Biculturele Nederlanders blijven, als groep genomen, achter in de vaccinatiecijfers. Dus vroegen wij ons biculturele panel: ken jij ook mensen die niet gevaccineerd zijn? Wat zijn hun redenen? O – en ben je zelf gevaccineerd?

Anushka Soekhradj (28), sociaal werker

‘Nee, ik ben niet gevaccineerd. Om meerdere redenen. Allereerst omdat we onvoldoende kennis hebben over de bijwerkingen op langere termijn. Ik wacht daarom af hoe de werking van het vaccin zich bij anderen ontwikkelt. Daarnaast is het voor mij een beetje een principe. Er komt toch een stukje dwang bij kijken, dat mensen steeds meer gedwongen worden om zich toch te vaccineren. Daar heb ik moeite mee. Dat mijn kinderen straks bijvoorbeeld niet meer naar school kunnen, omdat ze niet zijn gevaccineerd. Nu hoeven kinderen zich niet te laten vaccineren, maar straks misschien wel.

‘Onlangs is mijn opa overleden, na het krijgen van de derde prik. Dit bevestigde mijn idee dat zo’n cocktail ook schadelijk is voor ons immuunsysteem, met name voor de risicogroepen. Mijn broertje heeft zich in tegenstelling tot mij wel laten vaccineren, maar hij wil nu geen boosterprik meer.

‘Er komt toch een stukje dwang bij kijken’

‘Van Thierry Baudet ben ik geen fan vanwege zijn eerdere controversiële uitspraken, maar hij is oprecht tegen vaccinaties en tegen de coronamaatregelen. Daarom weet hij ook de snelgroeiende minderheid voor zich te winnen. Het coronavirus onderschat ik trouwens niet, maar de farmaceutische industrie heeft er een belang bij dat wij ons laten vaccineren.

‘Ten slotte klinkt het hard, maar er is sprake van overbevolking en dit is misschien een natuurlijke manier van de aarde zelf om op te ruimen, een soort grote schoonmaak. Als mijn tijd is gekomen, word ik vanzelf opgeruimd en ik ga dat proces niet bespoedigen of vertragen met een vaccinatie.’

Leontine Vreeke (45), salesmanager, wijkraadslid Katendrecht-Wilhelminapier Rotterdam, zangeres

‘Natuurlijk ben ik gevaccineerd. Mijn moeder en haar man zijn dat gelukkig ook. De meeste van mijn broers en zussen hebben zich echter niet laten vaccineren, omdat ze het vaccin niet vertrouwen. Ze vinden dat het te snel is gegaan. Normaal duurt het twee, drie jaar voordat een vaccin op de markt komt. Maar een goede vriend van mij, een neuroloog, legde mij uit dat in een onderzoeksperiode er een bepaalde hoeveelheid mensen getest moet zijn. Door de urgentie van het vinden van een vaccin, zijn er in een kortere tijd veel meer mensen meegenomen in de onderzoeken. Daarom heb je nu veel sneller betrouwbare resultaten over de effecten van het vaccin. Ik ben heel blij met deze vriendschap, want ik mag hem alle vragen stellen. Hij is goed van alles wat met het coronavirus te maken heeft op de hoogte en leest ook wetenschappelijke artikelen.

‘Vroeger deden mensen helemaal niet moeilijk over vaccinaties. Je liet je vaccineren als je op reis wilde naar India, om maar een voorbeeld te noemen. Maar nu opeens zijn veel mensen kritisch. Ze blazen de negatieve effecten op, bijvoorbeeld de bijwerkingen van het vaccin, terwijl bijna elk medicijn bijwerkingen heeft. Ook beroepen ze zich op vage bronnen en letten te veel op individuele verhalen, terwijl we naar het grote plaatje moeten kijken. Het vaccin wérkt.

‘Ik vind veel vaccinatieweigeraars niet consequent’

‘Toch geloof ik niet in dwang. Mensen moeten zelf kiezen. Maar ik vind veel vaccinatieweigeraars niet consequent. Ze willen zich niet laten vaccineren, maar willen wel met een neppe QR-test naar een festival of club. Met het risico dat ze anderen besmetten of zichzelf. Dat snap ik echt niet.’

Abdessamad Taheri (43), manager arbeidsontwikkeling

‘Ja, ook ik ben gevaccineerd. Volledig. Mijn sociale omgeving is heel verdeeld over dit onderwerp. Onlangs ben ik uit de familie-app gestapt, omdat er allemaal complottheorieën over corona en over vaccins werden gedeeld. Er is veel wantrouwen. Richting de overheid, de farmaceutische industrie en richting deskundigen. Toen ik op Facebook zei dat ik gevaccineerd was, kreeg ik een heleboel kritiek over mij heen. Mijn ouders hebben gelukkig wel een prik genomen, mede dankzij mijn aandringen, maar veel andere familieleden niet.

