Hoe valt het moslim-zijn te verenigen met een top carrière in bijvoorbeeld sport of showbizz? Acteur Mimoun Ouled Radi gaat in een nieuwe tv-serie op zoek naar antwoorden. ‘Nu vraag ik mij bij alles wat ik doe af of het islamitisch wel verantwoord is.’
Als acteur brak Mimoun Ouled Radi (foto, links) in 2004 door met de populaire film Shouf Shouf Habibi, over de perikelen van een Marokkaanse familie in Nederland. De Amsterdammer was daarnaast te zien in meerdere films, series en theaterstukken. Maar in zijn eigen leven speelt zijn geloof de hoofdrol. Deze andere Mimoun is praktiserend moslim en stelt de islam centraal in zijn leven. De laatste jaren stelt hij zichzelf steeds vaker de vraag: wat vindt het geloof hiervan en past alles wat ik doe wel binnen de kaders van de islam?
Dat resulteert nu in de NTR-serie Mimouns Gevecht, gemaakt met zijn eigen productiebedrijf. De nieuwe vierdelige serie is van 21 tot en met 24 december om 20.00 uur te zien op NPO2. Daarin vraagt hij, aan onder meer profvoetballer Anwar el Ghazi, comedian Mohcine Dahri en rapper Appa: hoe moet je als moslim de spanningen tussen je geloof en je carrière overbruggen?
Waarom deze serie?
‘Naarmate je ouder wordt, krijgt het geloof een prominentere rol in je leven. Dat is zo persoonlijk, dat ik mij af ging vragen of dit alleen bij mij zo was of dat er ook andere mensen zijn die dit zo ervaren. Ik maak een bepaalde verandering mee. Vroeger dacht ik makkelijker over de dingen. Nu vraag ik mij bij alles wat ik doe af of het islamitisch wel verantwoord is. Vaak als ik denk dat ik het weet, kom ik erachter dat ik helemaal niets weet. Dat is voor mij een zoektocht en daar ben ik mee bezig. Maar ik neem mijn geloof nu veel serieuzer dan voorheen. Dat is al een begin.’
Welke veranderingen?
‘Het zijn veranderingen die mij meer na laten denken over bepaalde zaken, zoals het spelen van rollen. Ik kom uit de film- en televisiewereld, een wereld vol glitter en glamour. Geloof lijkt daar niet te bestaan. Voor mij zijn er best wel wat remmingen in mijn werk. Ik doe geen zoenscènes en geen seksscènes, niet met vrouwen en niet met mannen. Dat gaat tegen mijn principes in. Ik kom uit een praktiserend moslimgezin en ben opgegroeid met hshoema, een schaamtecultuur. Voor mij is geloof belangrijker dan mijn carrière.’
‘Ik doe geen zoenscènes en geen seksscènes, niet met vrouwen en niet met mannen’
Is een succesvolle televisiecarrière te combineren met het zijn van een goede moslim?
‘Ik denk persoonlijk dat dit heel goed samen kan gaan. Bij alle mensen die ik gesproken heb voor de serie gaat hun werk goed samen met het geloof. Ze doen het op hun eigen manier, maar houden zich wel aan de regels. Ik heb daar ook met imams over gesproken. Zaken zijn niet zo zwart-wit. Het gaat om het doel wat je ermee wilt bereiken. Een imam zei dat je je daden moet spiritualiseren, dus betekenis moet geven aan wat je doet. Zolang je jezelf respecteert kan er best veel, vindt hij. De meesten proberen echt wel een goede moslim te zijn en dat doen ze op hun eigen manier. Ik denk dat je zelf kunt bepalen wat toelaatbaar is. Ik heb van een strenggelovige gehoord dat als je alles goed wilt doen volgens het geloof, je beter niet op televisie kunt komen. Daar gebeuren toch dingen die misschien niet goed zijn. Sommigen zeggen dat je televisie alleen mag gebruiken voor het overbrengen van je boodschap. Ik denk daar anders over. Er zijn veel verschillende meningen. De ene imam zegt dit en de andere weer dat. Daarom wilde ik dit programma ook maken, om erachter te komen wat de echte waarheid is.’
En wat is die echte waarheid?
‘Die ligt toch wat in het midden. De imams die ik gesproken heb, zeggen allemaal dat mijn werk en mijn geloof prima samengaan. Waarom niet zelfs? Voor mijzelf gaat het om een gevoel dat ik ergens bij moet hebben. Het voelt voor mij niet meer goed om een rol te spelen waarbij je bepaalde dingen moet doen met je tegenspeler, zoals met iemand het bed induiken. Veel mensen gaan heel ver om bekend te worden. Ik heb die drang niet. Begrijp me niet verkeerd, ik wil nog steeds veel mooie dingen maken in mijn leven, maar niet ten koste van alles en zeker niet ten koste van mijn geloof. Ik zal nooit iets doen dat mijn geloof in een kwaad daglicht stelt. Maar dat geldt trouwens ook voor Mimoun als persoon, want naast moslim ben ik ook gewoon een mens. Ik wil nooit iets verkeerds doen, wat mij als persoon kan schaden. Ik wil mijn naam niet te grabbel gooien.’
