De oorlog in het Midden-Oosten begint ook het Westen steeds meer te splijten en een bedreiging te vormen voor onze eigen interne maatschappelijke stabiliteit. Dat valt niet los te zien van een drietal belangrijke ontwikkelingen, waardoor het traditioneel onverkorte en onvoorwaardelijke pro-Israëlgeluid in Amerika en Europa op steeds meer weerstand stuit: de veranderde machtsbalans in de wereld, de veranderde samenstelling van de bevolking en de emancipatie van niet-westerse migranten.

Kort samengevat: het gewicht van landen als Brazilië, India en Indonesië is de afgelopen halve eeuw enorm toegenomen, en daarmee ook van dat van hun opinie – om van China te zwijgen. Hetzelfde geldt voor Afrika en de Arabische wereld zelf.

Door immigratie vanuit de hele wereld wordt hun opinie nu ook in het Westen steeds meer courant, omdat de nazaten van die migranten, inmiddels een belangrijk deel van de kiezers en mondiger dan hun voorouders, zich nu ook steeds luider over de politiek van hun nieuwe westerse thuisland laten horen – de nationale zowel als de internationale. Mede daardoor verschuift in veel gevallen het perspectief, zowel bij actuele kwesties als bij de kijk op het verleden – van de stichting van Israël tot de slavernij.

Vermoedelijk roept geen conflict zulke hoogoplopende emoties op als dat om het Heilige Land. Twee volken met hun eigen onverwerkte trauma’s – Shoah versus Nakbah – staan hier tegenover elkaar, waarbij het tweede trauma voortvloeide uit de verwerking van het eerste. Een Europese schuld is hier op een Arabische buitenstaander afgewenteld. Zij die in het Westen als slachtoffers golden, zijn daarmee in de ogen van de rest van de wereld daders geworden.

Vanuit dat perspectief is het logisch dat Israël als een koloniaal project van blanke westerlingen wordt beschouwd

Fundamenteel verschil: in het Westen geldt de Shoah als hét belangrijkste historische morele ijkpunt voor de politiek. Elders wordt die als een interne westerse zaak beschouwd, wat de facto ook juist is: Hitlers genocide vond volledig plaats binnen de grenzen van het Europese continent. Voor het niet-Westen vormt derhalve niet de interne westerse Shoah, maar het externe westerse kolonialisme het morele ijkpunt. In dat perspectief wordt vervolgens ook Israël bezien.

En vanuit dat perspectief is het logisch dat Israël als een koloniaal project van blanke westerlingen wordt beschouwd. Het voldoet ook objectief aan een aantal wezenlijke voorwaarden daarvan. Het dankt zijn ontstaan aan westerse grootmachten; de bevolking bestaat – naast een bescheiden aandeel aan autochtone joden – voor een groot deel uit westerse migranten; het niet-joodse deel van de oorspronkelijke bevolking (aan wie niets gevraagd werd) werd tot tweederangsburgers gereduceerd; de kolonisatie vond plaats zonder met lokale culturele tradities en maatschappelijke structuren rekening te houden.

Dat veel joodse immigranten tegelijk zelf vluchtelingen waren, die hier hoopten een veilig nieuw thuis te vinden, doet daar niets aan af. Het een sluit het ander namelijk niet uit, zoals vaak wordt gesuggereerd. Daarin schuilt naast de tragiek ook de complexiteit van een en ander.

De sympathie buiten het Westen ligt duidelijk bij de Palestijnen. Dat daarbij juist Zuid-Afrika Israël wegens genocide voor het Internationaal Gerechtshof daagt, is geen toeval. Niet alleen herkent het – indachtig Mandela’s mantra over hun wederzijdse lotsverbondenheid – in de onderdrukking van de Palestijnen de eigen apartheid van weleer terug. Ook heeft Israël indertijd het Apartheidsregime actief gesteund.

Daarmee slaat het conflict automatisch over op Amerika, waar de joodse bevolking vanouds achter Israël staat, terwijl niet alleen de steeds mondigere Arabische migranten, maar ook de Afro-Amerikanen duidelijk partij kiezen voor de Palestijnen. Bij de laatste speelt zowel Zuid-Afrika als gidsland, als een oude spanning tussen joden en zwarten binnen de VS zélf een rol. Denk aan de Nation of Islam van Malcolm X en Louis Farakhan, niet geheel van antisemitische smetten vrij.

Daarmee dreigt ook Bidens herverkiezing in gevaar te komen, want juist in een aantal swing-states is de steun van het Arabische electoraat essentieel. Dat dreigt straks thuis te blijven, omdat Washington weigert door een eigen machtswoord aan de Israëlische oorlogsvoering een einde te maken. Daardoor wordt buiten het Westen de koloniale interpretatie van het conflict versterkt en isoleert het Westen zichzelf. En door op háár beurt weer daarvan onvoldoende afstand te nemen, gooit Europa wereldwijd de eigen glazen in, hersenloos Nederland vooraan.