Dinsdag 2 juli wordt het nieuwe kabinet-Schoof beëdigd. Dan staan de bewindslieden van PVV, VVD, NSC en BBB naast de koning op het bordes. Gaan ze waarmaken wat ze beloofd hebben? Hebben ze voldoende in huis?

Na de verkiezingen schreef ik dat ik geen tegenstander ben van een kabinet met de PVV. Zo kunnen we zien wat Geert Wilders voor het landsbestuur kan betekenen. Ik kreeg hierop vanuit biculturele hoek veel kritiek, ik zou naïef zijn. Maar mijn argument was en is nog steeds: als de PVV niet deelneemt aan het kabinet, ontdekken we nooit wat deze partij al dan niet in haar mars heeft.

En wat zien we? Al tijdens de (in)formatie bleek het beoordelingsvermogen van Wilders een zwakke plek. Hij is er de afgelopen twintig jaar niet in geslaagd een fatsoenlijk team samen te stellen. Het ging al fout met de verkenner Gom van Strien, die wordt verdacht van fraude. Ronald Plasterk moest zich als premierskandidaat terugtrekken vanwege mogelijke patentfraude. Beoogd minister van Asiel en Migratie en vicepremier Gidi Markuszower kwam niet door de veiligheidsscreening van de AIVD. ‘Zou Wilders zelf door de screening komen?’, vraagt onze columnist Thomas von der Dunk zich af.

Van de vijf beoogde PVV-ministers slaagden er twee met de hakken over de sloot. Reinette Klever is de eerste minister van Ontwikkelingssamenwerking die dit ministerie wil afschaffen. Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie, orakelde in het verleden over omvolking, maar blijkt bij de eerste confrontatie een draaier.

Wilders is niet de enige met een moreel kompas dat stuk is

Vertrekkend Duits ambassadeur in Den Haag, Cyrill Jean Nunn, zei tegen de Volkskrant verbaasd te zijn over hoe wij in Nederland omgaan met de ‘omvolkingstheorie’. ‘Omvolking staat voor de donkerste tijd van de nationaalsocialistische heerschappij, met alle gevolgen van dien: moord op verschillende groepen mensen. Die term kun je in Duitsland niet gebruiken.’

Eerder verspreidde Faber nepnieuws over een steekpartij in Groningen en huurde ze het bedrijf van haar zoon in om de website van de PVV in Gelderland te beheren. Ze heeft harde standpunten over asielzoekers en beschouwt de islam als een verwerpelijke ideologie die vrijheid en democratie bedreigt. Ze wil(de) net als haar leider moskeeën sluiten, de Koran verbieden en de instroom van asielzoekers drastisch beperken.

Dan is er nog gedoe rond Dirk Beljaarts, minister van Economische Zaken, vanwege het faillissement van zijn boekhoudbedrijf. Alleen rond Barry Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat, en Fleur Agema, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, is geen krakeel.

Maar Wilders is niet de enige met een moreel kompas dat stuk is. Een Kamermeerderheid koos vorig jaar Martin Bosma als nieuwe Kamervoorzitter, vanwege zijn effectieve leiding aan Kamerdebatten. Kennelijk was er niet nagedacht over zijn taak om als voorzitter het parlement te vertegenwoordigen tijdens belangrijke ceremonies en herdenkingen. Als er werkelijk goed was gekeken naar het takenpakket, in combinatie met zijn politieke profiel en uitspraken uit het verleden, was hij hiervoor nooit in aanmerking gekomen. Nu heeft zijn Kamervoorzitterschap geleid tot een ongemakkelijke discussie over zijn aanwezigheid op de Keti Koti-herdenking. Veel mensen uit de zwarte gemeenschap wilden dat Bosma niet zou komen, vanwege zijn negatieve uitlatingen over de Nederlandse excuses voor de slavernij. Uiteindelijk werd de uitnodiging ingetrokken, na een gesprek met Bosma.

Maar we moeten niet alleen met een beschuldigende vinger naar de PVV wijzen. De VVD en VVD-leider Dilan Yesilgöz zijn medeverantwoordelijk voor deze klucht. De VVD liet in 2023 het kabinet vallen op grond van de ‘nareis op nareis’-leugen. En Yesilgöz sloot een coalitie met de PVV niet langer uit, waarop de partij van Wilders op 22 november de grootste kon worden. En laten we ten slotte Pieter Omtzigt niet vergeten. Hij zei tijdens de campagne dat zijn NSC niet met Wilders wilde samenwerken, maar is nu toch gedraaid. Nu zitten zij met PVV-ministers en een haattaal twitterende Wilders in hun maag door hun zucht naar macht.

Ik ben van mening dat elk nadeel zijn voordeel heeft. Nu weten we allemaal wie Wilders is, en wie zijn beste mensen zijn. Ik ben benieuwd hoelang het radicaal-rechtse kabinet-Schoof 1 standhoudt. We gaan het met z’n allen zien.