Diversiteit, inclusie en racisme staan steeds nadrukkelijker op de politieke agenda, net als de roep om een meer representatieve en diverse volksvertegenwoordiging. In de aanloop naar de verkiezingen interviewt Chris Aalberts daarom biculturele kandidaten voor de Tweede Kamer. Vandaag Raoul Boucke: hij greep in 2019 nog nipt naast een zetel in het Europees Parlement. Dit jaar staat hij voor D66 op de tiende plaats.

Wat betekent diversiteit voor jou?

‘Diversiteit ben ik in mijn eentje al. Ik ben in Suriname geboren en opgegroeid. De oma van mijn moeder was een zwarte vrouw. Haar man was van Schotse afkomst. De grootvader van mijn vader was een Chinees en hij was getrouwd met een half-Nederlandse vrouw. Zij hebben hun oudste kind terug naar China gestuurd om voor hun oma te zorgen. Dat is een greep uit mijn familie: dat is wie ik ben. Toen ik zes was, werd ik op school weleens geplaagd vanwege de kleur van mijn ogen, want die komt in Suriname niet zo vaak voor. Mijn vader zei: ‘Als ze je weer vragen ‘Wat ben je nou?’, dan zeg je: ‘Ik ben een echte Surinamer, want ik heb alles in me wat hier rondloopt.’’ Dat is me altijd bijgebleven.

‘De culturele en sociale diversiteit in Suriname is enorm. Het is een soort samenraapsel. De meeste mensen zijn er niet vrijwillig naar toegegaan, hè? De Afrikanen zijn ernaartoe gesleept, maar ook mensen uit India en China. Veel voorouders gingen ook naar Suriname omdat ze in Europa niets te eten hadden. In Suriname zie je de waarde van diversiteit. Zo viert men er alle religieuze feestdagen. Binnenkort komt Holika Phagwa, het feest van de hindoes van de overwinning van het goede op het kwade. Al die feestdagen hebben iets verbindends. Dat is er lange tijd niet geweest, want de machthebbers van toen hebben groepen juist heel erg gescheiden gehouden, ieder in een eigen district.’

Welke meerwaarde heeft diversiteit volgens jou?

‘In 1993 kwam ik naar Nederland om te gaan studeren in Delft. Toen heb ik geleerd: als je diversiteit goed weet te organiseren, heb je er echt iets aan. Dan krijg je innovatie. Verschillende gezichtspunten bij elkaar brengen en elkaar de ruimte geven om die ideeën verder te brengen. Daar geloof ik niet alleen in, dat zie ik ook. Dat heb ik in Delft gezien, maar ook in Europa, toen ik jarenlang in Brussel werkte. Je kunt verder komen maar dan moet je in verbinding met elkaar zijn, anders gaat talent verloren. Dat geldt ook voor de politiek, dat je de diversiteit die we in de Nederlandse samenleving hebben terugziet. Daar is winst te behalen.’

Wat is die winst in de politiek dan precies?

‘Die winst is voor een deel zichtbaarheid, dat mensen iemand zien die op hen lijkt, maar dat is niet het belangrijkste. Het gaat er ook om dat mensen die een deel van de samenleving goed kennen ook aan het woord komen op het juiste podium. Je kunt diversiteit cultureel benaderen, maar het gaat ook over leeftijd, onderwijsniveau, gender en andere dingen. Ik ben klimaat- en energie-expert, maar ik ken ook de Surinaamse gemeenschap. Ik weet wat de gevoeligheden zijn: waar moet je op letten als je verbinding wilt maken? Ik vind het belangrijk dat dat in de Tweede Kamer komt.

‘Er is nu bijvoorbeeld discussie over het AOW-gat. Mensen van Surinaamse afkomst krijgen een lagere uitkering. Over de periode dat ze in Suriname woonden hebben ze geen recht op AOW, zo wordt gezegd. Ze hebben echter wel in het Koninkrijk gewoond. De situatie van die mensen heeft een juridische kant, maar het heeft ook een morele kant. Dat hebben maar weinig mensen door. De Surinamers waren voor de onafhankelijkheid heel Koninkrijksgezind. Een deel van hen heeft nu ergens geen recht op terwijl ze wel onderdeel waren van het Koninkrijk. Je moet dat wel door hebben als je met die mensen in gesprek bent.

‘Visumvrij reizen tussen Suriname en Nederland moet gewoon mogelijk worden’

‘Ook op de inhoud valt er heel veel te halen uit de relatie tussen Suriname en Nederland. Hier hebben we schaarste aan oppervlak en barsten we uit onze voegen. In Suriname is dat andersom: 93 procent van het land is bedekt met regenwoud. Dat wil iedereen natuurlijk in stand houden. De VN heeft al een multilateraal mechanisme om een prijs op dat oerwoud te zetten. Zo zeggen zij: behoud de bossen en doe aan duurzame bosbouw. Maar daar is wel bepaalde kennis en innovatie voor nodig. Nederland zou hierin kunnen ondersteunen. Daar liggen kansen over en weer.’

Zijn er meer voorbeelden?

‘Rondom de onafhankelijkheid kwam een enorme stroom mensen uit Suriname deze kant op. Daarom is er lange tijd heel restrictief beleid gevoerd rond visa. Dat zit heel diep bij Surinamers. Dit zijn volken die hele nauwe banden en een geschiedenis met elkaar hebben en samen een Koninkrijk vormden. Ik weet vrij goed welke gevoelens daarachter zitten. De bestaande visumplicht doet geen recht aan onze nauwe banden. Visumvrij reizen tussen Suriname en Nederland moet gewoon mogelijk worden.

‘Als ik kijk naar de situatie nu, is de stroom van destijds sowieso opgehouden. Hier wonen nu meer dan 350.000 mensen van Surinaamse komaf die regelmatig op en neer willen. Er zijn veel Nederlanders die Suriname een warm hart toedragen. Er is veel behoefte aan reizen: er is familiebezoek over en weer. Voor iemand van Surinaamse komaf in Nederland zoals ik speelt een deel van het leven zich nog daar af, omdat de familie daar woont.’

Wat vind je ervan dat er momenteel niemand met Surinaamse roots in de Tweede Kamer zit?

‘We hebben in Nederland nog een wereld te winnen. Dit is een gemis voor de Nederlandse samenleving. Deze mensen leveren een bijdrage aan ons land. Ik vind het raar dat niemand uit die groep in de Tweede Kamer zit. De gemeenschap bemoeit zich misschien niet erg vaak met de politiek, maar politieke partijen stonden ook minder open voor mensen die niet tot het establishment behoren. Dat is wel aan het veranderen. Bij D66 was de lijst voor de Europese verkiezingen heel divers en de huidige Tweede Kamerlijst is dat ook. Dat gaat niet vanzelf: mensen moeten ook hun vinger opsteken. Empowerment is daarom belangrijk en zichtbaarheid ook. Daarom ben ik zelf ook actief geworden.’