Een historisch moment. De Amerikaanse president Donald Trump ontmoette woensdag de Syrische President, Ahmed Al-Sharaa. De Amerikaanse president en de voormalig Al-Qaeda-strijder op wiens hoofd de Amerikanen tot voor kort nog een beloning van 10 miljoen dollar hadden staan, schudden elkaar de hand.

Een belangrijk moment voor het Midden-Oosten. Syriërs vierden feest, omdat Trump aankondigde dat de Amerikaanse sancties voor Syrië opgeheven zullen worden. De Saoediërs positioneren zich eens temeer als de kingmaker in het Midden-Oosten. Het is immers de Saoedische kroonprins Mohammed Bin-Salman die deze ontmoeting had gefaciliteerd.

‘De ontmoeting van Trump en Al-Sharaa is op veel niveaus symbolisch’

De ontmoeting van Trump en Al-Sharaa is op veel niveaus symbolisch. Het vormt een afsluiting van een hoofdstuk in de wereldwijde oorlog tegen terrorisme van de Amerikaanse president George W. Bush. Die oorlog begon na 9/11 en bracht Amerikaanse troepen naar Afghanistan en Irak. Naar dat laatste land trok Al-Sharaa, om daar met Al-Qaeda tegen de Amerikanen te strijden. Hij werd hier enige tijd door hen vastgehouden. Daarna keerde hij  terug naar Syrië, om daar tegen Assad te vechten.

Al-Sharaa nam in de loop der jaren afstand van Al-Qaeda, maar zijn groepering HTS en de regering die hij nu heeft gevormd zijn nog altijd stevig verankerd in het jihadistische gedachtegoed, met het verschil dat ze vooral gericht zijn op Syrië. Onder zijn bewind liggen minderheden als alawieten en druzen op dit moment letterlijk en figuurlijk onder vuur.

Er zijn ook andere belangrijke ontwikkelingen in Syrië. Zo heeft Al-Sharaa recent een ontmoeting gehad met de door de VS gesteunde leider van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), Mazloum Abdi, en het lijkt erop dat Oost-Syrië zal integreren met Damascus, wat vrede en stabiliteit voor het door Koerden gedomineerde noordoostelijke deel van Syrië zal betekenen.

De VS kunnen zich dan vervolgens terugtrekken uit Syrië. Amerika was betrokken bij de oorlog tegen IS in Syrië, en de SDF hielp de VS om ISIS te verslaan. Nu lijkt het erop dat Al-Sharaa en zijn regering deze rol over zullen nemen.

Syrië lijkt daarmee, althans voorlopig, weer één geheel te gaan vormen, en niet in stukken uiteen te vallen zoals door sommigen werd verwacht. Deze ontmoeting geeft ook aan dat Trump zich richt op het Midden-Oosten. Zijn eerste buitenlandse reis was immers naar Saoedi-Arabië en dat impliceert een veranderende wereldorde.

‘Het Midden-Oostenbeleid van Amerika onder Trump blijft een wildcard’

De groter verliezer van deze reis, Israël, kijkt aan de zijlijn toe hoe Trump deals maakt met de Arabieren. Natuurlijk kan Israël ook de vruchten van deze ontmoeting plukken. Trump ziet graag dat ook Syrië en Saudi-Arabië op korte termijn de Abraham-akkoorden tekenen en daarmee vrede sluiten met Israël. Maar Trump lijkt minder gehecht te zijn aan de traditionele, nauwe banden tussen de VS en Israël. Trump is onvoorspelbaar genoeg om misschien nog wel eens steun voor een Palestijnse staat uit te spreken.

Het Midden-Oostenbeleid van Amerika onder Trump blijft een wildcard. Maar al langer is er sprake van een terugtrekkende Amerikaanse beweging uit deze regio. Trump lijkt dit beleid voort te zetten. Hoewel hij Amerika thuis groot wil maken, betekent zijn ‘Amerika eerst’-aanpak ook dat de VS niet langer de politieagent van de wereld wil blijven.

De ontmoeting met Al-Sharaa in Saoedi-Arabië symboliseert daarom hoe de VS zich onttrekt aan het lezen van de les aan anderen. In plaats daarvan lijkt Trump een beleid na te streven waarbij soevereine staten zoals Syrië hun eigen toekomst bepalen. Hij zal Sharaa en Syrië het verleden niet kwalijk nemen, hij is immers klaar voor een nieuwe wereldorde.