Er wordt altijd verteld dat je op reis iemand pas écht leert kennen, terwijl je samen herinneringen maakt. Inmiddels reizen we al sinds 14 oktober 2010 met Mark Rutte, de langstzittende minister-president in de Nederlandse geschiedenis.

Nederland ging tijdens deze reis van de ene crisis naar de andere. Klimaatcrisis, personeelscrisis, stikstofcrisis, toeslagenaffaire, coronacrisis, woningnood, energiecrisis. Dit, terwijl het land nog zijn wonden likte van de kredietcrisis die in 2007 ontstond in Verenigde Staten.

Intussen startten op 18 december 2010 de opstanden, protesten en revoluties in de Arabische landen. De Arabische lente! Het geduld van de mensen raakte op. Zij spraken zich uit tegen onderdrukking, corruptie, prijsstijgingen, werkloosheid en vóór vrijheid van politieke keuzes. Verschillende regimes sloegen hard terug, mensen raakten op de vlucht. We weten allemaal hoe dat zich heeft ontwikkeld.

Na twaalf jaar reizen met Rutte is in Nederland de ontevredenheid gegroeid. Is Nederland vergeten dat deze reis met Rutte, waar wij twaalf jaar geleden aan begonnen zijn, een eigen politieke keuze is geweest?

Het lijkt of een zondebok gevonden moet worden. Het is natuurlijk makkelijk om iemand anders als schuldige aan te wijzen voor de mislukte reis die we zelf hebben gekozen, om mensen te beschuldigen die op de vlucht zijn geraakt voor de oorlog. Mensen die voorbij de grenzen naar liefde, geborgenheid, veiligheid en vrijheid zoeken. Die vooral op zoek zijn naar een veilige slaapplek.

Het is natuurlijk makkelijk om iemand anders als zondebok aan te wijzen voor de mislukte reis die we zelf hebben gekozen

En dan gebeurt in Nederland iets wat voorbij alle grenzen gaat. Jonge kinderen in Albergen die op de pesters uit mijn jeugd lijken, gaan met anti-azc-borden de straat op. Teksten op muren, zoals: ‘Azc weg ermee!’ en ‘Oprotten!’. Ik moest van mijn pesters op school ook oprotten en mocht niet meespelen tijdens de pauzes. Ook werd ik geslagen, bespuugd, uitgescholden en ik moest dood. Omdat ik donkerbruin haar heb. Alleen was ik geen vluchteling, maar een meisje dat in Nederland geboren en getogen is en Marokkaanse ouders heeft.

Wij zien onszelf als beschaafd land. Een land dat tolerant is en goede manieren kent. Een land waar discriminatie niet voorkomt, waar vrijheid wordt gegarandeerd. Toch neemt de vluchtelingenhaat in Nederland toe. Er wordt zelfs geen empathie getoond voor de drie maanden oude baby die in de sporthal van het aanmeldcentrum Ter Apel is komen te overlijden. Mensonterende uitspraken worden onder het tapijt van ‘vrijheid van meningsuiting’ geschoven.

Is dit wat Nederland gewend is om te doen? Is dit onze cultuur? Is Nederland wel zo beschaafd als het zelf graag denkt?

Nu het lijkt dat geen grenzen meer zijn, ben ik erg blij met Artsen Zonder Grenzen, die in Ter Apel te hulp zijn gekomen. Zij laten zien dat je nieuwe reisgenoten kunt leren kennen en liefhebben. Gelukkig maar, want voor een vluchteling is de reis behoorlijk beangstigend.

Tijdens een reis maakt men herinneringen. In veel gevallen scheiden de wegen niet. Er is een kans dat we de vluchtelingen van vandaag in de toekomst tegen zullen komen. Hoe willen wij als Nederlanders door hen herinnerd worden?