Van de ruim 150.000 Syriërs in Nederland heeft een groep van ongeveer tachtig asielzoekers vanmorgen de reis terug gemaakt. Het is voor het eerst dat zo’n relatief grote groep in één keer uit eigen beweging terugkeert. ‘Het wachten tot mijn kinderen naar Nederland mochten komen, duurde te lang’, vertelt een van hen aan de Gelderlander.
Het ontmoedigingsbeleid voor asielzoekers in Nederland lijkt in ieder geval bij deze groep effect te hebben gehad. De vraag is of andere Syriërs dit voorbeeld zullen volgen. Vooralsnog lijkt dat niet het geval, mede omdat steeds meer Syriërs zich laten naturaliseren tot Nederlander.
Toch is er media-aandacht voor de relatief kleine groep terugkeerders, zo’n zeshonderd in de afgelopen maanden. Voor sommigen speelde ook de machtsovername van Ahmed al-Sharaa in december vorig jaar mee, waardoor het gevreesde Assad-regime werd uitgeschakeld als dreiging.
Zo spreekt de 12-jarige Mahir op Rotterdam The Hague Airport met De Gelderlander. ‘We zijn gevlucht toen ik vier maanden oud was. Dus ik vind teruggaan best spannend’, zegt hij. Hij kent Syrië niet, maar volgt zijn ouders. Hun verblijfsvergunning leveren ze in.
‘We gaan terug naar Aleppo. Onze familie is daar en heeft een huis geregeld’, zegt zijn vader Abdullah.
Ze maken deel uit van een groep die met een door Nederland gecharterd vliegtuig vrijwillig vertrekt. Dat bevestigt ook Simone Steendijk, directeur van de Dienst Terugkeer en Vertrek. ‘We zien het aantal Syriërs dat vraagt of ze terug kunnen toenemen. Dat was de reden om deze vlucht te regelen. Als dit goed gaat, overwegen we het vaker te doen.’
De Gelderlander noemt als vertrekredenen ‘de verbeterde veiligheidssituatie in Syrië’, het gemis van familie, de onzekerheid over de toekomst in Nederland, maar ook ‘het gevoel niet te kunnen aarden in Nederland’.
Abdullah nuanceert echter het beeld dat Syrië veilig is. Dat zal nog zeker tien jaar duren, denkt hij. Voor bepaalde groepen is de situatie wel degelijk verbeterd, zoals voor de soennitische meerderheid. Maar dat geldt niet voor alawieten, druzen en andere minderheden, zoals de Koerden. Zo werden alawieten en druzen eerder dit jaar het slachtoffer van moordpartijen door de nieuwe soennitische machthebbers van het land.
Voor terugkeerders is er bovendien een geldbedrag beschikbaar: 2.800 euro per volwassene en 1.500 euro per minderjarig kind. Deze zogeheten ‘oprotpremie’ is nog lang niet zo hoog als het bedrag dat Zweden vanaf 2026 wil uitkeren (zo’n 34.000 euro).
