Uit onderzoek van Investico, NOS en de Groene Amsterdammer blijkt dat klassenjustitie in Nederland bestaat. Laagopgeleide verdachten met een migratieachtergrond worden voor hetzelfde misdrijf vaker zwaarder bestraft dan hoogopgeleiden zonder migratieachtergrond.
Het Openbaar Ministerie (OM) besluit in deze gevallen vaker tot vervolging over te gaan, rechters oordelen vaker schuldig, en verdachten met een migratieachtergrond krijgen vaker een gevangenisstraf, aldus het onderzoek.
De cijfers spreken voor zich. De kans dat een laagopgeleide verdachte in de gevangenis belandt, is één op vier. Bij hoogopgeleide verdachten zonder migratieachtergrond is die kans, voor hetzelfde vergrijp, slechts één op twaalf.
Het onderzoek is gebaseerd op 1,2 miljoen beslissingen van het OM, ruim vijfhonderdduizend rechterlijke uitspraken en meer dan tweehonderdduizend opgelegde gevangenisstraffen tussen 2013 en 2022.
Hoewel het onderzoek de ongelijke strafmaat blootlegt, blijft onduidelijk wat precies de oorzaak is van de zwaardere bestraffing van laagopgeleide verdachten met een migratieachtergrond (of juist de lichtere bestraffing van hoogopgeleiden zonder migratieachtergrond). Advocaat Max den Blanken vermoedt echter wel wat de redenen kunnen zijn: ‘Het zit in uiterlijk, taal, verstaanbaarheid, culturele factoren’, vertelt hij aan Investico. Een andere advocaat voegt toe: ‘Het gebeurt niet bewust, maar een rechter kan zich nu eenmaal makkelijker inleven in een blanke, hoogopgeleide man.’
