De Surinaamse president Chan Santokhi zei gisteren, in gesprek met Nieuwsuur, dat het ‘onvermijdelijk’ is dat oud-legerleider en oud-president Desi Bouterse binnenkort de gevangenis ingaat. Hij noemde echter geen concrete datum. Volgens Dave Ensberg, opiniemaker bij de Kanttekening is het opsluiten van Bouterse niet zonder risico.
Eergisteren kreeg Bouterse een gevangenisstraf van twintig jaar opgelegd, vanwege zijn rol bij de beruchte Decembermoorden. In de nacht van 7 op 8 december 1982 martelden en vermoordden Surinaamse militairen vijftien tegenstanders van de junta die onder leiding van Bouterse stond.
Hoewel de uitspraak van 20 december de definitieve veroordeling in de zaak is werd Bouterse nog niet onmiddellijk gevangen genomen. Volgens de NOS lijkt het OM in Suriname inmiddels aanstalten te maken. Gisteravond liet de aanklager weten contact op te zullen nemen met de advocaat van de oud-president ‘om de dag en datum van de ten uitvoerlegging van de opgelegde straf vast te stellen’.
Santokhi hoopt dat het OM snel handelt, want ‘er is een vonnis en dat vonnis moet worden uitgevoerd’. Wel zegt hij dat Bouterse het recht heeft om gratie aan te vragen. Mocht Bouterse dat doen dan moet Santokhi hierover een besluit vellen. Bouterse moet zijn gratieverzoek binnen acht dagen na de veroordeling indienen.
Leve de rechtsstaat
Toen woensdag het vonnis bekend werd reageerde Dave Ensberg, oud-columnist bij de Kanttekening, verheugd. ‘Gerechtigheid in #Suriname. Eindelijk!!! #Bouterse #decembermoorden Nu alleen nog zorgen dat de veroordeelde daadwerkelijk gaat brommen. #levederechtsstaat.’
Maar gaat dat ook gebeuren? Gaat Bouterse daadwerkelijk de cel in? ‘Er zijn drie mogelijkheden’, vertelt Ensberg aan de telefoon. ‘Of hij gaat de gevangenis in. Of hij krijgt huisarrest. Of hij gaat in ballingschap in het buitenland.’ Bouterse in de gevangenis opsluiten is niet zonder risico, legt Ensberg uit. ‘De oud-president heeft nog steeds een grote achterban in Suriname. Zijn aanhangers zullen niet accepteren dat Bouterse naar de gevangenis moet. Ze kunnen gaan rellen bij de gevangenis. Of misschien laten bewakers die met hem sympathiseren Bouterse op een dag stiekem ontsnappen.’
Het OM in Suriname moet recht doen aan de uitspraak, maar wil tegelijkertijd voorkomen dat er onrust komt in het land, vervolgt Ensberg. ‘Misschien dat huisarrest daarom een betere optie is. Bouterse woont in een groot huis, een klein paleis, maar na twintig jaar komen de muren dan wel op je af. Of Bouterse wordt het land uitgezet, maar dan moet er wel een land zijn waar hij naartoe kan. Belangrijk is in ieder geval dat Bouterse het passief kiesrecht (het recht om te worden gekozen, red.) wordt ontzegd.’
Ensberg had de uitspraak wel verwacht, besluit hij. ‘De feiten zijn duidelijk. De advocaat van Bouterse ging hiertegen in verweer, maar zijn inbreng was vooral retorisch, niet juridisch. Bouterse is verantwoordelijk voor de Decembermoorden en is daarom veroordeeld.’
