Waar liggen de grenzen van de acceptabele standpunten? Wanneer is een standpunt onaanvaardbaar? Wat bepaalt dat de ene mening wel kan en de andere niet? Het zijn intrigerende vragen in een tijd dat partijen zich verdringen op de rechterflank. Als je populistisch rechts wilt stemmen, kun je tegenwoordig kiezen uit PVV, FvD, JA21 of BVNL van Wybren van Haga. De grote vraag is: wat is het verschil tussen deze partijen? Omstreden zijn ze allemaal. Is de ene netjes en de andere niet? Of is het één pot nat?

De meeste politici van JA21 zaten eerder bij Forum. Ze hadden meestal een belangrijke reden voor hun vertrek: Baudet greep niet in toen in eigen gelederen antisemitisme bleek voor te komen. Dat ging veel Statenleden en Eerste Kamerleden te ver. Opmerkelijk, want dit was niet de eerste keer dat Baudet uitspraken deed waar veel burgers van moesten overgeven. Daartegenover hadden JA21’ers eerder geen bezwaren tegen ‘homeopathische verdunning’ en ‘een dominant blank Europa’. Waar ligt hun grens?

Bij BVNL zien we hetzelfde. Deze politici komen ook vaak van Forum. Zij vinden dat de partij een ophefmachine was geworden die niets wil bereiken. Een legitieme reden om weg te lopen, maar ook opmerkelijk. Zij vonden juist dat de antisemitische appjes van de jongerenorganisatie kennelijk geen probleem waren en hadden geen bezwaar toen de FvD-partijleiding niet ingreep. Of beter gezegd: zij negeerden dit vraagstuk totaal en liepen pas later om een andere reden weg. Vinden zij antisemitisme onacceptabel? Overtuigend is anders.

Politici worden in Nederland nooit over deze vraag doorgezaagd: wat vinden zij wel en niet acceptabel? Voor iedereen bij JA21: waarom kan een overduidelijk racistisch statement als ‘een dominant blank Europa’ wel door de beugel, maar antisemitische appjes niet? De meeste buitenstaanders zouden zeggen dat beide uitspraken problematisch zijn en een reden om weg te lopen. Toch deden JA21’ers dat bij ‘een dominant blank Europa’ niet, waardoor de indruk ontstaat dat ze pas na de oorlog in het verzet zijn gegaan.

Bij BVNL is dat nog pregnanter. Deze politici willen voortaan een nette variant van Forum zijn, rechts van de VVD. De partij is klassiek liberaal, zegt Van Haga tegen iedereen die het horen wil. Daar heeft hij ook een mooi verhaaltje bij: niet te veel overheidsbemoeienis, geen hoge belastingen en al helemaal geen vrijheidsbeperkende coronaregels. Prima, maar hoe verhoudt dit zich tot het antisemitisme wat meerdere BVNL’ers bij Forum feitelijk hebben toegestaan?

Vraag dit aan voormalige FvD’ers en ze komen er niet uit. Een interpretatie zou kunnen zijn dat ze zaten te slapen toen ze voor Forum actief waren. Ze hadden een leider die allerlei onacceptabele dingen zei, maar ze wilden het niet weten en deden er alles aan om er nooit iets over te hoeven zeggen. Maar Baudet ging door en dus werd het steeds warmer onder hun voeten. Nu zijn ze weg, maar nu komt de vraag alsnog op: waarom was dit allemaal voor hen eerder wél acceptabel? Ze hebben het nooit uitgelegd.

Vraagje: waarom verkeert BVNL überhaupt in kringen waar men overweegt iemand als Icke een podium te geven?

Hebben FvD-politici doelbewust weggekeken en hebben ze daar nu spijt van? Of hadden ze al jaren problemen met de koers van de FvD-leider, maar durfden ze er niets van te zeggen? Hoe kijken ze daar nu zelf op terug? En als ze destijds een fout maakten, hoe kunnen we er dan vanuit gaan dat ze vanaf nu wel aan de juiste kant van de streep staan?

Begin november is er op de Dam een mars van Samen voor Nederland. BVNL is een van de ondersteunende organisaties en is er via de eigen eventmanager Michiel Reijinga aan verbonden. Spreker is de beroemde antisemitische complotdenker David Icke. Na wat commotie wil de partij van deze verbintenis af. Vraagje: waarom verkeert BVNL überhaupt in kringen waar men overweegt iemand als Icke een podium te geven? Zou BVNL iets van Forum hebben geleerd?