De Friese dominee Jaap Goorhuis vindt dat de Protestantse Kerk in Nederland zich moet uitspreken tegen de PVV, bericht dagblad Trouw. ‘Laat van u horen! Door dit zwijgen voel ik me ik de kou staan.’
De 77-jarige Goorhuis is PKN-predikant in het Friese dorpje Smalle Ee. Hij heeft een brandbrief geschreven aan de top van de Protestantse Kerk in Nederland, na de Rooms-katholieke Kerk het grootste kerkgenootschap in ons land. De PKN moet niet langer zwijgen als het om de PVV gaat, vindt Goorhuis. Hij maakt zich grote zorgen over een kabinet met de PVV, omdat zo’n kabinet mogelijk ernstige gevolgen zal hebben voor de rechtsstaat. ‘De PVV overschrijdt een grens waar je niet over mag gaan. Het programma is op grote delen in strijd met waar de kerk voor staat, het staat haaks op het evangelie om je naaste lief te hebben.’
Veel progressieve christenen zijn het met Goorhuis eens, maar er zijn ook veel christenen die op de PVV stemmen. Op verzoek van het protestants-christelijke Nederlands Dagblad maakte de Utrechtse wetenschapper Marcel Lubbers een analyse van het stemgedrag van christenen bij de laatste verkiezingen. Christenen stemmen niet vaker op de PVV dan andere Nederlanders, maar ook niet minder. Het gaat om maar liefst 23 procent van de christelijke kiezers. Daarentegen zijn de christelijke partijen CDA, ChristenUnie en SGP populairder onder christelijke kiezers dan onder niet-christelijke kiezers, evenals NSC van Pieter Omtzigt, terwijl de linkse partijen juist minder populair zijn. Maar welke christenen stemmen dan PVV? Het gaat vooral om katholieken, hervormden en evangelischen. Van de PKN’ers gaat het om 15 procent, vooral hervormden.
De discussie over de vraag of je als christen wel de PVV mag steunen is niet nieuw. Al sinds de oprichting van de PVV in 2006 heeft de partij aantrekkingskracht op groepen christenen uitgeoefend, vanwege de stevige islamkritiek van Geert Wilders en zijn onvoorwaardelijke steun aan Israël. Vooral onder evangelische christenen raakte Wilders een gevoelige snaar. Maar veel andere christenen hebben juist kritiek op de PVV, omdat de boodschap van deze partij zich slecht verhoudt tot het christelijke concept van naastenliefde. Uit een enquête die het Nederlands Dagblad in 2010 uitvoerde onder zo’n 1200 protestantse predikanten bleek dat driekwart van hen van mening was dat je als christen geen PVV mag stemmen.
Maar het vraagstuk is eigenlijk nog ouder, aldus journalist Dick Schinkelshoek van het Nederlands Dagblad. Op 24 november 2023, twee dagen na de verkiezingen, herinnerde hij de lezers van de krant aan de uitspraak van de Gereformeerde Synode van 1936 over de NSB. De synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland (nu onderdeel van de PKN) stelde toen dat het lidmaatschap van de NSB onverenigbaar was met het lidmaatschap van de kerk en NSB-leden niet aan het avondmaal mochten deelnemen. Overigens verbood diezelfde synode kerkleden om lid te worden van de links-christelijke partij CDU (die in 1946 zou opgaan in de PvdA). Gereformeerden moesten gereformeerd stemmen. Op de Antirevolutionaire Partij van premier Hendrik Colijn dus.
