Uit een onderzoek van accountantskantoor KPMG blijkt dat een groot aantal Nederlanders discriminatie ervaren bij de dienstverlening van banken en financiële instellingen. Zo bericht de website Consultancy.nl.
Ongeveer 10 procent van de Nederlandse bevolking heeft ooit discriminatie in zijn contact met financiële instellingen ervaren. Het gaat hier vooral om mensen met een niet-westerse migratieachtergrond. Daarnaast ondervinden zowel jongeren als ouderen vaak leeftijdsdiscriminatie.
Demissionair minister van Financiën Steven van Weyenberg (D66) noemt de bevindingen van het KPMG-onderzoek ‘onacceptabel’ en vindt dat er actie moet worden ondernomen. Het mag niet zo zijn dat een deel van de bevolking zich buitengesloten of anders behandeld voelt, zegt hij.
Het onderzoek van KPMG, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Financiën, identificeerde specifieke situaties waarin discriminatie vaak voorkomt, zoals bij het wijzigen van een hypotheek of het openen van een nieuwe rekening. Vooral telefonisch en e-mailcontact met banken en financiële instellingen leidt tot discriminatie. Klanten klagen over overmatige controles en vragen van medewerkers die een toon van wantrouwen aanslaan.
Banken en financiële instellingen moeten wettelijk hun klanten verifiëren en ongebruikelijke transacties melden om witwaspraktijken en terrorismefinanciering tegen te gaan. Maar in sommige gevallen nemen banken deze plichten te serieus, aldus het KPMG-onderzoek. Een voorbeeld is een Russische vrouw die sinds de invasie in Oekraïne dagelijks vragen krijgt van haar bank over haar supermarktbezoeken.
Van Weyenberg roept banken op om niet meer informatie op te vragen dan nodig is. Ook moeten banken duidelijk communiceren waarom ze om bepaalde informatie vragen. Ten slotte moeten banken intern werken aan de bewustwording van vooroordelen. De Nederlandse Bank (DNB) is belast met het monitoren van dit proces via een vervolgonderzoek.
Eerder onderzoek
Het KPMG-onderzoek volgt op een onderzoek door accountantskantoor EY in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), dat in maart een tegenovergestelde conclusie trok. Aanleiding van dit onderzoek waren de uitlatingen van Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR), vorig jaar in Trouw. Hij stelde dat moslims ‘structureel gediscrimineerd worden’ door banken en financiële instellingen bij klantenonderzoek. Deze discriminatie zou voortkomen uit de anti-witwaswet die banken verplicht om de herkomst van het geld van hun klanten te onderzoeken. Het EY-onderzoek concludeerde dat de meeste banken geen klachten ontvangen van klanten die zich gediscrimineerd voelen naar aanleiding van witwasonderzoek.
Volgens Van Weyenberg geeft het EY-onderzoek een vertekend beeld van de werkelijkheid. De drempel om een klacht in te dienen is namelijk heel hoog, aldus de minister.
