De staat Israël bestaat zeventig jaar en dat is niet onopgemerkt gebleven. Dagelijks vonden er demonstraties plaats aan de grens tussen Gaza en Israël waarbij Israël met scherp schoot en er doden en gewonden vielen. De situatie in Gaza is onhoudbaar. Bijna twee miljoen mensen zitten er opgesloten in de grootste gevangenis ter wereld. Dat Israël de grenzen gesloten houdt is vanuit veiligheidsoverwegingen begrijpelijk, maar Gaza grenst aan nog een land, dat geen enkele reden zou moeten hebben de grenzen gesloten te houden en dat is Egypte. Egypte beschouwt het Hamas-bestuur van Gaza als potentieel staatsgevaarlijk en zo vinden de voormalig gezworen vijanden elkaar dus in het afsluiten van de strook met de noodlottige gevolgen voor de bewoners ervan.

In de overige bezette gebieden volgt Israël een harde administratieve politiek waarbij het de levensruimte van de Palestijnen letterlijk, maar ook figuurlijk probeert zo klein mogelijk te houden of te maken. Steeds meer Palestijnen wordt de toegang tot Jeruzalem ontzegd en dat terwijl zij deze stad ook als hoofdstad beschouwen. De ‘erkenning’ van de Amerikaanse president Trump van Jeruzalem als hoofdstad van Israël heeft de situatie van de Palestijnen er niet beter op gemaakt. Zij lijden.

En datzelfde lijden is wat de Joden gedreven heeft tot het stichten van hun staat in 1948. Gezegd wordt dat de Holocaust de trigger was tot het opzetten van deze staat, maar de gedachte aan een Joods thuisland dateert al van voor de opkomst van de nazi’s toen Theodor Herzl in 1895 zijn Der Juden-staat: Versuch einer modernen Lösung der Juden-frage schreef. Naast de Holocaust zijn er meer periodes geweest waarin de Joden in Europa vervolgd en gedood werden. Voor de Tweede Wereldoorlog waren er eerder meer dan minder Europese landen waar de Joden uitgezet waren, met Spanje en Portugal als meest in het oog springend, maar ook Engeland en Frankrijk waren ze ooit uitgejaagd.

De Joden hebben een geschiedenis van fysiek en administratief lijden van eeuwen lang achter zich en het is daarom zo dramatisch vast te stellen dat zij nu de oorzaak zijn van vergelijkbaar lijden van de Palestijnen in de bezette gebieden. In Gaza wordt al gesproken van een genocide, een vergelijking die uiteraard volkomen mank gaat. De Palestijnen lijden, maar vergeleken met het lijden van het Joodse volk door de eeuwen heen hebben zij nog wel een weg te gaan.

Dat laatste klinkt cynisch en dat is het ook en waar ik voor pleit is dat aan dat lijden een eind komt. Maar waar ligt dan de oplossing? Ik heb niet vaak over Israël en de Palestijnen geschreven, omdat het een onderwerp is dat mensen ertoe brengt je een antisemiet of een islamofoob te noemen, al naar gelang je stellingname. Maar ik neem dit voor lief en presenteer hier een aantal van mijn gedachten.

Bij Wakker Nederland op zondagmorgen 22 april was journalist Hans Knoop te gast naar aanleiding van diezelfde zeventigjarige verjaardag van Israël. Hij was het die een bekend mantra herhaalde: Israël kan het zich niet permitteren de tweede slag te slaan. Israël moet altijd als eerste slaan. Doet het dan niet, dan loopt het, het risico van de kaart geveegd te worden. Knoop zei dat onder andere naar aanleiding van de Iraanse dreiging vanuit Syrië die steeds groter wordt. Mijn positie in dit debat ondersteunt deze visie. Zullen Arabieren en Iraniërs, soennieten of sjiieten, echt het bestaansrecht van Israël accepteren, ook als het land zich in een kwetsbare (lees: vernietigbare) positie bevindt? Ik denk van niet. Ik denk dat de Arabieren en Iraniërs, mocht de kans daar zijn, alsnog hun kans zullen grijpen ‘de Joden de zee in te jagen’. Wie twijfelt of dat zo is, kijkt naar wat er in Syrië gebeurt, waar Arabieren elkaar in soorten en maten over de klink jagen. Als het onder elkaar zo gaat, hoe zal het dan met een gemeenschappelijke tegenstander gaan? De vraag stellen is de vraag beantwoorden.

Ik vrees dat als Israël straks vijfenzeventig jaar bestaat en daarna tachtig en dan honderd, we nog steeds met hetzelfde probleem te maken hebben. Het valt te hopen dat de oplossing van het Palestijnse probleem niet zo lang op zich laat wachten als dat van de Joden indertijd in Europa en ook dat het lijden van de Palestijnen niet nog erger wordt. Maar ik heb er een hard hoofd in, ook al omdat de vermeende (Arabische) vrienden van de Palestijnen het op alle fronten laten afweten, net als indertijd de Europanen dat deden met de Joden. Het is op een andere manier, maar helaas, de geschiedenis herhaalt zich telkens weer.