De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) hoeft straks geen bestuurlijke dwangsom meer te betalen bij het overschrijden van de beslistermijn, als het aan de Tweede Kamer ligt.
Wanneer de IND niet binnen binnen de wettelijke termijn beslist over een aanvraag, moet het de aanvrager een dwangsom betalen. Maar het aantal dwangsommen loopt enorm op. In 2023 betaalde de IND 11,3 miljoen euro aan dwangsommen, in de eerste vier maanden van 2024 ging het om 9,9 miljoen euro.
De IND wil deze boetes afschaffen, omdat ze volgens de dienst niet bijdragen aan een sneller proces. Het tegenovergestelde is het geval, het behandelen van dwangsomprocedures kost extra tijd en capaciteit, aldus IND.
De beslistermijn die de wet voorschrijft, varieert per aanvraag. Als deze termijn is verstreken en de IND nog geen besluit heeft genomen, kan de aanvrager de IND formeel in gebreke stellen. Dit houdt in dat de aanvrager de IND verzoekt om binnen twee weken alsnog een besluit te nemen. De IND krijgt dan nog twee weken extra om een beslissing te nemen. Als de IND dat niet doet, moet zij een boete betalen voor elke dag dat de beslissing te laat is, tot een maximum van 1.442 euro.
Deze boete is niet van toepassing op asielaanvragen. Maar iemand die asiel aanvraagt, kan de IND wel in gebreke stellen. Dit is een vereiste om later, indien nodig, een rechterlijke dwangsomprocedure te kunnen starten.
Een meerderheid van de Tweede Kamer deelt het standpunt van de IND en stemde daarom in met het voorstel om de bestuurlijke dwangsommen af te schaffen. De Eerste Kamer moet nog wel akkoord gaan met deze wetswijziging. De rechterlijke dwangsom blijft wel bestaan. De IND ziet deze graag ook afschaft.
