Liberale VVD’ers zijn niet te spreken over de uitspraken van Dilan Yesilgöz, die afgelopen zondag op X zanger Douwe Bob van antisemitisme beschuldigde. Volgens hen haalt de VVD-leider antisemitisme en antizionisme opnieuw door elkaar.

Yesilgöz beschuldigde Douwe Bob dit weekend van ‘Jodenhaat’, nadat hij had geweigerd op te treden bij het Joodse kindervoetbalevenement Jom Ha in Amsterdam. ‘Tachtig jaar na ‘Dit nooit weer’ gebeurt het weer’, schreef ze op X. ‘Dagelijks. In Amsterdam. Kinderen wordt een optreden geweigerd om wie ze zijn: Joods. Het zal het nieuws niet eens halen. Zó gewoon is Jodenhaat geworden. Pure haat, in het volle zicht.’

Douwe Bob was zich echter van geen kwaad bewust. De zanger had naar eigen zeggen met de organisatie afgesproken dat er geen politieke of religieuze statements gemaakt zouden worden. Maar die belofte werd volgens hem niet nagekomen, want hij werd geconfronteerd met ‘zionistische posters en pamfletten’.

Liberaal buitenlandbeleid

Nederlanders die betrokken zijn bij de Palestijnse zaak vinden de scherpe uitlatingen van Yesilgöz buitengewoon storend. Ook het Liberaal Collectief Nabije Oosten is kritisch. Deze pressiegroep wil graag dat de VVD een liberaal buitenlandbeleid voert, ook als het gaat om Israël en Palestina.

‘Ik betreur ten zeerste dat Yesilgöz opnieuw antizionisme vereenzelvigt met antisemitisme, een onjuiste, oneerlijke redenering die het publieke debat verarmt’, zegt Çinar Akdemir van het Liberaal Collectief tegen de Kanttekening. ‘Of het nu gaat om het veroordelen van een watermeloen in de Tweede Kamer, een cultureel symbool van Palestijnse identiteit dat zij gemakzuchtig koppelt aan steun voor Hamas, of om de beschuldiging dat de NS ‘antisemitisme faciliteert’: het patroon is verontrustend. Deze vorm van retoriek polariseert, miskent de noodzakelijke nuance en ondermijnt het cruciale onderscheid tussen legitieme politieke kritiek en haatzaaiing. Zulke uitlatingen zijn niet alleen onacceptabel, maar ook volstrekt onwaardig voor een partij die het liberalisme zegt te vertegenwoordigen.’

‘Deze vorm van retoriek polariseert en miskent de noodzakelijke nuance’

Akdemir beroept zich in dit verband op de Joods-Duitse filosofe Hannah Arendt. ‘Zij wees er al op dat antizionisme niet per definitie antisemitisch is, maar waarschuwde juist dat een exclusief-etnisch geïnspireerd zionisme zélf antisemitisme kan oproepen, wanneer het geen ruimte laat voor gelijkwaardig samenleven met anderen.’

Leiderschap van Yesilgöz

Yusuf Serkan Kunduz gaat nog een stap verder en stelt de stichting van de staat Israël en het leiderschap van Yesilgöz zelf ter discussie. ‘De tweet van Yesilgöz illustreert een dieper probleem in de leidende denktrant over zionisme’, vertelt hij. VVD-politici maken volgens hem terecht onderscheid tussen kritiek op de Israëlische regering en antisemitisme, maar gebruiken dat onderscheid vervolgens om het debat kunstmatig te beperken. De Israëlische staat zelf moet ook ter discussie staan, niet alleen de wandaden van de regering-Netanyahu. Want het onrecht wat de Palestijnen wordt aangedaan kun je volgens Kunduz niet los zien van de etnische zuivering, landroof en de plunderingen van 1948 en daarna.

‘Feiten die nog steeds aan de orde van de dag zijn in de Palestijnse gebieden. Antizionisten begrijpen dat zionisme een brute werkelijkheid is, in plaats van een ideologisch raamwerk dat onderdeel is van de Joodse identiteit. De verbondenheid van Joden met Israël is relevant, maar niet allesbepalend.’

