Soms lukt het ons om de regels van de natuur te doorbreken. Als we artiesten zijn, ingewikkelde acrobatiek uitvoeren en ons menselijk lichaam moeiteloos als een vis bewegen. Of als we Usain Bolt heten en honderd meter in 9,58 seconden afleggen. Maar acrobatiekdansers en Usain Bolt zijn uitzonderingen op de regels. Wij zijn allen onderworpen aan natuurwetten.

Eén van deze wetten dicteert dat alles dat bestaat grenzeloos is, maar dat grenzen sociale constructies zijn. Dat wil zeggen: de mens is net als de kosmos waarin hij woont grenzeloos geboren. Muren tussen woningen, het vuur om wilde dieren om op een afstand te houden, landsgrenzen en nationaliteiten: dit zijn grenzen die door mensen zijn gemaakt.

Al een tijdje wordt het hebben van een dubbele nationaliteit geproblematiseerd in Nederland. Critici stellen dat mensen die in Nederland zijn geboren en getogen in principe geen recht zouden moeten hebben op een paspoort van Turkije of Marokko. Deze kritiek komt vaak uit extreemrechtse hoek.

Deze week werd het bezit van een dubbele nationaliteit geproblematiseerd vanuit een totaal andere hoek, verrassend genoeg. In het manifest Keuzevrijheid in nationaliteit stellen twaalf Marokkaanse Nederlanders dat ze van hun Marokkaanse nationaliteit af willen. Ze roepen de Nederlandse overheid en samenleving op hen te steunen in hun strijd. Marokkaanse Nederlanders krijgen, of ze dit willen of niet, automatisch de Marokkaanse nationaliteit en worden door de Marokkaanse overheid beschouwd als Marokkaanse onderdanen. De twaalf willen daar graag van worden verlost.

De ondertekenaars schrijven dat ze houden van het Marokkaanse volk en hun familieleden. Ze hebben moeite met het Marokkaanse regime, dat volgens hen Marokkaanse Nederlanders bespioneert, corrumpeert en intimideert. ‘Of het nou gaat om geboorte, naamgeving, huwelijk, echtscheiding, reizen, seksuele oriëntatie, religie, secularisme en sterven en erven, wij houden rekening met de Marokkaanse wetten en straffen’, stellen de ondertekenaars. ‘De institutionele corruptie en het ontbreken van een functionerende rechtstaat maakt de dreiging nog reëler.’

Waarom worden in deze verbonden wereld nationaliteiten en grenzen heilig verklaard?

Je kunt dus in een land geboren zijn, maar ongewild nog steeds verbonden zijn met het land waar de wortels van jouw ouders liggen. In Nederland wordt minstens drie jaar gesproken over ‘De lange arm van Ankara’. Het manifest van de twaalf werd gepubliceerd aan de vooravond van een discussieavond in debatcentrum De Balie, getiteld De lange arm van Rabat. De problemen van Marokkanen in Nederland, die moeite hebben met het regime in hun moederland, zijn immers vergelijkbaar met de problemen waar de Turken in Nederland die tegen Erdogan zijn mee kampen.

Het debat over het fenomeen dubbele nationaliteit levert boeiende vragen op. Zo kun je je afvragen of mensen die in Nederland zijn geboren en getogen het recht mogen hebben om politieke steun te geven aan een regime in het land van herkomst. Dat is problematisch, omdat ze de consequentie van hun politieke steun niet ervaren. Turkse Nederlanders die tijdens de Turkse presidentsverkiezingen op Erdogan stemmen hebben geen last van zijn autoritaire regime, in tegenstelling tot de Turken die in Turkije wonen. Tegelijkertijd kun je je afvragen hoe heilig nationale grenzen überhaupt zijn.

We leven in een verbonden wereld, waar we in staat zijn om via onze smartphones live gebeurtenissen te volgen die zich aan de andere kant van de wereld afspelen. Ook de klimaatverandering, een mondiaal probleem, doet ons mensen beseffen dat we wereldwijd met elkaar verbonden zijn. We leven in een verbonden wereld, waar een zestienjarig meisje genaamd Greta Thunberg mensen over de hele wereld kan inspireren om in actie te komen.

Waarom worden in deze verbonden wereld nationaliteiten en grenzen heilig verklaard? De realiteit is dat dit mensenmaaksels zijn. Grenzen zitten tussen onze oren. Dat is een natuurwet.