Maxwell Mitchell is een Amerikaanse livestream-activist. Hij vraagt aandacht voor onrecht, door live beelden op zijn sociale media te plaatsen. Hij kreeg daarmee bekendheid tijdens de Black Lives Matter-protesten in de Verenigde Staten. Justitie gebruikt zijn beelden bij rechtszaken en hij is een veelgevraagd hulpverlener voor de zwarte gemeenschap.

Mitchell begon met zijn werk naar aanleiding van de politiemoord op Breonna Taylor op 13 maart 2020 in Louisville in Kentucky, naar aanleiding van de politiemoord op Breonna Taylor. Politieagenten schoten de 26-jarige zwarte vrouw dood in haar appartement in Louisville, Kentucky, tijdens een inval in het kader van een onderzoek naar drugshandel.

Mitchell gebruikte zijn mobiele telefoons meer dan duizend dagen om verslag te doen van wat er aan de hand was tijdens deze Black Lives Matter protesten. De beweging werd pas echt groot na de moord op George Floyd, een kleine drie maanden na de dood van Taylor. Maxwells werk werd vermeld in de New York Times. Ook Oprah Winfrey gebruikte zijn beelden, voor haar eigen strijd voor gerechtigheid voor Breonna Taylor.

‘Het mooiste is dat mijn werk een bijdrage kan leveren aan gerechtigheid voor mensen die dat anders niet krijgen’, vertelt Mitchell. De acrobatische ‘social justice warrior’ is twee weken in Nederland, als gastdocent voor de Amsterdamse Hogeschool voor Kunsten. Donderdag vindt een openbare bijeenkomst plaats in de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam, waar Mitchell te gast is. De Kanttekening spreekt hem over zijn werk als video-activist.

Hoe ben je met je livestreams begonnen?

‘Op 28 mei 2020 haalde ik voor het eerst een rode iPhone 10 tevoorschijn. Ik ging live op The Square in Louisville. Het was niet mijn plan om alles te gaan livestreamen, maar het gebeurde gewoon. Ik ging tot die tijd meestal live bij open mic-avonden en poetry slams die ik produceerde, dus ik was gewend om bijeenkomsten op beeld vast te leggen. Op de tweede dag van de protesten na de moord op George Floyd besloot ik om live te blijven gaan. Ik wist niet voor hoe lang dat zou zijn, maar ik ben nu nog altijd bezig met mijn livestreams. Overal waar ik kom.’

Wat heeft je gemotiveerd om video-activist te worden?

‘Ik ben altijd wel iemand met een gemeenschapsgevoel geweest. Alles waar ik bij betrokken was of wat ik produceerde, wilde ik delen met de gemeenschap waarvan ik deel uitmaak. Dit bestond meestal uit open mic-avonden, acroyoga-jams, tekensessies en muzieklessen. Dus nu wilde ik deze protesten met het grote publiek delen, ook met de gedachte dat ik verslag moest doen van de politiereactie op de protesten.’

Was het je intentie om een reactie van de politie uit te lokken?

‘Nee, het openlijke geweld tegen activisten, die niks anders deden dan hun rechten uitoefenen op grond van vrijheid van meningsuiting, was al genoeg. Het leek me goed om daar video-opnames van te hebben.’

Als je terugkijkt op die jaren van video-activisme, wat heeft dit jou en de wereld opgeleverd?

‘Een nieuw gevoel van vriendschap en familie. Mijn kijk op het leven en mijn blik op de wereld is aanzienlijk veranderd. Ik geloof dat veel mensen nu kunnen zien wat de gevolgen zijn van gewelddadig gedrag van de Louisville Metro Police Department (LMPD) voor de burgers van Louisville, terwijl demonstranten gewoon hun vrijheid van meningsuiting uitoefenden. De mensen konden door onze livestreams te weten komen wat er was gebeurd met Breonna Taylor en George Floyd. De wereld kon zien dat mensen opkwamen voor Breonna Taylor in de stad waar ze woonde. Ik geloof dat de wereld hierdoor een sterker verlangen kreeg om zichzelf en wetten en overheidsbeleid te onderzoeken op racisme.’

Heb je voor je activisme ook een prijs moeten betalen?

