Afgelopen weekend werd in de Indiase provincie Assam het National Register of Citizens (NRC) gepubliceerd, een lijst van mensen die erkend zijn als Indiaas staatsburger. Ruim 2 miljoen inwoners, voornamelijk behorend tot de moslimminderheid in het land, zochten hun naam tevergeefs op in dit nieuwe bevolkingsregister. Hun situatie lijkt penibel.
Parallel aan het schrappen van Kashmirs autonomie is India begonnen aan een volkstelling in de noordoostelijke provincie Assam. Tot aan afgelopen weekend konden de Assamezen met papieren bewijzen komen om te voldoen aan de eisen die de regering stelt. In de gepubliceerde lijst ontbreken 1,9 miljoen mensen, hoofdzakelijk moslims. Zij worden vanaf nu gezien als illegale buitenlanders die het land dienen te verlaten.
Mensenrechtenorganisaties staan op scherp door deze volkstelling, die hoofdzakelijk moslims lijkt te raken. De lijst is dan ook bedoeld om moslims uit te sluiten, zeggen zij. Een VN-rapporteur noemt de situatie ‘extreem zorgwekkend’.
Onder Assamezen bestonden klachten over moslimmigranten die massaal vanuit Bangladesh naar Assam trokken, na de bloedige onafhankelijkheidsoorlog met Pakistan in 1971. Veel lokale bewoners vinden dat zij hun land en hun banen inpikken. De meeste nieuwkomers zijn moslim, terwijl de meeste oorspronkelijke Assamezen hindoes zijn.
Om in het NRC-register opgenomen te kunnen worden, moesten de 33 miljoen Assamezen bewijzen dat hun Indiase roots teruggingen tot vóór 1971. Hiervoor dienden ze een geboorteakte of een schooldiploma aan te leveren. Lokale armoede, natuurrampen, analfabetisme en een gebrek aan officiële documentatie maakten dit proces in vele gevallen lastig en in sommige gevallen zelfs onmogelijk.
Premier Narendra Modi en zijn nationalistische BJP-partij worden er nu van beschuldigd moslims uit India te willen dumpen. De Indiase regering is namelijk ook bezig met het realiseren van een wet waarmee het voor niet-moslims uit buurlanden Pakistan en Bangladesh gemakkelijk is om Indiase staatsburgerschap aan te vragen. Op die manier zouden hindoeïstische Assamezen die niet in het NRC-register terecht zijn gekomen via een omweg alsnog volwaardig Indiaas burger kunnen worden.
Voor de stateloze Assamezen ziet het er slecht uit. Omdat buurland Bangladesh al meer dan een miljoen Rohingya uit Myanmar opvangt, zit dat land niet te wachten op honderdduizenden verjaagde Assamezen. Ondertussen wordt er in Assam geklust aan tien detentiecentra, waar 3.000 man per kamp kan worden ondergebracht.
De bijna twee miljoen burgers die het NRC-register niet hebben gehaald hebben nog vier maanden om via speciale vreemdelingentribunalen in beroep te gaan en kunnen doorprocederen tot aan het Hoger Gerechtshof van India.
