Als arabist zou ik natuurlijk bij de volgende parlementsverkiezingen op Denk moeten stemmen, de nieuwe politieke beweging van de twee gevallen PvdA-parlementariërs Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk. Immers, zij stellen in hun nieuwe programma de optie van het leren en onderwijzen van het Arabisch in het basis- en voortgezet onderwijs voor. Ik heb een en andermaal in mijn columns aangegeven dat mijn fascinatie voor het Arabisch groot is en ik de taal wonderschoon vind. Er kan geen genoeg Arabisch worden gesproken, gelezen en geschreven.

Er is nog een reden waarom ik op Denk zou moeten stemmen als ik consequent ben. Hoe vaak heb ik in mijn schrijfsels niet aangegeven dat de integratie pas geslaagd is als de ontvangende partij de Ander accepteert. Je kunt je als ‘allochtoon’ suf integreren, als de meerderheid van de bevolking van het land waar je woont je in wezen niet accepteert zoals je bent, blijf je buitenstaander. En dat is precies het punt dat beide ‘Denk-ers’ debiteren. Weg met integratie, het gaat om acceptatie. Ook vanuit dat perspectief ben ik het hartgrondig eens met de beide heren.

Maar als het om het ‘i-woord’ gaat (islam), beginnen onze wegen te scheiden. Ik begrijp dat Denk van mening is dat de kwestie van de radicaliserende moslimjongeren in sociaal-economische termen moet worden bekeken. Toverwoorden om het probleem op te lossen zijn onderwijs en arbeidsmarkt. Met de islam zou die radicalisering niets te maken hebben. Deze argumenten overwegende denk ik dat Denk hier de plank volledig misslaat. Als je met droge ogen durft te beweren dat radicalisering niets met islam te maken heeft, dan heb je het toch niet goed begrepen. Hoeveel prima geslaagde en ‘geïntegreerde’ jongeren zijn niet richting het Midden-Oosten gegaan om zich daar bij welke jihad dan ook maar aan te sluiten? Ze deden dat niet omdat ze drop-outs waren of geen goede maatschappelijke positie hadden. Ze deden dat uit hun liefde voor de islam: het streven naar het islamitische paradijs op aarde.

Mijn potentiële enthousiasme werd alleen maar minder toen ik begreep dat Denk ernaar streeft in elke gemeente van Nederland (het zijn er 393) een monument als herinnering aan de gastarbeiders op te richten. Want, zo stelt Öztürk: ”Er is een beeld ontstaan van gastarbeiders als zieke mensen die alleen maar geld kosten aan uitkeringen en zorg. Terwijl die mensen Nederland hebben helpen opbouwen.” Hier hebben we te maken met een mooi staaltje slachtofferschap. Het beeld dat Öztürk schetst van zijn eigen achterban is zeker niet gemeengoed. De samenleving, zeker de arbeiders onder hen, is zich zeer bewust van de inzet en het ethos van de Turks- en Marokkaans-Nederlandse gastarbeiders. Door van hen slachtoffers te maken van de beeldvorming die vooral door PVV-parlementariërs wordt gecreëerd, versterkt Denk feitelijk het populistische xenofobische gedachtegoed.

Kuzu en Öztürk stelt verder dat iedereen in Nederland staatsburger is van het Koninkrijk der Nederlanden. Daarmee wekken zij de indruk dat afkomst er niet toe doet. Tegelijkertijd vragen zij de meerderheid de minderheid, die volgens hen niet meer allochtoon mag heten, te accepteren. Daarmee maakt Denk toch weer een onderscheid dat het pretendeert niet te willen maken. Als daar bovenop dan ook in de valkuil wordt getrapt van het slachtofferschap van de gastarbeiders, kan de vraag gesteld worden wat er dan overblijft van de status van dat voor iedereen geldende staatsburgerschap.

Ik vrees dat Denk een beweging is van 2 mannen die tot in het diepste van hun ziel gekrenkt zijn toen ze de PvdA uitgegooid werden en dat ze die rancune al of niet bewust in hun programma hebben verwerkt. Mochten ze bij nieuwe verkiezingen in de Kamer komen, dan zal het mij benieuwen of ze werk maken van die mooie woorden van staatsburgerschap voor iedereen of dat ze door de mand vallen van hun eigen woede. Voor mij in elk geval voldoende redenen om niet op Denk te stemmen, dunkt me.

Jan Jaap de Ruiter is arabist aan de Tilburg University. Hij houdt zich bezig met de status en rol van het Arabisch en de islam in West-Europa en Marokko. Hij publiceert over beide thema’s in diverse talen, waaronder in het Frans, en gaat het debat erover aan in nationale en internationale context. In heden en verleden heeft hij in menig Nederlands en Europees onderzoeks- en ontwikkelproject geparticipeerd. Volg hem op Twitter: @janjaapderuiter