We voelen ons steeds vaker onveilig in Nederland. Dit heeft te maken met bekende dreigingen zoals aanslagen, maar ook met spionage, cyberaanvallen en desinformatie. Dit meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) op basis van het jaarrapport 2024, dat gisteren werd gepresenteerd.
‘We maken een verschuiving mee. Van een situatie waarin onze veiligheid vanzelfsprekend leek, naar een situatie waarin het voor veel westerse landen de voornaamste zorg is geworden’, zegt directeur-generaal Erik Akerboom.
Volgens de Nederlandse inlichtingendienst is de dreiging van het Russische regime de belangrijkste reden dat ons denken over veiligheid is veranderd. Dit blijkt niet onterecht. ‘Het regime gebruikt sabotage die grenst aan staatsterrorisme om in Europa angst te zaaien’, zegt de AIVD. In Nederland heeft geen sabotage plaatsgevonden, maar de AIVD onderschepte samen met de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) acties die tot sabotage hadden kunnen leiden. Andere dreigingen komen uit China en Iran.
Opvallend in het rapport is dat spionage voor het eerst ook vanuit de hoek van Nederlandse criminelen komt. ‘Ze hebben eigen inlichtingenteams om mensen in de gaten te houden die zij als bedreiging zien, zoals juristen of journalisten’, aldus de dienst.
De terroristische dreiging komt vanuit drie kanten, meldt het rapport. Jihadistische dreigingen nemen weer toe, maar ook extreemrechtse aanslagen zijn voorstelbaar, schrijft de AIVD. Daarnaast werden ook aanhangers van het anti-institutioneel extremisme opgepakt. Dit zijn mensen die zich richten op bijvoorbeeld burgemeesters of wethouders en bereid zijn daarbij geweld te gebruiken.
Een ander opvallend detail is de benoeming van de Maccabi-rellen. De AIVD noemt ‘individuen die het heft in eigen hand namen en bij de acties die ze pleegden gemotiveerd werden door een extremistisch ideologisch kader’. De inlichtingendienst schrijft verder dat de Gaza-oorlog druk op de sociale stabiliteit zet.
