De Saoedische oorlog in Jemen was voor mij de reden om deze investering aan mij voorbij te laten gaan. Mijn geld zou niet mogen bijdragen aan moord en hongersnood. Ik wilde niet naar Mekka vanwege ongelovigheid, maar heel simpel, omdat ik niet een onderdeel wil zijn van een systeem van dood en verderf. Ik was bereid om mijn eigen plicht, te voldoen aan een van de vijf zuilen, hiervoor op offeren.

Drie jaar geleden, op een avond nadat ze voor ons couscous had gemaakt, kreeg mijn moeder een herseninfarct. Ze raakte aan haar rechterzijde verlamd en hield er ook afasie aan over. Ze kon niet meer praten. Op het moment dat dit gebeurde was ze zeventig jaar. Mijn moeder was een zeer onafhankelijke vrouw, de ruggengraat van haar familie. Maar op die noodlottige dag werd ze volledig afhankelijk van anderen.

Na vijfenvijftig jaar Nederlands staatsburgerschap, hard werken en nooit in het ziekenhuis te hebben gelegen kwam zij terecht in een revalidatiecentrum en daarna in een verzorgingstehuis. Omdat wij zagen dat mijn moeder daar doodongelukkig werd besloten wij om haar thuis te verzorgen.

‘Nu is het aan ons’, zeiden we toen we mijn moeder naar huis brachten. Nu moeten wij haar zo goed mogelijk verzorgen en de liefde geven die zij ons al die jaren gaf. Maar daarbij hoorde niet alleen de verzorging. We wilden ook haar dromen laten uitkomen. Dat waren er twee. Ze wilde nog een keertje een reis naar Marokko maken met de auto. Twee keer mislukte deze poging, omdat ze vlak voor het vertrek nog zieker werd. Haar tweede droom was de bedevaart naar de heilige stad Mekka. Maar hoe zouden we dat voor elkaar kunnen krijgen, met een vrouw in een rolstoel die allerlei hulpmiddelen nodig had om in leven te blijven?

Dit is de meest bijzondere reis die ik tot nu toe heb mogen maken

Doordat ik in de wereld van de mensen met een beperking terechtkwam ontdekte ik dat onze samenleving de beperkingen aan deze mensen oplegt. Dit was ook sportcoach Moustafa Makhlouf opgevallen. Hij spreekt trouwens van mensen met een uitdaging, omdat het voor ons een uitdaging is om het leven van deze mensen comfortabel te maken. Moustafa kwam op het idee om een organisatie op te zetten, Onbeperkt Umrah. Die helpt mensen zoals mijn moeder, zodat ook zij de umrah kunnen maken, de kleine bedevaart naar Mekka. Toen ik dat las had ik mijn moeder gelijk aangemeld. Ze werd na een selectie uitgekozen om samen met nog veertig andere personen met een uitdaging de umrah te gaan doen.

Vanwege de oorlog in Jemen wilde ik eerst niet naar Mekka. Maar men zegt dat Mekka je roept. Mekka riep ons. Het was mijn moeders droom. Daarom ging ik toch mee, als haar begeleider. Samen met andere begeleiders hebben we veertig mensen met een uitdaging een vlekkeloze reis naar Mekka bezorgd, de stad waar miljoenen pelgrims aanwezig waren.

Mekka is een plek waar je de spiritualiteit voelt. Waar mannen en vrouwen van vele nationaliteiten samen bidden. Waar het eten voortreffelijk is. En waar het overal rolstoeltoegankelijk is.

In alle oprechtheid kan ik zeggen dat dit de meest bijzondere reis is die ik tot nu toe heb mogen maken. Dat was niet alleen omdat ik samen met mijn moeder was en haar droom vervulde. Maar ook omdat ik getuige en onderdeel mocht zijn van veertig andere dromen. Veertig mensen die deze reis op een totaal andere manier beleefden dan wij, die zogenaamd geen beperking hebben. Voor hen was het veel intenser, met een team van empathische verzorgers en artsen.

Toen we twee weken terug waren in Nederland werd mijn moeder met een nog zwaarder herseninfarct opgenomen in het ziekenhuis. Dit was haar derde herseninfarct, in drie jaar tijd. Vijf dagen na de ziekenhuisopname overleed ze. We hebben haar, naar haar wens, in Marokko begraven. Naast haar ouders. Mijn hart huilt. Maar in mijn gedachten voel ik haar bij mij. Helemaal als ik denk aan onze mooie momenten samen in Mekka.