Hoe belangrijk is het geloof voor je?
‘Heel belangrijk, het speelt de hoofdrol in mijn leven. Ik heb al een kleine bedevaart (umrah, red.) naar Mekka gedaan en wil ook de grote (hadj, red.) gaan doen. Dat heb ik van huis uit meegekregen, wij zijn echt overtuigd moslim. Voor ons is de islam het ware geloof. Dat geef ik ook weer door aan mijn kinderen, maar ik probeer zelfs aan niet-islamitische vrienden uit te leggen dat de islam een mooi geloof is. Toch moet ik het vaak verdedigen wanneer er ergens een aanslag is geweest, bijvoorbeeld. Dat iemand een aanslag pleegt is geen reden om de hele islam erop aan te spreken. Maar geloof is moeilijk uit te leggen, zeker aan mensen die er niks van willen weten.’
Wat zeggen de mensen daarover die je voor je programma gesproken hebt?
‘Ik heb tijdens het maken van deze serie gemerkt dat geloof iets persoonlijks is. Dat iedereen het op zijn eigen manier doet en daar ook gelukkig bij is. De manier waarop ik gelovig ben, is niet beter of slechter dan anderen het doen. De enige die daarover kan oordelen is Allah, God. Ik probeer in Zijn ogen goed te zijn en niet in die van mijn buurman. Maar ook in het werk heeft iedereen eigen regels. Er zijn moslimacteurs die wel zoenscènes doen, die drinken en er zijn ook moslims die niet bidden. Maar iedereen maakt zijn eigen keuzes en zal zich tegenover God moeten verantwoorden. Ik heb mijn gasten wel gevraagd of ze tegen dezelfde problemen aanlopen als ik. Sommigen wel en sommigen niet.’
Zijn er mensen die het lastig hebben in hun werk vanwege hun geloof?
‘Niet in mijn programma. Er zijn wel moslims die in het openbaar niet durven te praten over het geloof, zover is het al in Nederland. Wat bepaalde dingen betreft, zoals een sollicitatie, denk ik dat mensen niet eens last hebben van het feit dat ze moslim zijn, maar er meer last van hebben dat ze Marokkaans zijn. Een autochtone Nederlander kan ook moslim zijn – dat zie je niet per se – maar een Marokkaan heeft het bijvoorbeeld vaak moeilijker bij een sollicitatiegesprek dan een autochtone Nederlander. Het gaat dan niet om het geloof, maar om je culturele achtergrond.’
Is het geloof een verrijking van jouw carrière?
‘Voor mij wel, al doe ik dus bepaalde dingen niet. Ik ben weleens gevraagd om in een komedie over Jezus te spelen. Dat heb ik niet gedaan, want ik wil een geloof niet belachelijk maken. Er zijn dus beperkingen. Ik ben zelf mijn ergste vijand en zeker ook niet representatief voor de hele islamitische gemeenschap. Ik praat altijd op persoonlijke titel.’
Hoe heb je zelf je geloof een plek in je carrière kunnen geven?
‘Drie jaar geleden is mijn vader overleden en toen ben ik nog geloviger geworden. Toen kwam de dood zo dichtbij, dat ik mezelf echt afvroeg of ik wel een goede moslim en mens was. Zou ik naar de hemel gaan als ik vandaag de dag dood zou gaan? Toen ben ik gaan twijfelen over mezelf en wilde ik een nog betere moslim worden. Dat gaat met vallen en opstaan. Verleidingen zijn er altijd en je moet sterk in je schoenen staan om die verleidingen te weerstaan. Uiteindelijk wil je toch in het paradijs terechtkomen. Daarom ben ik nog bewuster met het geloof omgegaan, ook in mijn werk.’
‘Ik hoop dat ik kan laten zien dat moslim zijn iets moois en niet iets ergs is’
In een onderzoek uit februari blijkt dat twaalf procent van de Nederlanders liever geen islamitische collega heeft. Hoe ervaar jij dit?
‘Dat vind ik lastig. Het komt omdat veel mensen denken dat alleen Marokkanen moslims zijn, terwijl Nederlanders dat dus ook kunnen zijn. Mijn buurman is moslim, heeft een goede baan, maar loopt niet met zijn geloof te koop. Geloof en afkomst hebben niks met elkaar te maken. Ik denk dat die mensen vooral uit onwetendheid praten. Maar het doet míj wel pijn. Ik wil dat de toekomstige generatie met minder pijn leeft dan onze generatie, volledig geaccepteerd wordt.’
Heb je daarom dit programma gemaakt?
‘Ik hoop dat ik kan laten zien dat moslim zijn iets moois en niet iets ergs is. Dat de kijker erachter komt dat veel moslims hun leven gewoon serieus nemen, op een eerlijke manier hun brood verdienen en zover mogelijk wegblijven van terrorisme of wat dan ook. Want het lijkt er nu op dat iemand met het stempel moslim ook gelijk als terrorist gezien wordt. De islam wordt vaak geassocieerd met negativiteit en het is aan mij, aan ons, om te laten zien dat dit niet zo is.’
