Nu de namen voor het nieuwe kabinet Rutte IV uitlekken, is het ook bekend dat Nederland voor het eerst een minister van Turkse en Koerdische afkomst krijgt: VVD’er Dilan Yesilgöz (44), geboren in Ankara, gevlucht uit Turkije en straks bewindvoerder met de portefeuille Justitie.
Haar Turks-Koerdische vader vluchtte in 1981 uit Turkije vanwege zijn politiek-maatschappelijke activiteiten. Drie jaar later sloot Yesilgöz zich met haar moeder en zusje aan bij haar vader in Nederland.
Yesilgöz was eerst lid van SP, GroenLinks en PvdA voordat ze zich bij de VVD aansloot. In de periode 2014-2017 was ze voor die partij gemeenteraadslid in Amsterdam, waar ze zich inzette voor een veiligere stad – met name voor vrouwen en LHBT’ers.
De afgelopen jaren zette ze als VVD-justitiewoordvoerder haar strijd voort in de Kamer. Zo diende ze voorstellen in om advocaten en journalisten beter te beschermen en ‘haatimams’ te weren uit de Schengen-zone. Samen met Gert-Jan Segers (ChristenUnie) schreef ze een aangenomen initiatiefnota voor een integrale aanpak van antisemitisme.
In oktober 2019 vond ze de coalitiepartijen D66 en ChristenUnie recht tegenover zich, door vast te houden aan het uitgangspunt dat Nederlandse IS’ers in Syrië moeten worden berecht en niet naar Nederland gehaald moeten worden. Uiteindelijk besloot de rechter in enkele gevallen dat sommige vrouwen en kinderen toch terug moesten.
Het afgelopen halfjaar fungeerde Yesilgöz, als gevolg van een grote stoelendans binnen het demissionaire kabinet-Rutte III, als staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.
Doordat ze de afgelopen jaren een herkenbaar profiel heeft opgebouwd, zijn de reacties op haar ministerschap gemengd.
PVV-leider Geert Wilders twittert dat hij vreest dat Yesilgöz, als VVD’er van Turkse afkomst op Justitie, zijn beveiliging zal opheffen, ‘want het liefst zien ze me natuurlijk onder het gras verdwijnen’. Ook laakt hij het Turkse paspoort van Yesilgöz.
De eveneens Turks-Koerdisch-Nederlandse Keklik Yücel, oud-Kamerlid voor de PvdA, richt zich daarop rechtstreeks tot Wilders: met Yesilgöz ‘weet je dat onze democratische rechtsbeginselen inclusief jouw / onze veiligheid en jouw / onze vrije meningsuiting met overtuiging vanuit de tenen verdedigd zullen worden’. Ook de Turks-Nederlandse schrijver Erdal Balci neemt het op voor de ‘geïntegreerde, seculiere, modernistische’ Yesilgöz.
Niet alleen vanuit radicaal-rechtse hoek klinkt kritiek op Wilders, maar ook vanuit sommige linkse kringen. Yesilgöz heeft dan wel een vluchtelingenachtergrond, maar het blijft een VVD’er. ‘Ik wens alle asielzoekers, migranten, vluchtelingen, moslims en vele andere kwetsbaren in 2022 heel veel sterkte en rechtsbescherming’, twittert de Turks-Nederlandse publicist Enis Odaci.
En advocaat Job Knoester vindt het veelzeggend over de VVD dat ze een niet-jurist als minister van Justitie voordragen. Dit, nadat VVD-ministers en – staatsecretarissen op Justitie onder de kabinetten-Rutte volgens Knoester de afgelopen tien jaar al de nodige schade hebben aangericht. ‘We kunnen niet rustig slapen’, twittert hij.
De Turks-Nederlandse publicist Zihni Özdil, oud-Kamerlid voor GroenLinks, is minder bang: ‘Een Koerdische vluchtelinge die weet wat armoede en onderdrukking is, zal juist vanuit een veel breder maatschappelijk oogpunt gevoel hebben voor het belang van een goed functionerende rechtsstaat.’
