Even leek er in Algerije vooruitgang te zijn geboekt toen president Bouteflika eerder dit jaar werd gedwongen op te stappen. Maar na de recente verkiezingen wordt die vooruitgang alweer in twijfel getrokken.
‘Wij zullen niet stoppen, verwijder de generaals!’, riepen Algerijnse demonstranten vorige week vrijdag. Dit was een dag nadat bekend werd gemaakt dat Abdelmadjid Tebboune de presidentsverkiezingen van de dag ervoor had gewonnen.
Vrijdag is protestdag in Algerije. Daar hebben de verkiezingen niets aan veranderd. Duizenden Algerijnen gingen de straat op om te protesteren tegen de nieuw verkozen president Tebboune. Tebboune is een oud-premier en de demonstranten geloven dat hij onderdeel uitmaakt van het regime waar zij al tien maanden lang tegen protesteren.
In april leek de protestbeweging voet aan de grond te krijgen. Toen koos de 82-jarige president Abdelaziz Bouteflika eieren voor zijn geld en vertrok. Na zijn vertrek zette de opstand door.
Activisten spraken zich uit over de corruptie en de werkloosheid in het Noord-Afrikaanse land. De beweging kwam met nieuwe eisen. De hele zittende elite moest vertrekken, want die zou verantwoordelijk zijn voor de problemen waarmee Algerije kampt.
Toch kregen de Algerijnen vorige week een kandidatenlijst voorgelegd met vijf bekende namen, representanten van het regime waar de demonstranten radicaal mee willen breken. Ook de nieuwe president is een representant van het oude systeem.
‘We zijn niet blij met de nieuwe president, maar nu Tebboune president is, hoop ik dat hij gaat luisteren naar de legitieme eisen van de protestbeweging’, zegt Zine Labidine Ghebouli, activist en politiek analist.
Ghebouli voorspelde eerder al dat Tebboune de verkiezingen zou winnen. Ondanks zijn banden met het Bouteflika-regime gelooft Ghebouli dat Tebboune de kans heeft de situatie in Algerije te veranderen.
‘Hij moet zijn invloed gebruiken om de vrijlating van politieke gevangenen te regelen en ervoor zorgen dat er echt meer vrijheid van pers en vrijheid van meningsuiting komt. Als dat gebeurt kan de overheid het gesprek aangaan met de demonstranten.’
Lage verkiezingsopkomst
De verkiezingen werden door de demonstranten van de protestbeweging en door andere activisten geboycot. Een dag voor de verkiezingen voorspelden politieke analisten dat de opkomst historisch laag zou zijn. Maar volgens Mohammed Charfi, het hoofd van de Algerijnse verkiezingscommissie, heeft 40 procent van de Algerijnse kiezers toch nog gestemd.
Ghebouli gelooft dit niet. ‘Een opkomst van 40 procent is simpelweg onrealistisch. Duizenden mensen gingen die dag de straat op om te protesteren en veel Algerijnen weigerden te stemmen. De opkomst is hoogstwaarschijnlijk overdreven door de militaire junta om de verkiezingen meer gewicht te geven.’
De overheid, gesteund door het leger, wil met de verkiezingsuitslag de status quo legitimeren tegenover de demonstranten die ook beweren namens het volk te spreken, maar veranderingen eisen. Door te zeggen dat de verkiezingen een succes waren hoopt de overheid een einde te maken aan de maandenlange protesten waarmee Algerije nu te maken heeft.
Of de verkiezingsuitslag echt een einde kan brengen aan de protesten hangt volgens Ghebouli volledig af van Tebboune’s volgende stap. ‘Als hij besluit naar het Algerijnse volk te luisteren, dan zouden de protesten kunnen afnemen. Doet hij dat niet, dan zullen de protesten aanhouden en zelfs toenemen. De protestbeweging houdt al tien maanden lang stand en zal niet stoppen totdat er iets verandert.’
Vastbesloten
‘Algerijnen zijn niet per se hoopvol, maar wel vastbesloten’, zegt Ghebouli. ‘Duizenden mensen protesteren. Dat betekent dat zij nog niet alle hoop verloren hebben. Mensen begrijpen dat democratisering tijd kost.’
Ghebouli leeft in ballingschap in Libanon, maar hoopt uiteindelijk wel terug te keren naar zijn vaderland. ‘Ik ga terug onder twee voorwaarden. Ten eerste: dat ik niet meer in de gevangenis kan eindigen door mijn politieke standpunten en dat mijn vrijheid van meningsuiting wordt gerespecteerd. En ten tweede: dat de huidige regering bereid is serieuze hervormingen door te voeren.’
‘Ik denk dat veel jongeren van mijn generatie zich realiseren dat onze toekomst hier ligt, in dit land’, benadrukt hij. ‘Dat is waarom de revolutie in eerste instantie ook is begonnen. Deze protesten moeten Algerije teruggeven aan het volk. Ik denk dat we tot nu toe de goede kant op gaan. Ik ben optimistisch over mijn toekomst in Algerije en zelfs over de mogelijkheid om persoonlijk bij te dragen aan de ontwikkeling van Algerije in de toekomst.’
‘Duizenden mensen protesteren. Dat betekent dat zij nog niet alle hoop verloren hebben’
Er is nog maar weinig duidelijk over de toekomst van Algerije. Wel is duidelijk dat de komende maanden cruciaal zijn. In deze tijd zal duidelijk worden of de nieuwe president bereid is serieuze hervormingen door te voeren. Dat zal bepalen hoe de protesten zich zullen ontwikkelen.
Ghebouli: ‘Algerije bevindt zich in een fase waarin politieke verzoening het belangrijkst is. Ik geloof dat dit het project van het nieuwe staatshoofd zal zijn.’
