In een opinieartikel in de Britse krant The Guardian uit de Zweedse journalist Martin Gelin scherpe kritiek op de manier waarop Zweedse politici spreken over de aanslag van vorige week, waarbij vooral mensen met een migratieachtergrond om het leven kwamen.
Op 4 februari vermoordde de 35-jarige Rickard Andersson elf mensen op Campus Risbergska in de Zweedse stad Örebro, waaronder zichzelf. De schietpartij leidde tot een fel debat in Zweden over wapenbeheersing en racisme
Volgens Gelin, journalist bij de Zweedse krant Dagens Nyheter, richt de politieke en publieke discussie zich voornamelijk op wapengeweld en veiligheid, terwijl het racistische motief van de dader nauwelijks aandacht krijgt. De schutter had zijn aanval zorgvuldig voorbereid en richtte zich voornamelijk op mensen met een niet-Zweedse achtergrond. Toch blijft een diepgaand debat over racisme en xenofobie in Zweden uit, aldus de journalist.
Gelin meent dat Zweedse politici te terughoudend zijn om expliciet op te komen voor immigrantengemeenschappen, zelfs wanneer zij het slachtoffer worden van extreem geweld. Hij wijst op een bredere trend in het Zweedse politieke klimaat, waarbij immigranten vaak worden geassocieerd met criminaliteit en sociale problemen, terwijl hun kwetsbaarheid voor geweld zelden wordt erkend.
De journalist roept daarom op tot een fundamentele herbezinning binnen de Zweedse politiek en samenleving. Er moet meer aandacht komen voor het groeiende probleem van racistische aanvallen, en politici moeten expliciet stelling nemen tegen het ontmenselijken van immigranten. Zonder een dergelijke erkenning, zo waarschuwt Gelin, blijft Zweden blind voor een probleem dat de sociale samenhang ondermijnt en verdere escalatie in de hand werkt.
‘In één generatie is Zweden veranderd in een meertalige en kosmopolitische samenleving, net zo etnisch divers als het Verenigd Koninkrijk. In dezelfde vier decennia, die ruwweg mijn hele leven beslaan, hebben we ook een angstaanjagende golf van blank racistisch geweld gezien, waaronder racistische massaschietpartijen en seriemoordenaars die vaak immigranten als doelwit hadden.
‘Maar in de afgelopen tien jaar hebben de regerende conservatieven (de Gematigde Partij) en de centrum-linkse oppositie grotendeels vermeden om iets te zeggen dat als steun voor migranten zou kunnen worden opgevat. In plaats daarvan hebben ze geleidelijk een meer confronterende retoriek omarmd, waarbij immigratie steeds vaker werd gekoppeld aan criminaliteit en bendegeweld. Slechts drie dagen voor het bloedbad in Örebro ging de conservatieve premier Ulf Kristersson op televisie om expliciet migranten de schuld te geven van de misdaadcijfers.’
De aanslag in Örebro heeft diepe wonden geslagen in de Zweedse samenleving. De vraag blijft of deze tragedie zal leiden tot een verandering in het politieke discours of dat de discussie, zoals de journalist vreest, opnieuw zal worden weggeschoven onder de noemer van algemene veiligheid en misdaadbestrijding.
Lees ook:
Na aanslag in Zweden groeit kritiek op berichtgeving: waarom geen terroristisch motief?