‘Het is ook lastig om jongeren te overtuigen. Nee, zij gaan niet dood aan corona. Maar ze moeten zich laten vaccineren en zich aan de maatregelen houden voor de ouderen, die wel aan de ziekte kunnen overlijden.’

‘Een van mijn beste vrienden werd lid van FvD’

‘Thierry Baudet is populair onder Marokkaanse Nederlanders, ondanks zijn racisme. Een van mijn beste vrienden is lid geworden van Forum voor Democratie. Ik zei tegen hem: ‘Baudet houdt niet van jou, want jij bent een gelovige moslim.’ Maar hij is gevoelig voor de complottheorieën. Dit wantrouwen was er al trouwens. Het coronavirus werkt als een katalysator. FvD, maar ook Denk, proberen goedkoop te scoren door te parasiteren op de onvrede van mensen die balen van het virus.’

‘Natuurlijk hoop ik niet op een nieuwe lockdown. Maar ik vrees dat er geen andere oplossing is om de besmettingen tegen te gaan. We gaan vrees ik een gure winter tegemoet.’

Dimple Sokartara (29), communicatieadviseur

‘Ik merk dat ongevaccineerde biculturele Nederlanders in mijn omgeving vaak de pandemie-aanpak van Nederland vergelijken met die in andere landen. Soms maken ze vergelijkingen met hun herkomstland of het geboorteland van hun ouders. Ze horen dat mensen daar geen of weinig druk ervaren om het vaccin te nemen, en er vanuit hun overheid geen beperkingen worden opgelegd: ze kunnen nog prima reizen, uit eten en winkelen. Dan merk ik dat ze minder begrip hebben voor de coronamaatregelen in Nederland, die nu weer aangescherpt zijn.

‘Verder denk ik dat vaccinatiebereidheid ook te maken heeft met factoren die cultureel bepaald zijn. In sommige culturen zijn mensen geneigd om meer risico’s te nemen dan in andere culturen. Dat heeft te maken met de mate waarmee verschillende culturen omgaan met onzekerheden. Het gevoel van op je gemak voelen bij onzekerheid is in die zin cultureel bepaald.

‘In sommige culturen is men geneigd meer risico te nemen’

‘Ik ben opgegroeid binnen een Indonesisch-Nederlandse cultuur. Mijn familie zegt vaak tegen mij dat ik te Nederlands ben, omdat ik me graag aan de regels houd. Het feit dat ze het naleven van regels koppelen aan het Nederlands-zijn, zegt ook iets over wat het voor hen betekent om Indonesisch en om Nederlands te zijn. In Indonesische culturen gaat men over het algemeen wat losser met de regels om. Wat betreft corona zijn zij wel voorzichtig, maar er heerst daar minder een drang om uit voorzichtigheid allerlei risico’s te gaan vermijden.’

Ibrahim Özgül (38), finance- en project professional

‘Het is ingewikkeld. Ik ben zelf hoogopgeleid en woon niet in een sociaaleconomisch achtergestelde wijk, maar ben onlangs pas gevaccineerd. Ik denk niet dat je de vaccinatiebereidheid per se kunt linken aan migratieachtergrond, sociaaleconomische status of religie. Dus ik weet niet of die getallen überhaupt wat zeggen als het om Turkse of Marokkaanse Nederlanders gaat.

‘Bij deze twee groepen kan geloof overigens wel een rol spelen. En daar heb je twee vertakkingen in. De een praat over het lot, of ‘kadr’: als je door corona moet overlijden, dan overlijd je zo. En de andere stroming zegt: Allah heeft je de middelen gegeven om je te beschermen – dus doe dat dan ook. Daar zit wel een scheiding.

‘Ik sta meer aan de kant van dat je jezelf moet beschermen. Je laat je zelf ook opereren als je een tumor hebt. Aan de andere kant: ik ben zelf gevaccineerd, maar dat wil nog niet zeggen dat ik overtuigd ben van het vaccin. Er zijn in vergelijking met vorig jaar nu zoveel mensen gevaccineerd, en dan nog hebben we zoveel besmettingen… dus qua logica ben ik er niet uit.

‘Je laat je zelf ook opereren als je een tumor hebt’

‘Overigens ging het vorig jaar nog over het opbouwen van ‘groepsimmuniteit’, zoals onze demissionair premier Mark Rutte zei. Ik denk dat mensen hierdoor denken: ‘Als je een of twee keer besmet bent, dan kan je het virus waarschijnlijk aan – je hebt het overleefd. Waarom zou ik mij dan nog laten vaccineren?’ Ik acht deze redenering waarom mensen zich niet laten vaccineren waarschijnlijker dan andere oorzaken.’