijn. Eerder dit jaar werden al twee van Habhoubs collega’s van dezelfde krant veroordeeld tot een celstraf.
Hoofdredacteur Taoufik Bouachrine werd vorige week in hoger beroep veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar nadat hij was beschuldigd van seksueel misbruik. Bouachrine ontkent de beschuldiging. Ook werd vorige maand de vrouwelijke journalist Hajar Raissouni veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. Raissouni zou abortus hebben gepleegd en seks voor het huwelijk hebben gehad, beide strafbare feiten volgens de Marokkaanse wet. De journaliste ontkent de abortus en is religieus getrouwd, maar niet wettelijk.
Akhbar al Yaoum is een van de weinige nationale kranten in Marokko die zich kritisch opstelt tegenover de overheid en de koning. Vanuit Frankrijk vertelt Hamza Habhoub hoe het steeds gevaarlijker werd om voor deze krant te werken.
Waarom moet de Marokkaanse overheid jou precies hebben?
‘Als je naar de feiten kijkt, gaat het eigenlijk om alle journalisten die kritische artikelen schrijven. Eerst werd Bouachrine gearresteerd, toen Raissouni en inmiddels worden ik en andere collega’s constant bedreigd. De pro-overheidsmedia schreven artikelen waarin ze mij in een kwaad daglicht zetten. Ze schreven dat ik betrokken was bij de zaak van Bouachrine, om zo de publieke opinie tegen mij te keren en mijn reputatie te schaden. In werkelijkheid was het bedoeld om mij de mond te snoeren nadat ik berichtte over de Hirak el-Rifbeweging, die sinds 2016 door middel van protesten een oplossing voor de werkloosheid in de regio eist.’
Geldt hetzelfde voor Raissouni?
‘Je kunt de zaak van Hajar Raissouni van twee kanten bekijken. Aan de ene kant heb je het wettelijke en wetenschappelijke aspect: de advocaten hebben bewijs dat haar veroordeling nergens op gebaseerd is. De andere kant is dat je kijkt naar wie zij is als persoon en wat voor werk ze doet. Niemand kan ontkennen dat wij als journalisten ontzettend dapper moeten zijn om in onze verhalen kritiek te uiten op de overheid om onze rechten te verdedigen. Hajar is een kritische journalist, dus natuurlijk werd zij een doelwit, omdat ze daarmee een bedreiging vormt voor de overheid. Hajar is een slachtoffer van het gebrek aan vrijheid in Marokko.’
Waarom richt de overheid zich zo vaak op jouw krant Akhbar al Yaoum? Is dat omdat de krant is gelieerd aan de islamitische partij PJD?
‘Ik denk niet dat onze link met de islamitische partij zo duidelijk is. We doen juist ons best afstand te nemen van alle politieke partijen. Ik geloof dat de krant steeds opnieuw het doelwit is van politieke ‘pesterijen’, omdat wij weigeren te gehoorzamen aan de instructies van de overheid en niet meegaan met alle journalisten die blind de regels volgen. De krant heeft ervoor gekozen om de stem van de onderdrukten te zijn en tegen de corruptie te strijden. We hopen zo bij te dragen aan het welzijn van Marokko en betalen daar de prijs voor.’
‘Marokko moet een democratie worden’
Waarom besloot je Marokko te verlaten?
‘Ik doe dit werk uit liefde en ik kan absoluut niet zonder journalistiek. In Marokko werd ik beroofd van mijn vrijheid van meningsuiting, dus wilde ik verhuizen naar een plek waar ik in veiligheid mijn werk zou kunnen doen, zonder angst voor de consequenties. Eerder dacht ik dat ik Marokko nooit zou verlaten en koos ik er juist voor om van binnenuit tegen het systeem te strijden, maar de toenemende druk en de verslechterde situatie trof mijn familie. Om veiligheidsredenen kan ik niet vertellen wat er de afgelopen tijd precies is gebeurd, maar het was tijd voor mij om Marokko te verlaten.’
Jij zag je gedwongen Marokko te verlaten, twee andere journalisten werden veroordeeld. Wat zegt dat over de persvrijheid in Marokko?
‘Het Marokkaanse medialandschap is in crisis. Er zijn maar weinig journalisten die zich uitspreken over de overheid. De meeste media worden gecontroleerd en alle media die kritiek durven hebben op de overheid worden onderdrukt. Er is geen persvrijheid en geen vrijheid van meningsuiting. Marokko heeft nog een lange weg te gaan voordat het zichzelf een democratie kan noemen.’
Je bent nu in Frankrijk. Ben je van plan je werk als journalist daar door te zetten?
‘Ja, ik wil blijven proberen de situatie in Marokko te verbeteren en zal altijd onze rechten blijven verdedigen. Ik ga door als journalist, voor onder andere Akhbar al Yaoum, en hoop vanuit hier bij te dragen aan de ontwikkeling van mijn land. Het vaderland is van ons allemaal, niet alleen van de onderdanen van het regime.’
Verwacht je binnenkort terug te kunnen naar Marokko?
‘Ik denk niet dat terugkeren naar Marokko in de nabije toekomst een optie is. De situatie is op dit moment erg slecht. Als in de toekomst de situatie verbetert, dan ga ik zeker terug. Maar dan moet er wel persvrijheid zijn en politieke gevangenen moeten worden vrijgelaten. Marokko moet een democratie worden.’
