Soms lees je een nieuwsbericht en vraag je je af hoe het mogelijk is. Zo hoorde ik dat het UWV vanaf januari twee keer zoveel tijd krijgt om langdurig zieken te beoordelen. Door een tekort aan verzekeringsartsen, het herstel van fouten bij WIA-uitkeringen en het steeds groter wordende aantal herbeoordelingen lukt het het UWV niet meer om mensen binnen 8 weken te beoordelen.

Maar wat gebeurt er met de mensen die nu 16 in plaats van 8 weken moeten wachten op wat het UWV vindt van hun gezondheid en op welk arbeidsongeschiktheidspercentage zij uitkomen? Krijgen zij geld, en hoeveel?

Volgens de website van het UWV kan er met een voorschot worden gewerkt. Dat voorschot hoeft, als er geen recht blijkt te zijn op een arbeidsongeschiktheids- of werkloosheidsuitkering en er geen andere inkomsten zijn, niet te worden terugbetaald. ‘Wij willen namelijk niet dat de aanvrager in deze situatie een bedrag moet terugbetalen’, staat op de site te lezen.

Dat klinkt sympathiek. En een voorschot niet hoeven terug te betalen als je geen recht hebt op een uitkering is natuurlijk prettig. Veel mensen zijn de afgelopen jaren in de problemen gekomen doordat ze voorschotten moesten terugbetalen. Huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget zijn ook voorbeelden van geld waarvan je pas aan het einde van het jaar zeker weet waar je precies recht op had. Die toeslagen worden berekend op basis van je brutojaarinkomen, en dat weet je nu eenmaal pas als het jaar voorbij is.

Er is al veel gezegd over mensen die geen toeslagen aanvragen uit angst voor schulden. Ze hebben het financieel al krap en als het geld op is, blijft er nog een stukje maand over. Uit onzekerheid en angst om te veel te ontvangen laten ze dan maar alles liggen.

Het aanvragen van zulke regelingen is voor de meeste mensen een enorme drempel

Nu blijkt ook nog dat gemeenten in hun begroting rekening houden met mensen die geen gebruik maken van regelingen die hun financiële situatie juist zouden moeten verlichten.

Het aanvragen van zulke gemeentelijke regelingen is voor de meeste mensen een enorme drempel. Zelfs met een goede opleiding is het bij veel gemeenten ontzettend ingewikkeld. Ik spreek uit ervaring, omdat ik voor mezelf en voor anderen in meerdere gemeenten aanvragen heb gedaan. De taal, de hoeveelheid gegevens die je moet aanleveren… Je moet voortdurend bewijzen dat jij écht recht hebt op dat ene potje geld dat voor een specifiek doel bedoeld is.

Als je al je moed bij elkaar hebt geraapt om hulp te vragen, haak je soms alsnog af tijdens het proces. Met geldstress heb je al zo weinig ruimte in je hoofd, en dan moet je ook nog een berg administratie door. En als je dan geen gebruik maakt van een regeling die er wél is om jou te helpen, dan is dat precies waar de gemeente op rekent, want dat staat zo in hun begroting. Stel je voor dat ze iedereen die recht heeft ook echt zouden helpen.

Ik ben benieuwd wat dat begroten van het niet-gebruik doet met de instelling van de ambtenaar die iemand met stress aan het loket krijgt. Dat zal vast soepel gaan. Net zoals Justitie haar begroting rond krijgt door boetes te verhogen en bij wanbetalers het bedrag te verdubbelen.