De Franse presidentskandidaat Valérie Pécresse van de rechtse partij Les Républicains ligt onder vuur vanwege het noemen van de omstreden theorie van ‘Le Grand Replacement’. Dit deed ze in een speech over de toekomst van Frankrijk, dit weekend tegenover duizenden aanhangers in Parijs.
‘Zullen we over tien jaar nog steeds de zevende macht ter wereld zijn?’ vroeg ze zich af. ‘Zullen we nog steeds een soevereine natie zijn, een Amerikaanse vazalstaat of een Chinese handelspost? Zullen we een verenigde of verdeelde natie zijn?’ Ze stelde daarbij vast dat ‘noch de Grote Degradatie (een grote economische neergang, red.) noch Le Grand Replacement (De Grote Vervanging’, red.) onvermijdelijk’ zijn.
Deze vervangingstheorie, in Nederland beter bekend als ‘omvolking’, is een complottheorie bedacht door de extreemrechtse Franse publicist Renaud Camus. Die stelt dat westerse elites de witte bevolking in ons werelddeel doelbewust ‘vervangen’ door moslims en zwarte Afrikanen. Ook terrorist Brenton Tarrant, die in 2019 51 moslims doodde in Christchurch in Nieuw-Zeeland, hangt deze theorie aan.
Hoewel Pécresse niet voor het eerst naar de theorie van Camus verwees, is het wel de eerste keer dat ze dit deed tijdens een spraakmakende publieke bijeenkomst. Het leidt nu tot een storm van verontwaardiging.
Haar opmerkingen zijn ‘onwaardig voor een belangrijke kandidaat voor de presidentsverkiezingen’, zegt het Franse antidiscriminatiebureau SOS-Racisme. Een ‘grote ontgoocheling’, twittert ook Francois Patriat, een senator voor Macrons partij La République en Marche. En het socialistische parlementslid Olivier Faure beklaagt: ‘We hadden al twee extreemrechtse kandidaten, een derde hadden we niet nodig.’
Volgens experts staat Pécresse onder druk om nog verder naar rechts op te schuiven, om zo haar concurrenten wind uit de zeilen te nemen. Naast de radicaal-rechtse Marine Le Pen National heeft Pécresse ook te maken met Éric Zemmour, de geruchtmakende polemist die Le Pen rechts inhaalt. De drie strijden tegen elkaar om het later op te nemen tegen Macron, die leidt in de peilingen.
Zemmour vindt Pecresse maar slap en vindt dat Franse kiezers voor het origineel moeten gaan. ‘Nee, Valérie Pécresse is niet van rechts. Met Valérie Pécresse heb je Zemmour niet. Je hebt niet eens de helft van Zemmour. (…) Het centrumrechts van Valérie Pécresse zal niet beter zijn dan dat van Emmanuel Macron centrum-links.’
Pécresse zelf beweert nu dat ze verkeerd is begrepen: ‘Ik zei dit: ‘Ik zal me niet neerleggen bij de theorieën van Eric Zemmour en bij de theorieën van extreemrechts’, omdat ik weet dat een andere richting mogelijk is.’ Maar ze ligt al langere tijd onder vuur binnen de eigen gelederen omdat ze de omvolkingstheorie wel vaker noemt, zonder precies te communiceren in hoeverre ze deze theorie erkent als de waarheid.
‘Als ze niet duidelijk is over deze theorie van de grote vervanging, kan ik niet stemmen op iemand die deze ideeën ondersteunt’, zei Gaël Perdriau, die eind vorig jaar gedwongen opstapte als vicepresident van Les Républicains na zijn, vlak na zijn exit. ‘We kunnen vertegenwoordigers zijn van gezag, recht en gerechtigheid, zonder te vervallen in woorden die flirten met racisme en haat tegen de ander.’
