De Franse minister Frédérique Vidal (Hoger Onderwijs en Onderzoek) wil dat universiteiten in het land worden onderzocht op een ‘islamo-linkse bias’. Met name de zogenoemde postkoloniale studies zouden dit verspreiden.
‘Ik denk dat islamo-gauchisme (‘gauche’ is Frans voor ‘links’, red.) onze samenleving teistert (…) en de universiteit is een deel van de samenleving,’ aldus Vidal.
Linkse politici en wetenschappers reageren woedend op het voornemen van de minister. Een links parlementslid spreekt over een ‘gedachtenpolitie’; de linkse econoom Thomas Piketty zei dat Vidal met haar plan de ultrarechtse politica Marine Le Pen van Rassemblement National rechts inhaalt.
Ook kwam de Conferentie van universiteitsvoorzitters (CPU) met een ongewoon scherpe reactie. ‘Islamo-gauchisme’ is een pseudo-notie die door extreemrechtse figuren in de mainstream is gebracht, aldus de CPU.
Met ‘islamo-gauchisme’ bedoelen critici een vermeend ‘bondgenootschap’ tussen activistisch antiracistisch links en de politieke islam, twee ideologische stromingen die elkaar herkennen in hun afkeer voor het kapitalistische Westen en de Joodse staat Israël.
Minister Jean-Michel Blanquer (Onderwijs) gebruikte de term ‘islamo-gauchisme’ al in oktober, vlak na de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty. Hij verweet een deel van links ‘intellectuele medeplichtigheid’ aan islamistisch terrorisme.
Ook president Emmanuel Macron uitte zich in oktober kritisch over het progressieve gedachtegoed aan de universiteiten, die sociale vraagstukken zouden racialiseren en de Republiek in tweeën breken. Macron gaat sinds de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty zelf ook de strijd aan met het ‘islamistisch separatisme’, door enkele ‘radicale’ islamitische organisaties en moskeeën te sluiten.
Honderd geleerden lieten diezelfde maand weten het met Macron en de regering eens te zijn, stellende dat ‘aan de universiteiten een soort verbod is ingesteld om na te denken over de politieke islam, in naam van een linkse ideologie die de islam beschouwt als religie der gemarginaliseerden’. Volgens hen worden onderzoekers van ras, moslimhaat en postkolonialisme gedreven door een ‘haat tegen het Westen’ en de volgende agenda: ‘Dekoloniseren, ontmannen, ont-Europeaniseren. De heteroseksuele witte man is de vijand die moet worden geëlimineerd.’
In een andere open brief wezen 76 geleerden vorige maand ‘de ongekende identiteitsgolf binnen het hoger onderwijs’ af. Identiteitsdenkers zouden wetenschap en propaganda verwarren en de wetenschappelijke methode ‘in een geest van extreem relativisme’ bestrijden: ‘Alle kennis wordt uitsluitend gereduceerd tot machtskwesties, en de wetenschappen worden systematisch aan de kaak gesteld vanwege de dominantie van ras, cultuur en geslacht, zogenaamd hun fundament.’
