Met de secularisatie, het verdwijnen van de religieuze waarden van de Bijbel, Koran of Thora in grote delen van de samenleving, zijn ook heel elementaire boodschappen voor die samenleving verdwenen.

Beelden van op de grond slapende asielzoekers, vervuilde wc’s, geen plek om je te wassen en de noodzaak om desnoods Artsen zonder Grenzen in te zetten in een land als Nederland. In ons gewone, moderne, westerse, beschaafde landje wil onze overheid ons doen laten geloven dat voor de gevestigde burger alles tot in de puntjes is geregeld. Maar in werkelijkheid zijn wij diep gezonken.

Mensen die van huis en haard zijn verdreven, vanwege de oorlog, vanwege de honger, vanwege andere erbarmelijke omstandigheden, worden zelfs het meest elementaire, waar ieder mens recht op heeft, niet langer gegund.

In de Bijbel lezen we dat het Joodse Volk, na vierhonderd jaar slavernij en onderdrukking, eindelijk op weg is naar een eigen plekje op deze aarde, het oude Kanaän. De Israëlieten moeten op hun lange reis daarnaartoe over het grondgebied van het land Moab reizen. Nou, de Moabieten vinden dat niet fijn. En zij benaderen de vluchtelingen dan ook niet echt op de meest sympathieke manier. Het verhaal laat ons weten dat zij zelfs weigeren aan dat volk, dat, nogmaals, alleen maar op doortocht is, wat ‘brood en water’ aan te reiken.

Zoals wel vaker in de Heilige Geschriften voorkomt, legt G’d Moab de nodige sancties op na dit gedrag. Sancties dus, omdat zij geen ‘brood en water’ hebben verstrekt. Maar daar bleef het niet bij. De Moabieten probeerden de Israëlieten te vervloeken en te vernietigen.

De kernvraag: waarom werden de Moabbieten gesanctioneerd vanwege ‘alleen maar’ het niet verschaffen van brood en water? Waarom wordt niet verteld dat zij gesanctioneerd werden voor veel ergere zaken, het vervloeken en willen vernietigen van het Joodse volk?

Wel, hierom: het weghouden van water en brood, de eerste levensbehoeften, toont dat er uiteindelijk geen enkele empathie en mededogen voor de ander bestond in Moab. Het is dan nog maar een kleine stap naar vervloeking en vernietiging. De wereldgeschiedenis staat helaas vol met zulke verhalen.

Het weghouden van water en brood: een kleine stap naar vervloeking en vernietiging

Dit antwoord is op zijn minst angstaanjagend. Juist ook voor ons nu, in ons Nederland. Want niet alleen internationale verdragen, maar ook de basale, intermenselijke regels gebieden ons om voor vluchtelingen te zorgen. Het gaat hier immers om naastenliefde, respect voor de ander, de empathie met de mens in nood. We leven in angstige tijden. Er is onvoldoende medische verzorging voor vluchtelingen. Ze hebben geen bed om in te slapen. Er zijn geen sanitaire voorzieningen. En er is geen mededogen.

Het onthouden van water en brood van hen die op weg zijn naar een veilig leven. Laat het in ons Nederland in G’dsnaam niet de mores worden om ook deze eerste stappen van menslievendheid te laten verdwijnen. Ter voorkoming van nog veel kwalijker stappen. Zoals het idee dat monden die er niet meer zijn ook niet meer gevoed hoeven te worden. Omdat je hen hebt weggeduwd en uitgeput en een grote muur van onmenselijkheid om hen heen hebt gebouwd. Omdat je, G’d verhoede, van mens veranderd bent in een monster.