Franc Weerwind (D66, Rechtsbescherming), ex-burgemeester van Almere, is de eerste zwarte Nederlandse minister. En met Dilan Yesilgöz (VVD, Justitie en Veiligheid) kregen we voor het eerst een minister van Turkse, Koerdische én vluchtelingenafkomst. De Turks-Nederlandse staatssecretaris Gunay Uslu daarbij opgeteld, mag Rutte IV zich het meest multiculturele kabinet ooit noemen. Ook kent dit kabinet meer vrouwen – de helft – dan weleer. Maar is het kabinet daarmee divers genoeg? We vroegen het ons maandelijkse panel.
Leontine Vreeke (45), salesmanager, wijkraadslid Katendrecht-Wilhelminapier Rotterdam, zangeres
‘Er zijn maar weinig bewindslieden van kleur: twee van de twintig ministers en één van de negen staatssecretarissen. Het kabinet is dus geen afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Belangrijk voor het herstel van vertrouwen in de overheid is dat burgers zich ook gepresenteerd voelen door het kabinet. Dat gevoel heb ik nog niet. En waar zijn de mensen uit de LGBTQIA-scene? En de personen met een beperking? Diversiteit is namelijk meer dan alleen kleur.
‘2 op 20 ministers en 1 op 9 staatssecretarissen, dat is geen afspiegeling van de samenleving’
‘Met Weerwind ben ik erg blij. Maar: we hebben net de toeslagenaffaire gehad. Wordt Weerwind, een van de twee ministers van kleur in het nieuwe kabinet, hier straks op afgerekend? Ik maak mij zorgen dat hij misschien de verkeerde post heeft gekregen.
‘Ik ben heel blij dat er zo veel vrouwen in zitten. Of het diversiteitsstreven van het kabinet oprecht is? Dat weet ik niet, maar dat maakt mij eerlijk gezegd ook niet uit. Het moet gewoon gebeuren.’
Anushka Soekhradj (28), sociaal werker
‘Nee, ik voel mij niet echt meer vertegenwoordigd door dit nieuwe kabinet. Het is mooi dat Franc Weerwind een Surinaamse achtergrond heeft, maar hij is behoorlijk verkaasd. Ook komt hij niet uit de Randstad, waar de meeste mensen met een multiculturele achtergrond vandaan komen, maar uit Almere.
‘Waar zijn de Aziaten? Waar de Brazilianen? En waar de Hindoestanen?’
‘Belangrijk is dat politici cultuursensitief zijn. Praatprogramma’s en zorginstellingen zijn erg bezig met cultuursensitiviteit. Kun je je goed aansluiten bij alle culturen? Het kabinet doet dat niet. De VVD vertegenwoordigt de rijken. De meeste Nederlanders, wit en zwart, vallen niet in die groep. Daarnaast is de diversiteit beperkt. Waar zijn de Aziaten? Waar de Brazilianen? En waar de Hindoestanen? Vorig jaar stemde ik op (onderzoeker en Kanttekening-columnist, red.) Jaswina Elahi, die op de GroenLinks-lijst stond. Ik wil dat mijn volk zich ook kan uitspreken.
‘Toch ben ik niet voor een kleurenquotum. Dat wordt misschien een beetje te ingewikkeld. Belangrijk is dus dat het kabinet cultuursensitief is, mensen met een andere culturele achtergrond begrijpt. Een Hindoestaan in het kabinet is mooi, maar dat hoeft niet per se. Ik kan mij ook vertegenwoordigd voelen door iemand anders van kleur.
‘Wel mooi is dat de helft van de bewindspersonen uit vrouwen bestaat. Het maakt mij niet uit dat dit nu misschien vooral voor de show is. Als dit de nieuwe norm wordt dan gaan we het normaal vinden en dat komt de vrouwenemancipatie ten goede. Ik heb meer vertrouwen in vrouwen. Zij snappen ons – vrouwen dus – beter. Mannen staan anders in de politiek, ze zijn meer uit op macht.’
Abdessamad Taheri (43), manager arbeidsontwikkeling
‘Ik had helemaal geen verwachtingen en ben nog steeds sceptisch over de beloftes van Rutte en Kaag over een nieuwe bestuurscultuur. Zij zijn oude politiek, dat vertrouw ik niet meer. Maar het nieuwe kabinet heeft mij aangenaam verrast. Weerwind is een goede keus. Ik ben ook blij met Ernst Kuipers op Volksgezondheid en Robbert Dijkgraaf op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zij moeten voor vernieuwing zorgen. De nieuwe bewindspersonen moeten een kans krijgen. Ook mooi zijn de nieuwe plannen voor klimaat en wonen. Ik ben niet vol vertrouwen, maar ben positiever over Rutte-IV dan over Rutte-III. Ondanks dat het een rechts kabinet is, kan het goede dingen doen – wellicht omdat D66 nu sterker is vertegenwoordigd.