‘Om te beginnen heeft mijn geestelijke gezondheid eronder geleden. Betrokken zijn bij de strijd voor verandering, waarvan je het resultaat niet meteen ziet, gaat je niet in de koude kleren zitten. Het onrecht veroorzaakt een disbalans in je leven, waarmee je in het reine moet komen om een nieuw evenwicht te vinden. De enorme worsteling met die onrechtvaardige situatie heeft mensenlevens geëist – door zelfmoorden, maar ook door moorden uit frustratie en wanhoop. Mijn activisme heeft veel van mijn tijd in beslag genomen, tijd die ik nooit meer terugkrijg. Ik zeg dit als een geheugensteuntje voor iedereen. Voordat je met activisme begint, moet je er zeker van zijn dat dit iets is wat je echt wilt.’

Critici zeggen dat zwart activisme zich alleen richt tegen onrecht vanuit het ‘witte systeem’. Wat denk jij?

‘Dat is niet waar. Wat begon op 28 mei 2020 was voor velen een specifieke strijd tegen politiegeweld en voor gerechtigheid voor Breonna Taylor. Er is activisme tegen wapengeweld, uitzettingen, dakloosheid en nog veel meer. Om dit punt beter te illustreren, wil ik een citaat uit het liedje ‘The Bigger Picture’ van Lil Baby noemen, dat vaak werd gedraaid tijdens de protesten: ‘It’s bigger than black and white, there’s a problem with the whole way of life’.’

‘De diversiteit in Nederland is heel anders dan die in Louisville. Binnen een buurt hoor ik misschien wel acht tot tien verschillende talen’

Hebben zwarte activisten voldoende oog voor ‘zwart’ onrecht? Of is er nog onvoldoende zelfkritiek?

‘Ik kan alleen voor mijzelf spreken in dit opzicht.  Een gebrek aan zelfkritiek heb ik niet.  Ik merk dat we in de zwarte gemeenschap ook vaak kijken naar onze eigen verantwoordelijkheid. Er komen bijvoorbeeld veel onterechte politieoproepen vanuit die gemeenschap, waarbij het niet nodig is dat de politie komt omdat een neef, moeder, broer of ander familielid de situatie veel beter kan de-escaleren. Er zijn momenten waarop herstel of inbreng van de gemeenschap veel effectiever is dan de politie die ingrijpt en gewelddadig reageert op een oproep.’

Hoe is het nu met de beweging tegen politiegeweld?

‘De protesten vinden nu veel minder plaats op straat en veel meer in bestuurskamers, rechtszalen, gevangenissen, raadsvergaderingen, wetgevende vergaderingen enzovoorts. Veel activisten hebben hun perspectief op de ‘The Fight’ veranderd: van de straat naar de zaaltjes.’

Je bent nu iets meer dan een week in Europa. Hoe gaat het?

‘Het gaat geweldig. Ook vanuit Europa ben ik nog steeds betrokken bij livestreaming van dingen die in Louisville gebeuren. Een partner, die in Louisville is, livestreamt onder de nieuwe projectnaam Stay Live Streams, en ik zorg voor de sociale media eromheen. Het is heel belangrijk om een team te hebben.’

Welke overeenkomsten en verschillen zie, hoor en voel je tussen de VS en Nederland, als het gaat over racisme?

‘De overeenkomsten zijn naar mijn mening erg klein. Ik hoor weinig politiesirenes, af en toe zie ik wat zwaailichten hier en daar. Ik zie ook geen vijandigheid tussen de mensen die elkaar tegenkomen op straat, in de bus en in de tram. Iedereen lijkt bereid te zijn om te helpen. Dat vind ik geweldig. De diversiteit in Nederland is heel anders dan die in Louisville. Binnen een buurt hoor ik misschien wel acht tot tien verschillende talen. In Louisville is er ook diversiteit, maar de mensen zitten meestal in hun eigen groep.’

Waarop gaat je activisme zich de komende tijd richten?

‘Ik kijk ernaar uit om terug te keren naar Louisville. Daar wil ik me nog meer concentreren op het dagvaarden van machthebbers, zoals de politie. Ik kijk ernaar uit om op een steeds professionelere manier door te gaan met mijn livestreams. Ik ben vooral van plan om de overheidsstructuren van Louisville kritisch te blijven volgen. Ze zijn nog niet van me af daar.’