Er zijn steeds meer daklozen in Rotterdam, en dat is het gevolg van politieke onwil en een gebrek aan medemenselijkheid, vindt Jordi Buisman.

‘De omgeving van de mens is de medemens.’ Een bekend citaat van Jules Deelder, opgetekend aan de Nieuwe Binnenweg in het Oude Westen.

Juist in diezelfde wijk wordt echter pijnlijk duidelijk hoezeer het aan medemenselijkheid ontbreekt. Dit is het epicentrum van dak- en thuisloosheid in Rotterdam; honderden mensen zijn hier dagelijks op zoek naar wat te eten en te drinken en een slaapplek voor de nacht. Ondanks de inspanningen van maatschappelijke organisaties en vele goedwillende burgers lukt het niet om grip te krijgen op dakloosheid in onze stad. Het gevolg: mensen slapen onder erbarmelijke en inhumane omstandigheden op straat, in parken en portieken. Er is bovendien veel overlast op straat, het drugsgebruik neemt zichtbaar toe, drugsdealers zorgen voor onveiligheid en de straten zijn smerig.

Vanochtend liep ik om 7 uur ’s ochtends van het Eendrachtsplein naar het Centraal Station. Op mijn route, die ik regelmatig loop, kom ik onder meer drugsafval, menselijke ontlasting, veel ander afval, verlaten slaapplekken en de eerste ontwaakte dakloze mensen tegen. Het doet pijn om te zien dat Rotterdam onnodig aan het afglijden is naar tijden waarvan wij allemaal dachten dat deze achter ons lagen.

Aandacht voor het voorkomen en oplossen van dakloosheid is er nauwelijks

Dakloosheid is een politieke keuze. Het huidige college kiest er bewust voor om vooral aan ineffectieve symptoombestrijding te doen, zoals dakloze mensen keer op keer beboeten en bankjes verwijderen omdat mensen hierop liggen te slapen. Aandacht voor het voorkomen en oplossen van dakloosheid en de hieraan gerelateerde problematiek is er nauwelijks. De juiste hulp voor mensen die dat keihard nodig hebben, ontbreekt. Dakloze mensen worden door het rechterdeel van de Rotterdamse politiek – met verantwoordelijk wethouder en Leefbaar Rotterdam-partijleider Buijt voorop – als overlastgevers in plaats van als mensen gezien. Het is een vorm van ontmenselijking die we ook zien in de discussie rondom de opvangcrisis voor asielzoekers.

Inmiddels heeft de herfst haar intrede gedaan, maar weigert het college de nachtopvang permanent open te houden. Hierdoor slapen veel mensen deze herfst en aankomende winter op straat, wat met een vaak zwakke gezondheid fataal kan zijn. Wethouder Buijt beroept zich onder meer op afspraken met de G4 en is bang voor een nooit aangetoonde ‘aanzuigende werking’. Klaarblijkelijk weegt dit zwaarder dan onder meer het Verdrag van Lissabon, waarin landen – waaronder Nederland – met elkaar hebben afgesproken dat dakloosheid in 2030 tot het verleden behoort.

Het is de hoogste tijd dat in Rotterdam stads- en raadsbreed het probleem rondom dakloosheid serieus wordt genomen en dat er echt de wil komt om de problemen voor de medemens te verzachten en op te lossen. GroenLinks-PvdA heeft een duidelijke inzet voor de komende gemeenteraadsverkiezingen: in Rotterdam slaapt niemand op straat.

We hebben dakloosheid eerder opgelost en we kunnen het weer. Vaak is er bij dak- en thuislozen sprake van een stapeling van complexe problemen. Uit het verleden weten we dat alleen een integrale aanpak werkt: GGZ, verslavingszorg, veldwerkers, politie, maatschappelijke opvang en woningcorporaties zijn allemaal nodig.

De komende nachten treedt de eerste kou in

Daarnaast is het van belang dat er ruim sociaal gebouwd gaat worden in onze stad. De allerbelangrijkste maatregel om dakloosheid op te lossen – en dit klinkt net zo banaal als het is – is namelijk om ervoor te zorgen dat iedereen een dak boven het hoofd krijgt. Dat is geen gunst, maar een grondrecht. En nog gezond verstand ook, want het bespaart heel veel ellende en overlast. Daarnaast is het cruciaal dat de landelijke politiek nu echt werk maakt van het voorkomen van uitbuiting van arbeidsmigranten. Deze arbeidsmigranten vormen een grote groep onder dak- en thuislozen doordat zij bij ontslag vaak ook direct hun slaapplek kwijt zijn. Alleen met vereende krachten kunnen we er op een duurzame wijze voor zorgen dat in 2030 niemand meer ongewenst op straat slaapt.

De komende nachten treedt de eerste kou in. Met temperaturen richting het vriespunt moeten veel mensen op zoek naar een slaapplek in een portiek, onder een boom, brug of elders in de stad. Meneer de wethouder, welterusten.

 Vanavond vindt in debatpodium Arminius het Rotterdamse debat over dakloosheid plaats met onder meer Martijn van Leerdam van de Pauluskerk en wethouder Ronald Buijt.