Gister hield tv-programma College Tour het eerste verkiezingsdebat. Lijsttrekkers Frans Timmermans (PvdA-GroenLinks), Dilan Yesilgöz (VVD), Caroline van der Plas (BBB) en Pieter Omtzigt (NSC) kruisten de degens over onder meer immigratie en de oorlog in Gaza.
Het debat begint met het conflict in de Gazastrook, meldt NRC, waarin met name de leider van Verenigd Links Frans Timmermans zijn woorden weegt. Samen met Jesse Klaver staan ze na de terreuraanval op 7 oktober onder grote druk van de leden, omdat ze te weinig oog hadden voor het leed van Palestijnen in Gaza.
Timmermans spreekt tijdens het debat zijn afschuw uit over het geweld ‘aan beide kanten’. Hij benadrukt dat Israël zich dient te houden aan het internationale recht.
Omtzigt hekelt in dit conflict ‘de neiging bij sommige Nederlanders om hele bevolkingsgroepen collectief verantwoordelijk te houden voor de misdaden van Hamas en de oorlogshandelingen van het Israëlische leger’. Dat is ‘echt een aanslag op onze eigen democratie’, zegt hij. Daarnaast baart de toenemende haat tegenover Joden hem grote zorgen.
Terug naar Nederlandse verkiezingsthema’s, waar Omtzigt op aanstuurt. Zo wil hij het aantal Engelstalige opleidingen aan banden leggen. ‘Het zou wel helpen als bepaalde psychologenopleidingen in het Nederlands zijn’, vindt hij.
In het migratiedebat valt op dat Omtzigt nauwelijks over asielmigratie begint, de reden waarom het kabinet voor de vakantie viel. Hij richt zich op de zogenoemde ‘grondoorzaken van migratie’ en noemt daarbij de komst van ‘distributiecentra’, die laagbetaalde arbeidsmigranten zouden aantrekken. ‘Dat verdienmodel, daarvan moeten we zeggen: willen we dat wel?’, aldus Omtzigt. Ook wil hij strenger migratiebeleid tegen expats en de 30%-regel, waardoor expats jarenlang over de eerste 30 procent van hun inkomsten geen belasting betalen, fors inperken. ‘Door die regel houden expats veel geld over’, zegt Omtzigt, ‘waardoor ze ook andere kopers en huurders op de woningmarkt wegdrukken’.
Het migratiedebat leidt overigens ook tot een heuse botsing tussen Yesilgöz en Timmermans, specifiek over de omstreden Tunesië-deal waar de dictator Kais Saied aan het hoofd staat.
Yesilgöz zegt dat zij als VVD-leider nog altijd achter ‘het principe’ van dit soort migratiedeals staat. Timmermans valt haar hierop aan en zegt dat Saied Afrikaanse ‘migranten laat sterven in de woestijn’. Hij krijgt meteen lik op stuk van Yesilgöz die hem fijntjes eraan herinnert dat hij tot een paar maanden geleden nog werkte onder Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie en een van de hoofdrolspelers bij het sluiten van de deal.
Timmermans reageert dat het een ‘soloactie’ van Von der Leyen betrof en dat hij het er niet mee eens was.