‘Het mooie van Weerwind, Yesilgöz en Uslu is dat ze geen ‘slachtofferallochtonen’ zijn. Met zulke ‘allochtonen’, die in de slachtofferrol kruipen en dat uitmelken, heb ik helemaal niets. Deze nieuwe bewindslieden stropen de mouwen op. Ze praten niet over diversiteit, maar doen het gewoon.
‘Het mooie is dat ze geen ‘slachtofferallochtonen’ zijn’
‘Dat de helft van de nieuwe bewindspersonen uit vrouwen bestaat is ook een goede zaak. Positieve discriminatie is verkeerd, zeggen critici. Maar de facto krijgen mannen meer kans op managementplekken, omdat ze sneller serieus worden genomen. Rutte-IV trekt dit nu recht, gelukkig.’
Dimple Sokartara (29), communicatieadviseur
‘Ik kijk nu wel anders naar de overheid. Misschien komt dat door pessimisme vanwege het coronabeleid. Of doordat weer dezelfde mensen aan het roer staan, maar dan in een andere functie. Zelfs na de toeslagenaffaire bleef Rutte de kapitein van het schip. Ik heb geen vertrouwen in Rutte als persoon, en ook niet in zijn partij.
‘Als dezelfden weer gaan regeren, komen er niet opeens oplossingen voor de toeslagenaffaire’
‘Ik denk dat de meeste mensen nu minder hoop hebben. Ik ook. De economie zal vast beter gaan, want daar maken Rutte en de VVD zich hard voor. Ze zijn economie-gedreven en ze zijn er voor de bedrijven, maar wat betekent dat voor de mensen en het klimaat? Als dezelfde mensen gaan regeren, komen er niet opeens drastische en broodnodige oplossingen voor het klimaatprobleem of de toeslagenaffaire. Ik snap dat snelle oplossingen lastig zijn, maar met dezelfde leider doorgaan, geeft mij geen vertrouwen. Na zoveel jaar is er behoefte aan een frisse wind. Een nieuwe leider biedt geen garanties, maar ik had die gok wel genomen.
‘Dezelfde koers, dezelfde leider. Makkelijk als je al geniet van een bevoorrechte positie. Ik begrijp waarom zoveel mensen op Rutte hebben gestemd: ‘Dit werkt wel prima, kijk dan hoe goed Nederland het doet’. Zelf heb ik ook niets te klagen, maar ik ben niet blind voor het lijden van anderen. Ik zie in dat ik bevooroordeeld ben, dat ik mij kan focussen op maatschappelijke problemen. Maar ik zie ook dat die niet worden opgelost.’
Ibrahim Özgül (38), finance- en project professional
‘Ik vind het mooi dat het nieuwe kabinet divers is. Althans: diverser dan normaal. Het laat zien dat Nederland met hangen en wurgen toch een klein beetje vooruit gaat. Vroeger was het bijna altijd een witte bedoening.
‘Jammer dus dat het zestig jaar heeft geduurd. Maar goed, elke stap telt, hoe klein ook, ook als het voor de show is. Dat laatste overigens kan ik zelf niet meten. Maar ik hoop niet dat de Nederlandse ministers en staatssecretarissen van kleur het vuile werk moeten opknappen. Dus dat ze racistisch beleid zullen moeten uitvoeren, omdat zij dat wél kunnen verkopen. Ik wil helemaal niet dat zij daar zijn neergezet voor de ‘migrantenaanpak’ in welk opzicht dan ook.
‘We zien veel kleur, maar ik hoop dat het niet alleen bij deze looks blijft’
‘Voor de rest vind ik het perfect. We zien veel vrouwen. We zien veel kleur. Het oogt goed. Voor de foto en de geschiedenis is het mooi. Maar zoals ik al zei: ik hoop echt dat het niet alleen bij deze looks blijft, maar dat ze ook daadwerkelijk een verschil kunnen maken. We gaan het zien. Ik hoop dat het allemaal goed uitpakt. Daar snakt Nederland namelijk naar.’
