Tijdens een demonstratie tegen de anticoronamaatregelen op het Malieveld in Den Haag, eind juni, droeg een oudere vrouw een bijzonder bord: ‘Please Trump, adopt the Netherlands.’ Ook in Duitsland omarmen demonstranten die het niet eens zijn met de anticoronamaatregelen de Amerikaanse president.
Euronews bezocht een beruchte antilockdowndemonstratie in Berlijn, waar ook de controversiële Nederlandse activist Willem Engel een acte de présence gaf. Veel Duitse demonstranten droegen vlaggen van het Duitse Keizerrijk (1871-1918), met daarop het portret van de Amerikaanse president. Donald Trump – die van anticoronamaatregelen weinig wil weten – is voor uiterst rechtse activisten de ideale leider geworden, aldus Euronews.
Veel demonstranten denken dat het coronavirus een ‘hoax’ is, en de maatregelen een opmaat naar dictatuur en communisme. Volgens Dana Buchzik, een deskundige op het gebied van complottheorieën en radicalisering, is het niet verrassend dat uiterst rechts Trump omarmt.
‘Samenzweringstheorieën en populisme gaan goed samen’, zegt de onderzoekster. ‘Populisten aanvaarden, net als complottheoretici, geen andere interpretatie van de werkelijkheid dan die van henzelf. Ze schrijven hun critici af als leugenaars en criminelen. Ze stellen democratische structuren ter discussie en verkondigen grootse beloften van verlossing. En ze zijn juist succesvol omdat ze geen realistische oplossingen bieden, maar lege leuzen.’
De Duitsers die met vlaggen van het Duitse keizerrijk zwaaiden zijn de zogenoemde Reichsbürger. Deze ‘Rijksburgers’ erkennen de huidige bondsrepubliek niet. Het legitieme Duitsland is het oude keizerrijk. Sommige Rijksburgers hebben hun eigen ‘staten’ opgericht in Duitsland, met hun eigen wetten. Doel van deze boze burgers is dat de huidige elite van het toneel verdwijnt, en wordt vervangen door een nieuwe elite die wel naar het volk luistert. Trump is hun ogen een held, omdat hij een populist is.’
Volgens het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken zijn er in Duitsland zo’n 19.000 zogenoemde Rijksburgers. Tussen 2016 en 2018 is de beweging verdubbeld. Deze boze burgers, die terugverlangen naar het oude keizerrijk en Trump bewieroken, organiseren zich voornamelijk op Telegram, een alternatief social medium dat vanwege de hoge privacystandaarden veel wordt gebruikt door extreemrechtse complotdenkers.
Attila Hildmann, die in Duitsland bekendheid heeft verworven als veganistische kok, steunt de Rijksburgerbeweging. Op zijn Telegram-kanaal deelt hij elke dag verschillende foto’s, video’s, gesproken berichten en sms-berichten, spreekt hij zich uit tegen Merkel en andere politici en roept hij regelmatig op tot protest.
Ook noemt Hildmann mondkapjes ‘slavenmaskers’ en vergelijkt hij de anticoronamaatregelen met een regime dat wordt opgelegd aan ‘krijgsgevangenen’. De veganistische kok noemt de corona-vaccins die momenteel worden ontwikkeld ‘dodelijke injecties’, waarmee een ‘genocide op zeven miljard mensen’ zal worden gepleegd.
Complottheorieëndeskundige Buchzik: ‘Geradicaliseerde mensen gebruiken oorlogsmetaforen om hun dagelijks leven belangrijker te maken. Ze zien zichzelf niet als de agressor, maar eerder als ambassadeurs voor een betere wereld. Volgen hen zijn anderen de oorlog begonnen; ze verdedigen zichzelf gewoon. Dit heroïsche doel rechtvaardigt alle maatregelen – in de meest extreme gevallen zelfs geweld.’