Kunduz wil dat het gesprek over Israël over de volle breedte gevoerd kan worden. Ook de ontstaansgeschiedenis van het land moet kritisch besproken kunnen worden, ook als deze confronterend is. ‘Legitieme afkeuring van het zionisme, dat aan de basis ligt van Israël, moet niet worden verketterd. En al helemaal niet met anti-intellectuele, populistische verwijzingen naar zwarte bladzijden uit ons verleden. Dat is gevaarlijk, omdat het mensen mobiliseert. Afgezien van de inhoudelijke tekortkomingen zie ik in Yesilgöz een gebrekkige partijleider, als het aankomt op dat verantwoordelijkheidsbesef.’

Interne brief

Naar aanleiding van haar pittige uitspraken op X schreef VVD’er Maarten Dirkse Yesilgöz ten slotte een interne brief, die in handen is van de Kanttekening.

Dirkse stoort zich in deze brief aan het feit dat de VVD-leider met instemming een tweet van Telegraaf-journalist Wierd Duk citeerde, die bekendstaat om zijn uitgesproken pro-Israëlische stellingname en zijn ongezouten kritiek op de islam en hoogopgeleide moslims, die hij als een ‘vijfde colonne’ ziet.

Hij stelt dat de VVD-leider Douwe Bob ten onrechte als antisemiet wegzet, terwijl de zanger in een begeleidende video duidelijk aangaf dat zijn besluit om niet op te treden niets te maken had met de religieuze achtergrond van de aanwezige kinderen. Dirkse noemt het ‘erg vergezocht en niet geloofwaardig’ om te suggereren dat de zanger zou zijn afgehaakt omdat de kinderen Joods waren.

‘Het onterecht besmeuren van iemand als Jodenhater is niet de manier om op te komen voor de Joodse gemeenschap’

De VVD’er is eveneens scherp over de verwijzing naar de Holocaust in Yesilgöz’ tekst, waarbij ze sprak over ‘Tachtig jaar na ‘dit nooit weer”. Dirkse stelt dat hiermee op een onterechte manier een parallel wordt getrokken met de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij schrijft: ‘Zionisme is niet hetzelfde als het Jodendom’, en waarschuwt dat het gelijkstellen van die twee het begrip antisemitisme ernstig uitholt.

Volgens Dirkse ligt de werkelijke reden voor de afzegging in het feit dat er, tegen de afspraken met Bob in, kraampjes aanwezig waren van pro-zionistische organisaties zoals Stand With Us Nederland. Deze organisatie omschrijft hij als een ‘uiterst dubieuze lobbyorganisatie’ die openlijk het Israëlische leger en premier Benjamin Netanyahu steunt.

Dirkse benadrukt dat het onterecht framen van Bob als Jodenhater niet alleen schadelijk is, maar ook heeft geleid tot doodsbedreigingen richting de zanger. Hij besluit zijn brief met de oproep aan Yesilgöz om haar bericht te verwijderen: ‘Het onterecht besmeuren van iemand als Jodenhater is niet de manier om op te komen voor de Joodse gemeenschap en is bovendien een leider van een liberale partij onwaardig.’

Geen koffie maar excuses

Vanwege alle ophef over haar uitspraken stelde Dilan Yesilgöz Douwe Bob gisteren voor om samen een kopje koffie te drinken. De zanger sloeg het aanbod af. ‘Wij hebben dus de dialoog gezocht en niet zij. Het was ons initiatief. Nu doet ze alsof zij degene is die met ons wilde praten in plaats van andersom. Douwe Bob wil geen koffie, maar excuses’, laat zijn management weten aan persbureau ANP.

Voor dit stuk zijn verschillende VVD’ers benaderd. Meerdere VVD-leden wilden de Kanttekening over deze gevoelige kwestie liever niet te woord staan.

Verder lezen:

Douwe Bob weigert optreden, Yesilgöz spreekt van antisemitisme