Het Westen vindt in het Midden-Oosten nergens gehoor en dat heeft het aan zichzelf te danken. Door jarenlang wegkijken moet het nu machteloos toekijken hoe Israël die ene barbaarse terreuraanslag van Hamas al vier weken lang met niet minder barbaarse terreurbombardementen beantwoordt.
Europa heeft geen invloed omdat het te verdeeld is. Omdat een aantal landen – Duitsland voorop – vanwege de Holocaust zich gedwongen voelt om onnadenkend onvoorwaardelijk achter Israël te gaan staan. En omdat te veel regeringsleiders niets willen of durven te doen wat afwijkt van de Amerikaanse lijn.
Punt twee en drie – vermeerderd met kritiekloos zelotisme inzake het ‘Uitverkoren Volk’ in de reformatorische hoek – gelden ook voor Nederland. Sinds naar buiten is gekomen dat Mark Rutte voor het NAVO-leiderschap opteert, lijkt daarbij tevens een persoonlijk motief een rol te spelen. Om een kans daarop te maken moet je immers Washington niet teveel tegen de haren instrijken, zeker niet op dit punt.
Europa wordt in het Midden-Oosten al langer niet serieus genomen, maar dat geldt inmiddels ook steeds meer voor Amerika. Ook haar invloed is momenteel minimaal – de vernederende recente rondreis van buitenlandminister Anthony Blinken, die helemaal niets opleverde, illustreert dit ten overvloede.
Dat ook Amerika nu geen invloed kan uitoefenen komt omdat het de facto ook geen invloed uitoefenen wíl. Zolang het bij de rechts-extremistische regering van Netanyahu – waarvan een deel openlijk zinspeelt op totale verdrijving van de Palestijnen – slechts aandringt op matiging, gebeurt er niets. Washington moet niet aandringen, het moet het afdwingen – en dat kan het, als het dat wil. Want zonder de tot nu toe vrijwel steeds onvoorwaardelijke Amerikaanse steun kan Israël niets. Als het geen Amerikaanse wapens meer krijgt en in een totaal isolement dreigt te belanden moet het wel door de pomp.
Het is die geringe bereidheid de afgelopen jaren om Israël ook maar tot iets te dwingen – en de wetenschap daarvan bij de tegenpartij – die er nu voor zorgt dat in de Arabische wereld de bereidheid om Amerika tegemoet te komen gereduceerd is tot nul.
Washington heeft vooral stelselmatig weggekeken
Ach ja: die tweestatenoplossing – nu het weer eens uit de klauwen loopt, hebben Joe Biden en Blinken het er over. Maar wat heeft Washington de afgelopen kwart eeuw – want zoveel jaar is inmiddels sinds het accoord tussen Rabin en Arafat verlopen – daadwerkelijk ervoor gedaan? Het heeft vooral stelselmatig weggekeken, hooguit wat verontrust geprutteld, bij alle illegale nederzettingen waarmee Israël Palestina volplempte, bij de sluipende etnische zuivering die al decennialang aan de gang is.
Wat is dat plotseling hernieuwde Amerikaanse gepraat over een tweestatenoplossing waard, zo vragen Israëls buren zich terecht af. Blijft daar iets van over als straks, na de vernietiging van Gaza, militair de ‘rust’ is weergekeerd? Zal Amerika die straks dan wél durven afdwingen bij een steeds onwillig Israël dat steeds openlijker heel Palestina claimt?
En dan: Hamas als boeman en excuus om niets te doen. Is er iemand in Washington, die zich nu eindelijk eens afvraagt hoe het toch komt dat Hamas in de Arabische wereld op zo veel begrip, zo niet sympathie kan rekenen?
Die zich realiseert dat dat mede komt omdat de Palestijnse Autoriteit niet alleen door en door corrupt is, maar van Israël ook niets voor elkaar mocht krijgen en zo de facto als haar machteloze zetbaas functioneert? Dat die daardoor in Palestijnse ogen elke legitimiteit ontbeert? Abbas nu als enige gesprekspartenr beschouwen, is alsof men in 1940 Philippe Pétain als enige vertegenwoordiger van Frankrijk had gezien.
Wat haalt men zich in Washington in de kop? Denkt men serieus dat je straks, nadat Netanyahu Gaza in één grote maankrater heeft veranderd, ter plekke gewoon onder Israëlische supervisie even met een nieuw Palestijns bestuur kunt beginnen? Dat Abbas, of welke zichzelf ook maar enigszins respecterende Palestijn dan ook, zich zou lenen voor een dergelijke Mussert-rol?
Niet alleen Israël heeft geen enkel zinnig idee over wat straks met Gaza te doen. Amerika heeft dat, door haar jarenlange en ook nu nog volgehouden weigering om Israël tot de orde te roepen, evenmin. Zolang dat laatste zo blijft, vangt Blinken, hoe ijverig hij ook blijft rondreizen, in het hele Midden-Oosten bot. En eigenlijk terecht.
