Met het stoppen van de bed-bad-brood-opvang heeft Nederland een morele ondergrens bereikt. Dit zegt dominee René de Reuver van de Protestantse Kerk, die aan de basis stond van deze regeling.
Het zoemde al een aantal weken rond, maar nu is het officieel: per 1 januari zal de financiering van de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV), beter bekend als de bed-bad-broodregeling, ophouden te bestaan. Dat maakte minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) afgelopen dinsdag bekend. De regeling voorziet in de basisbehoeften van uitgeprocedeerde asielzoekers om te voorkomen dat ze op straat belanden wanneer hun juridische procedure ten einde is.
Dit was ook de achtergrond van de regeling die in 2014 tot stand kwam, vertelt De Reuver in de uitzending van Radio 1. ‘Ook toen dreigden uitgeprocedeerde vreemdelingen op straat te belanden. De gedachte was toen: als je bent uitgeprocedeerd, dan is het klaar. Dan is de afspraak om voor elkaar te zorgen afgelopen en mag je wegwezen. Daar hadden we toen al bezwaar tegen. Dat kan natuurlijk niet. Ieder mens heeft recht op eten en onderdak. We hebben daar vervolgens ‘bad’ aan toegevoegd, want hygiëne is even belangrijk voor een menswaardig bestaan.’
Dat de regeling niet langer door de staat zal worden gefinancierd, komt hard aan. ‘We zagen het al een tijdje aankomen, maar nu het zo is, raakt dit ons natuurlijk’, zegt de dominee.
‘Ik begrijp het punt van de minister, dat uitgeprocedeerde asielzoekers moeten vertrekken. Maar de realiteit is weerbarstiger. Terugkeer lukt niet altijd en gebeurt ook niet altijd. Dankzij de LVV-regeling kunnen we deze mensen helpen bij het zoeken naar een oplossing. Lukt het niet om terug te gaan, wat kan dat dan wel? Soms doen mensen opnieuw een aanvraag en krijgen ze alsnog een verblijfsvergunning.’
Ook politie maakt zich zorgen
De Reuver is niet de enige die zich zorgen maakt over de afschaffing van de regeling. De vrees bestaat dat meer uitgeprocedeerde asielzoekers vaker op straat zullen belanden, wat kan leiden tot hogere aantallen daklozen. ‘Dit kan zorgen voor meer onveiligheid, zowel voor deze groep als voor de samenleving’, zei de politie tegen NOS.
‘Onze ervaring leert dat als mensen geen hulpstructuren meer hebben om op terug te vallen, ze zeer kwetsbaar worden. Dat geldt zeker ook voor ongedocumenteerden. Ze belanden mogelijk op straat en lopen een groter risico om in de criminaliteit of in een uitbuitingssituatie terecht te komen.’
Gemeenten gaan door met opvang
Ook vanuit de gemeenten zijn er zorgen geuit. Sommige gemeenten hebben aangegeven met de regeling door te gaan, zonder de financiering van de staat. Dit is het geval in Amsterdam en Utrecht, maar ook Groningen en Arnhem denken hierover na, vertelt de dominee.
‘Dit vind ik stoer en dapper; ik heb hier heel veel respect voor. En ik begrijp het ook, het is ook een praktische overweging. Er is eens uitgerekend wat het kost als je stopt met opvang en mensen daardoor op straat belanden. Er komen kosten bij voor het bestrijden van criminaliteit en het waarborgen van de veiligheid op straat. Wat blijkt, is dat stoppen met opvang duurder uitvalt dan het bieden van deze opvang.’
