De leider van de Riffijnse Hirak-beweging gaf sympathisanten over de hele wereld een sprankje hoop toen hij gisteren een toespraak hield vanaf het dak van zijn ouderlijk huis. Nasser Zefzafi kreeg een dag verlof uit zijn gevangenschap om de begrafenis van zijn vader bij te wonen.
Het was de eerste keer in zeven jaar dat de protestleider in het openbaar verscheen. Net als vele andere leden van de Hirak-beweging werd hij destijds opgepakt door de Marokkaanse autoriteiten vanwege zijn pleidooi voor betere sociale voorzieningen, zoals ziekenhuizen en scholen. Vooral in het noorden van Marokko blijven Riffijnen verstoken van basale infrastructuur. Sinds de arrestaties en de zware straffen die Hirak-leden kregen opgelegd, is er nauwelijks iets verbeterd.
Toch bracht Zefzafi’s verschijning in Al Hoceima, de stad waar de protesten in 2016 begonnen, nieuwe energie. ‘Het is niet ongebruikelijk dat een gevangene verlof krijgt bij het overlijden van een familielid’, zegt de Nederlandse publicist Said Bouddouft. ‘Hij kreeg eerder al twee keer verlof om zijn vader in het ziekenhuis te bezoeken. Maar deze toespraak was opvallend. Ik denk niet dat die gepland was. Waarschijnlijk was het een spontane reactie op het grote aantal mensen dat naar het familiehuis was gekomen om hun steun te betuigen.’
Emotionele reacties
‘Het was echt een verrassing om Nasser Zefzafi te zien’, vertelt de Kanttekening-columnist en activist Ahlam Benali, wier man een prominent lid is van de beweging. ‘Drie weken geleden bezocht ik zijn vader in Marokko. Ik wist dat hij niet lang meer te leven had, dus zijn overlijden kwam niet onverwacht. Maar dat zijn zoon aanwezig zou zijn bij de begrafenis, had ik niet zien aankomen. Ik voelde een mix van verdriet en blijdschap. Het gaf ons kracht en hoop. Het voelde alsof de beweging weer even tot leven kwam.’
De gebeurtenissen waren live te volgen via een livestream en tonen aan dat de Hirak-beweging nog altijd springlevend is. Veel leden zitten momenteel lange gevangenisstraffen uit, terwijl anderen zijn uitgeweken naar landen zoals Nederland. Sympathisanten blijven hopen op vervroegde vrijlating. ‘Ze zitten al zeven jaar onschuldig vast’, aldus Bouddouft.
De strijd blijft actueel
Volgens Bouddouft is de zaak waarvoor de Hirak streed nog steeds even relevant. ‘De zorg die zijn vader nodig had vanwege kanker, is precies waar Zefzafi voor opkwam. Riffijnen moeten voor medische onderzoeken helemaal naar Rabat reizen. Na de protesten werd wel een nieuw ziekenhuis geopend, maar al snel verdween het materiaal voor goede zorg. Er is eigenlijk niets verbeterd—de situatie is zelfs verslechterd. In plaats van te investeren in publieke voorzieningen, kiest de overheid voor particuliere instellingen waar geld aan verdiend kan worden. Daardoor kunnen de armste mensen die zorg niet betalen.’
Benali sluit zich daarbij aan: ‘Mijn man en ik geloven nog steeds in de idealen van de beweging. Het is een strijd voor gerechtigheid, betere voorzieningen, onderwijs, werkgelegenheid en vooral de vrijheid om te mogen zijn wie je bent. Deze strijd wordt van generatie op generatie doorgegeven. Natuurlijk hopen we ook dat onschuldige mensen worden vrijgelaten. Het feit dat er internationaal zoveel aandacht is voor de beweging, voedt die hoop.’
