We zijn bijna aan het einde van het jaar en dus is het tijd om terug te kijken. Laten we het hebben over dé politieke ruzie van 2022. Daarvoor moeten we niet naar de Tweede Kamer, maar naar de hoofdstad. In maart groeide BIJ1 hier van één naar drie zetels. Iedereen binnen de partij wist eigenlijk meteen dat dat niet goed kon gaan. Al tijdens de campagne was de sfeer slecht tussen nummer 2 Carla Kabamba en nummer 3 Nilab Ahmadi en zo kon je al uittekenen dat deze twee fractieleden het niet lang met elkaar zouden uithouden.

Wat iedereen verwachtte, gebeurde. Carla Kabamba vertrok, naar eigen zeggen omdat BIJ1 ondemocratisch en anti-zwart racistisch is. Ze was het meest actieve raadslid van de partij, maar kreeg nooit interne steun, ook niet toen haar fractievoorzitter ziek thuis kwam te zitten en zij bijna al het werk van de voorzitter moest overnemen. Maar fractievoorzitter worden zat er beslist niet in: het landelijk partijbestuur vloog een van de eigen bestuursleden naar Amsterdam om het voorzitterschap van de fractie te claimen.

Opeens verlang je terug naar de tijd dat politieke partijen het hun plicht vonden transparant te werken en in het openbaar te vergaderen. Dan zouden we allang bij een afdelingsvergadering een beeld hebben gekregen van de problemen, de onderlinge verwijten en hoe BIJ1 werkt aan oplossingen. Helaas: deze partij is een gesloten organisatie die alleen PR-informatie de wereld in stuurt, achter gesloten deuren vergadert en mensen wegjaagt door een ontstellend gebrek aan transparantie.

Toen in Amsterdam de ruzie uitbrak, stapte het lokale afdelingsbestuur op. Normaliter zou er dan een interim-bestuur moeten komen of er zou in ieder geval een regeling moeten zijn hoe er een nieuw bestuur wordt aangesteld. In Amsterdam werd het simpelweg stil. Toen gebeurde er iets heel geks: er kwam maanden later opeens ‘een ledeninitiatief’ dat toegang had tot het Instagram-account. Er kwam een vergadering voor leden om dit initiatief toe te lichten.

Misschien kan BIJ1 eens uitleggen wat de juridische status van zo’n ledeninitiatief is. Is dit een initiatief van het landelijk partijbestuur, vermomd als actie van gewone partijleden? Of is dit eigenlijk een besluit van het enige resterende bestuurslid, dat zich niet voldoende zeker voelde vervolgstappen te nemen en zich daarom achter een groepje leden verschuilt? BIJ1 heeft niet de minste behoefte om enige transparantie te betrachten wiens agenda hier nu precies wordt uitgevoerd. Voer voor meer conflict dus.

Deze partij jaagt mensen weg door een ontstellend gebrek aan transparantie

We lezen dat inmiddels 25 leden hebben meegepraat over het initiatief, wat onder andere ging over ‘hoe leden voortaan meer betrokken kunnen worden’. Leuk idee, maar dat kun je beter doen op een manier die juridisch gezien duidelijk is, zodat leden die het niet met de besluiten eens zijn weten hoe ze zich daartegen kunnen uitspreken. Die helderheid is er volstrekt niet, maar er is wel een gedetailleerde planning gekomen om een tijdelijk bestuur aan te wijzen.

Waarom er een tijdelijk bestuur moet komen in plaats van een echt bestuur is een raadsel en niemand die dat bij BIJ1 publiekelijk uit zichzelf toelicht. Het wordt nog gekker: ‘het ledeninitiatief’ heeft ook al bedacht hoe de taakomschrijving van dit tijdelijke bestuur eruit komt te zien. Er moet een helingsproces op gang worden gebracht omdat leden door de ruzie zijn beschadigd. Over het hele proces moet dan weer open gecommuniceerd worden.

Een partij die al maandenlang niets communiceert over de eigen organisatorische puinzooi vraagt van tijdelijke bestuursleden dat ze open gaan communiceren, terwijl de partij het conflict alleen kan oplossen door terug te gaan naar het begin: zijn de verwijten over racisme van raadslid Carla Kabamba – inhoudelijk gesteund door meerdere ex-betrokkenen bij BIJ1 – terecht? Er is nog geen intern onderzoek aangekondigd. In andere organisaties zou BIJ1 er moord en brand over schreeuwen.

Als BIJ1 hier niet snel iets aan gaat veranderen, weten we zeker dat dit ook de politieke ruzie van 2023 zal zijn.